Ngày 8/12, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam phối hợp với Đại sứ quán Australia tại Hà Nội tổ chức triển lãm “Những cánh cửa Yuendumu.” Đây là một trong những bộ sưu tập văn hóa và nghệ thuật quan trọng nhất tại Australia.
Triển lãm này sẽ đưa nền văn hóa bản địa độc đáo của Australia đến với công chúng Việt Nam và làm sâu sắc hơn mối quan hệ nhân dân giữa hai nước.
“Những cánh cửa Yuendumu” là bộ sưu tập nghệ thuật bản địa được vẽ bởi những người Warlpiri, một trong những cộng đồng thổ dân lớn nhất sinh sống tại sa mạc miền Trung Australia hàng ngàn năm.
Cánh cửa với những hình vẽ biểu thị củ từ và cà chua dại. (Ảnh: ĐSQ) Bộ sưu tập hội họa này có ý nghĩa đặc biệt, chúng không chỉ tượng trưng cho lịch sử và văn hóa mà còn là nỗ lực của những người Warlpiri lớn tuổi nhằm truyền lại những câu chuyện và giá trị truyền thống của tổ tiên đến thế hệ trẻ trong bối cảnh họ lớn lên với nền giáo dục bằng tiếng Anh.
Trong phần lớn lịch sử, những câu chuyện của người Warlpiri có tên gọi là Jukurrpa (Mộng thời) được vẽ trên cát và sau đó bị gió sa mạc xóa nhòa.
Mặc dù những câu chuyện này được truyền lại qua các thế hệ, người Warlpiri không có phương pháp bền vững nào để bảo tồn nền hội họa độc đáo của họ cho thế hệ tương lai.
Vào đầu những năm 1980, người Warlpiri quyết định rằng họ cần tìm cách lưu giữ truyền thống tổ tiên và các giá trị văn hóa ra cho thế hệ trẻ và giới thiệu các giá trị này với thế giới bên ngoài vùng sa mạc.
Người xem thích thú khám phá những biểu tượng gắn liền với đời sống thổ dân vùng Yuendumu. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+) Để hiện thực hóa mục tiêu này, vào năm 1984, một nhóm người Warlpiri lớn tuổi được mời vẽ những câu chuyện Mộng thời lên các cánh cửa lớp học tại trường học cộng đồng Yuendumu tại vùng sa mạc Tanami. Tổng cộng 30 cánh cửa đã được vẽ với những họa tiết độc đáo thể hiện những câu chuyện Mộng thời, dạy các thế hệ trẻ em về quê hương, tổ tiên và truyền thống của họ.
Những tác phẩm này cũng đánh dấu sự bắt đầu của hội họa Warlpiri đương đại, sử dụng phương pháp hội họa phương Tây kết hợp cùng những màu sắc tươi sáng để giới thiệu vẻ đẹp nghệ thuật văn hóa thổ dân Australia đến với công chúng.
Triển lãm tại Bảo tàng Dân tộc học giới thiệu 15 trong tổng số 30 cánh cửa được vẽ tại trường học cộng đồng Yuendumu vào năm 1984. Triển lãm mang đến câu chuyện về một cộng đồng thổ dân nỗ lực gìn giữ và giúp nền văn hóa của họ thích nghi với các thay đổi lịch sử trên mảnh đất quê hương, Đại sứ Australia tại Việt Nam, bà Robyn Mudie cho biết.
“Tôi rất tự hào được giới thiệu bộ sưu tập ‘những cánh cửa Yuendumu’ tới khán giả Việt Nam lần đầu tiên thông qua triển lãm này. Bộ sưu tập này không chỉ là một phần vô giá của nền văn hóa thổ dân Warlpiri độc đáo, một trong những nền văn hóa lâu đời nhất trên thế giới, mà còn thể hiện cách truyền lại di sản văn hóa qua các thế hệ,” bà nói.
Cánh cửa kể câu chuyện về một bà lão bước đi với túi nước và những chiếc đĩa. Bạn có thể thấy những dấu chân của bà. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+) “Chúng tôi rất vui được làm việc với Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam để giới thiệu nền văn hóa bản địa của Australia tới khán giả Việt Nam và tăng cường hiểu biết giữa hai quốc gia,” Đại sứ nói thêm.
Phát biểu tại triển lãm, tiến sỹ Đặng Xuân Anh, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam bày tỏ: “Đây là lần thứ ba chúng tôi phối hợp với Đại sứ quán Australia tổ chức triển lãm các tác phẩm của thổ dân Australia. Thông qua triển lãm này, chúng tôi mong muốn công chúng có cơ hội hiểu biết về tri thức dân gian của thổ dân Australia, từ đó thêm trân quý các giá trị truyền thống của cha ông và có ý thức trong việc giữ gìn và phát huy các giá trị di sản văn hóa trong bối cảnh hội nhập.”
Khán giả nhỏ tuổi được tham gia vẽ tranh và tìm hiểu về các họa tiết trên các cánh cửa. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+) Được biết, những cánh cửa hiện đang được trưng bày tại bảo tàng Nam Australia sau 12 năm trải qua nắng gió sa mạc tại trường học Yuendumu. Triển lãm tại Bảo tàng Dân tộc học trưng bày bản chụp các cánh cửa cùng phần chú thích chi tiết ý nghĩa của các hình vẽ.
Triển lãm mở cửa đến hết ngày 31/1/2021, tại tòa Trống đồng, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam. Trong thời gian triển lãm, công chúng có thể tham gia hoạt động “Khám phá hội họa thổ dân Australia” thông qua tô vẽ tranh và tìm hiểu ý nghĩa những ký hiệu qua các bức tranh. Đây cũng là dịp để du khách Việt Nam khám phá văn hóa ở những vùng đất mới./.
