Quang cảnh một lễ kỷ niệm chiến thắng Ngọc Hồi-Đống Đa ở Gò Đống Đa. (Ảnh: TTXVN) Sau Tết Nguyên đán là thời điểm các lễ hội Xuân trên địa bàn Hà Nội tưng bừng khai hội.
Sau nhiều năm gián đoạn bởi dịch COVID-19, năm nay hứa hẹn diễn ra một mùa lễ hội đông vui, nhộn nhịp.
Thời điểm này, các quận, huyện, thị xã đang gấp rút chuẩn bị các điều kiện để lễ hội diễn ra an toàn, lành mạnh, giàu bản sắc văn hóa. Ngành Văn hóa Hà Nội cũng xây dựng kế hoạch quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn thành phố nhằm quản lý tốt hơn hoạt động của lễ hội.
Đảm bảo thuần phong mỹ tục
Một trong những lễ hội tổ chức sớm thu hút sự tham gia của đông đảo người dân Hà Nội và du khách thập phương là lễ hội Gò Đống Đa diễn ra vào ngày 26/1 (tức mùng 5 tháng Giêng Âm lịch). Năm nay, quận Đống Đa tổ chức lễ hội kỷ niệm 234 năm Chiến thắng Ngọc Hồi-Đống Đa, qua đó không chỉ bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc, mà còn tôn vinh tinh thần yêu nước, ý chí độc lập tự chủ, tự cường, khát vọng hòa bình của dân tộc.
Phần lễ diễn ra với lễ dâng hương, tế lễ của các đoàn tế lễ địa phương, lễ rước kiệu, lễ dâng hoa, dâng hương tại tượng đài và đền thờ Hoàng đế Quang Trung. Phần hội có các tiết mục biểu diễn nghệ thuật và trò chơi dân gian…
Lễ hội đền Hai Bà Trưng (huyện Mê Linh) năm 2023 gắn với lễ kỷ niệm 1983 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng là một trong bốn lễ hội lớn của Hà Nội diễn ra ngày 27/1 (tức mùng 6 tháng Giêng Âm lịch).
[Tổ chức lễ hội truyền thống đúng bản chất, ý nghĩa lịch sử và văn hóa]
Lễ hội năm nay vẫn diễn ra với nghi lễ rước kiệu từ đình Hạ Lôi về đền Hai Bà Trưng, tổ chức tế lễ theo nghi thức truyền thống của địa phương cùng chương trình lễ kỷ niệm 1983 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng và các hoạt động văn hóa, văn nghệ, trò chơi dân gian, thi đấu thể thao.
Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Mê Linh Lê Văn Khương cho biết các hoạt động của lễ hội phát huy được bản sắc văn hóa dân tộc, mang tính giáo dục truyền thống, góp phần nâng cao đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” cho các tầng lớp nhân dân trong huyện và du khách gần xa.
Huyện Đông Anh có 98 lễ hội truyền thống diễn ra từ tháng Giêng đến hết tháng 11 Âm lịch, trong đó có 51 lễ hội diễn ra trong tháng Giêng. Lễ hội Cổ Loa và lễ hội đền Sái là hai lễ hội lớn của huyện, khai hội vào ngày 27/1 (mùng 6 tháng Giêng) và ngày 1/2 (ngày 11 tháng Giêng).
Hai lễ hội này tái hiện nhiều nghi lễ dân gian truyền thống độc đáo. Lễ hội Cổ Loa có nghi lễ rước kiệu Bát xã Loa Thành, nghi lễ nghênh rước kiệu Vua An Dương Vương, lễ dâng hương và các nghi thức tế lễ…
Lễ hội đền Sái cũng diễn ra nghi lễ rước vua, chúa, các quan viên giả từ đình lên đền Sái làm lễ và trở về đình Nhội; nghi lễ tế Thánh và lễ Ướm gươm…
Bà Nguyễn Thị Tám, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Đông Anh cho biết Lễ hội Cổ Loa và lễ hội đền Sái luôn giữ gìn nét văn hóa truyền thống để nhân dân được hưởng thụ các giá trị văn hóa dân tộc, cộng đồng dân cư được tham gia các hoạt động lễ hội, thể hiện sinh động các nghi lễ truyền thống dân gian.
Nghi lễ rước kiệu tại Lễ hội Cổ Loa 2020. (Ảnh: Minh Quyết/TTXVN) Nhìn chung, công tác tổ chức lễ hội tại các địa phương trên địa bàn Hà Nội phù hợp với thuần phong mỹ tục, các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc; đáp ứng nhu cầu hưởng thụ và nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân; bảo tồn phát huy các giá trị di sản văn hóa.
Hà Nội thông qua việc tổ chức lễ hội để tri ân, tưởng nhớ công đức các anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa, các bậc tiền bối đã có công xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đảm bảo phần lễ trang nghiêm, phần hội vui tươi, lành mạnh phục vụ nhân dân vui Xuân, đón Tết.
Đảm bảo văn minh, an toàn
Trong nhiều năm qua, thành phố Hà Nội luôn chú trọng công tác quản lý và tổ chức lễ hội để đảm bảo việc tổ chức phải trang trọng, tiết kiệm, một mùa lễ hội an toàn, lành mạnh. Các địa phương cũng không để xảy ra hoạt động mê tín dị đoan, hủ tục lạc hậu; tuyên truyền nhân dân khi tham gia lễ hội, nghiêm túc thực hiện các quy định về thực hiện nếp sống văn minh nơi thờ tự.
Lễ hội Gióng đền Sóc Sơn trước kia được biết đến với tục cướp lộc gây tình trạng lộn xộn phản cảm. Ủy ban Nhân dân huyện Sóc Sơn phân công Công an huyện có phương án tổ chức bảo vệ đoàn rước hoa tre thôn Vệ Linh và đoàn rước trầu cau thôn Đan Tảo; xử lý nghiêm các hành vi gây rối trật tự công cộng.
Ban Tổ chức lễ hội cũng thành lập đội kiểm tra liên ngành thanh, kiểm tra, xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm trong kinh doanh dịch vụ văn hóa, cờ bạc, mê tín dị đoan… tại lễ hội. Việc đảm bảo văn minh nơi thờ tự cũng được quan tâm với việc bố trí người hướng dẫn nhân dân hành lễ đúng quy định.
Riêng với lễ hội chùa Hương, một lễ hội quy mô lớn và kéo dài nhất vùng Đồng bằng Bắc Bộ, việc đảm bảo sự an toàn, văn minh, thân thiện trong tổ chức và quản lý lễ hội càng được trú trọng. Nơi thắp hương, nến, hóa sớ được nhà chùa và Ban Tổ chức bố trí đảm bảo an toàn, tránh xảy ra cháy nổ.
Du khách đi lễ cầu may tại động Hương Tích. (Ảnh: TTXVN phát) Khách tham quan cũng được hướng dẫn dâng lễ, đặt tiền lễ đúng nơi quy định, không đặt tiền lễ, tiền công đức lên ban thờ hoặc gài tiền vào tượng Phật cũng như các hiện vật khác làm ảnh hưởng đến tính tôn nghiêm của di tích.
Ông Đặng Văn Cảnh, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Mỹ Đức, Trưởng Ban tổ chức lễ hội cho biết huyện cũng phân công lực lượng công giữ an ninh trật tự thường xuyên tổ chức tuần tra, kiểm soát đảm bảo an toàn giao thông trên suối Yến; kiểm tra, xử lý nghiêm các trường họp cố tình vi phạm pháp luật như xuồng, đò chở quá số người quy định, không có giấy phép hoạt động...
Ngày 9/1, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cũng ban hành kế hoạch quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2023. Sở đề nghị Ban Tổ chức lễ hội không tổ chức tốn kém, lãng phí; không lợi dụng lễ hội để trục lợi.
Ban Tổ chức lễ hội cần nghiêm cấm các hoạt động mê tín, dị đoan như bói toán, xóc thẻ; tàng trữ, buôn bán, sử dụng văn hóa phẩm cấm lưu hành; tổ chức trò chơi có tính chất cá cược, đánh bạc dưới mọi hình thức; hoạt động đổi tiền có chênh lệch giá trong khu vực lễ hội. Trong khu vực bảo vệ một của di tích lịch sử-văn hóa, Ban Tổ chức cần nghiêm cấm tổ chức các hoạt động dịch vụ. Khu vực lễ hội không quảng cáo bằng loa, đài gây tiếng ồn quá mức quy định…
Mùa Xuân là mùa của lễ hội. Với 1.206 lễ hội trải dài trong năm, trong đó tập trung chủ yếu vào mùa Xuân, Hà Nội là một trong những địa phương có nhiều lễ hội nhất cả nước.
Bởi vậy, công tác tổ chức, quản lý lễ hội đảm bảo đúng nghi lễ truyền thống và văn minh, an toàn là sự quan tâm của ngành văn hóa và cả các cấp, ngành thành phố. Việc tổ chức tốt công tác lễ hội không chỉ góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống mà còn tạo hình ảnh đẹp để thu hút khách du lịch đến tham quan, chiêm bái./.
