Nhiều bộ phim đang chiếu rạp đã có thể xem lậu trên các nền tảng mạng xã hội. (Ảnh minh họa: Phim điện ảnh 'Mắt biếc' của nhà phát hành Galaxy) Vài thập kỷ trước, các nhà sáng tạo nội dung từng đau đầu khi những chiếc đĩa CD, DVD sản xuất công phu có giá hàng trăm nghìn đồng không thể cạnh tranh nổi với băng đĩa lậu bán tràn lan với giá 5-10 nghìn đồng. Ngày nay, tình trạng vi phạm bản quyền lại càng nhức nhối hơn bởi người ta có thể xem những nội dung này miễn phí trên không gian mạng. Khi nhà chức trách chặn được link này, lập tức lại xuất hiện ngay link khác. Đôi khi, những đường link trái phép có nguồn gốc ở nước ngoài...
Thông tin trên được đưa ra tại hội thảo quốc tế “Vi phạm bản quyền trực tuyến và các biện pháp ngăn chặn tại Việt Nam” do Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông) phối hợp với Liên minh Giải trí và Sáng tạo ACE (Hiệp hội Điện ảnh Hoa Kỳ - MPA) tổ chức ngày 21/7.
Chặn truy cập vào trên 500 website vi phạm bản quyền
Theo ông Lê Quang Tự Do, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử, trên môi trường internet có hàng nghìn trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội đang hoạt động, trong đó có các mạng xã hội xuyên biên giới như Facebook, YouTube...
“Các trang thông tin và mạng xã hội này hàng ngày truyền tải lượng thông tin báo chí, nội dung số, video clip khổng lồ tới hàng triệu người dùng. Trong đó, có nhiều nội dung thông tin được lưu trữ, đăng tải trái phép, không thực hiện đúng quy định về trao đổi bản quyền với các chủ sở hữu bản quyền nội dung, gây thiệt hại tới quyền lợi và uy tín của các đơn vị chủ sở hữu nội dung,” ông nói.
Hội thảo tìm kiếm giải pháp từ các chuyên gia quốc tế. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+) Trong thời gian vừa qua, Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử đã nhận được rất nhiều yêu cầu xử lý vi phạm bản quyền nội dung, đa số là các nội dung về giải trí như bóng đá, phim, game show, ca nhạc….
Theo ông Do, các hình thức, phương pháp vi phạm bản quyền hết sức tinh vi và biến đổi liên tục, luôn che dấu thông tin chi tiết và thực hiện xuyên biên giới từ nước ngoài cung cấp dịch vụ vào Việt Nam.
Ông Phạm Hoàng Hải, Giám đốc Trung tâm Bản quyền Nội dung số Việt Nam chia sẻ tính đến tháng 6/2022, đơn vị này đã phối hợp cùng các cơ quan chức năng, chặn truy cập của người dùng tại Việt Nam đến trên 500 website vi phạm bản quyền.
[Tránh tình trạng lạm dụng thu lợi trong bản quyền sở hữu trí tuệ]
Theo báo cáo của Media Partners Asia, ngành công nghiệp video trực tuyến của Việt Nam được dự báo là sẽ tạo ra doanh thu 249 triệu USD vào năm 2022, trong đó doanh thu từ lượng thuê bao chiếm 15% và video theo yêu cầu (AVOD) chiếm 85%.
Ngoài ra, tình trạng vi phạm bản quyền video trực tuyến đang ngày càng phổ biến, số lượng người dùng trái phép tăng lên 15,5 triệu năm 2022, làm thất thoát 348 triệu USD, chiếm 18% doanh thu của toàn ngành video hợp pháp. Nếu không kiểm soát được tình hình này, đến năm 2027, số người dùng vi phạm bản quyền có thể tăng tới 19,5 triệu, dẫn tới lượng doanh thu bị thất thoát ở mức 456 triệu USD.
Phía Media Partners Asia cho rằng kiểm soát tình trạng vi phạm bản quyền sẽ giúp gia tăng giá trị nhờ vào việc tăng lượng khách hàng hợp pháp và tăng doanh thu của lĩnh vực video trực tuyến cao cấp, có thể tăng gấp đôi giá trị đầu tư cho các nội dung video trực tuyến trong nước lên mức 150 triệu USD vào năm 2027 so với con số hiện tại ước tính là 75 triệu USD.
(Nguồn: Media Partners Asia) 'Bắt tay' để chống vi phạm
Trước thực tế trên, ông Lê Quang Tự Do nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác quốc tế để tìm ra các giải pháp ngăn chặn vi phạm bản quyền trực tuyến.
Theo ông Jan van Voorn, Phó Chủ tịch Điều hành kiêm Giám đốc Bảo vệ Nội dung Toàn cầu của ACE, Việt Nam có tiềm năng lớn trở thành một thị trường phát triển của các nội dung hợp pháp. Tuy nhiên, với những trang web và dịch vụ vi phạm bản quyền được vận hành từ bên ngoài lãnh thổ, Việt Nam có thể trở thành tâm điểm quốc tế của vi phạm bản quyền số.
“ACE mong muốn hợp tác với chính phủ Việt Nam để tìm ra các giải pháp chống vi phạm bản quyền. Mối quan hệ hợp tác với các cơ quan có thẩm quyền và các đơn vị trong ngành công nghiệp nội dung Việt Nam đối với chúng tôi rất quan trọng,” ông nói.
Bà Celine Boyer, Trưởng phòng An ninh mạng của Tập đoàn Canal+ thì chia sẻ kinh nghiệm: “Tại Pháp, chúng tôi chặn tất cả các trang web lậu có thể truy cập, bất kể nguồn phát là ở quốc gia nào."
Chuyên gia này đưa ra gợi ý cần phải rút ngắn thời gian tiến hành chặn qua việc Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch có thể thiết lập một công cụ để kết nối giữa đơn vị phát sóng/chủ sở hữu quyền, vừa để thu thập các trang web cần phải chặn cùng với các bằng chứng và kết nối với các ISP để việc chặn truy cập có thể được thực thi một cách gần như tự động bởi các ISP....
Bà Celine Boyer cho rằng cơ quan chức năng Việt Nam có thể áp dụng những biện pháp từ những kinh nghiệm đã triển khai tại Pháp để hạn chế tình trạng vi phạm bản quyền.
Ngoài những biện pháp kỹ thuật, theo các chuyên gia, việc tăng nhận thức của cộng đồng, phổ biến để mọi người thấy được những rủi ro từ hành vi vi phạm bản quyền là hết sức quan trọng.
Theo ông Jan van Voorn, các trang web vi phạm bản quyền phát trực tuyến và các dịch vụ vi phạm bản quyền khiến người tiêu dùng Việt Nam có nguy cơ nhiễm phần mềm độc hại. Do đó, ông nhấn mạnh vai trò của truyền thông trong việc định hướng khán giả rằng bóng đá hay phim ảnh miễn phí trên các website lậu có thể đi kèm với quảng cáo gây phiền nhiễu và các mã độc tiềm ẩn nhiều rủi ro khác. Khi ý thức được điều này, nhiều người sẽ từ chối truy cập vào các nội dung vi phạm bản quyền.
(Nguồn: Media Partners Asia) Đóng góp ý kiến trong vấn đề này, chuyên gia tư vấn của ACE, ông Neil Gane cho hay không có một giải pháp chung để thay đổi hành vi của mọi người dùng ở mọi lứa tuổi.
Ông Neil Gane phân tích một thông điệp có thể được lồng ghép vào nội dung đĩa nhạc, phim chiếu tại rạp hay một đoạn quảng cáo trên truyền hình... Do đó, thông điệp phải có độ dài và cách tiếp cận khán giả khác nhau để việc tuyên truyền chống vi phạm bản quyền trở nên hiệu quả./.
