Gần một tháng sau khi cơn lũ lịch sử qua đi, nhưng những dấu vết của nó vẫn chưakhi nào tan trên gương mặt anh nông dân Nguyễn Duy Vượng (xóm Tân Hương, TùngLộc, Can Lộc). Chỉ sau một đêm nước lên, toàn bộ gia tài của gia đình anh đã bịcuốn sạch.
Vượng, cũng như rất nhiều nông dân khác của rốn lũ Can Lộc bước ra sau lũ vớinhững khoản nợ nặng nề không biết khi mô mới trả nổi.
Con đường dẫn vào xóm Tân Hương cả tháng nay vẫn chưa một lần được khô ráo. Dấuvết của trận lụt hồi cuối tháng 10 vẫn hiển hiện ở những đoạn trồi sụt, lở lóingay trên đường dân sinh chạy dọc làng. Xung quanh, những đìa, ao, đầm, phá....vẫn trắng nhờ nhờ một màu, xen lẫn những dài vạt đen đúa của bùn non và rêu rác.
Trang trại của Vượng nằm ngay sát đê sông Tả Nghèn, chỉ cách con nước chừng hơnchục sải chân. Thẫn thờ nhìn đồng trống, nước trong, Vượng bảo, cách đây 5 năm,anh cùng vợ là chị Lương Thị Bình đã đi khắp nơi vay mượn, dốc lòng vào làm nêncái cơ ngơi này. Không kể khoản tiền 30 triệu vay từ ngân hàng chính sách huyện,anh chị đổ vào những ao đầm, vườn tược nơi đây không dưới 900 triệu đồng.
Trước ngày lũ về, anh nông dân xóm Tân Hương được bà con trong xã biết đến nhưmột điển hình của làm ăn giỏi. Trang trại mà cả nhà anh dày công dựng nên nuôisống cả gia đình và 2 người con đang đi học xa.
"Rứa mà mất hết đấy chú ơi, chỉ sau một con nước, vợ chồng tui chừ trắng tay,mắc nợ," Vượng mếu máo xót xa.
Nhớ lại đêm nước lên, Nguyễn Duy Vượng vẫn chưa hết bàng hoàng: "Bữa nớ, tôi nhớlà đêm 18/10, 21 giờ tôi mới rời trại về nhà, lúc đó, nước vẫn chưa tràn bờ. Nỏai nghĩ, nó lại dâng nhanh đến vậy."
Cho đến 3 giờ sáng ngày 19, Vượng choàng tỉnh khi thấy tiếng nước ồ ồ đập vàovách nhà. Ngó ra, anh đã thấy nước trắng trời trắng đất, nước cuồn cuộn đổ vàonhà theo những khe trống. Chẳng kịp nghĩ gì, anh chạy miết lên triền đê, đếntrang trại thì đã không còn phân biệt đâu là bờ, đâu là sông được nữa.
"Lúc nớ, nếu ở lại rào lưới quanh các ao và "chạy" hết hơn trăm con gà sao vàbầy vịt chắc cũng không bị thiệt hại mấy," anh Vượng thành thật.
Nhưng, khi người nông dân đang loay hoay đẩy con thuyền gỗ nhỏ của mình ra chuẩnbị rào ao, lùa vịt thì anh lại nghe thấy những tiếng kêu thất thanh từ phía làngxa vọng lại. Thế là, bỏ đồng, bỏ ao, bỏ cả công sức 5 năm đánh cược với thủythần, anh Vượng quáng quàng chống thuyền về phía xóm.
Khi con thuyền tròng trành về được Tân Hương, nước đã ngập ngang ngôi nhà cóngười kêu cứu. 5 mẹ con bà Võ Thị Em không chạy kịp nên đã mắc kẹt lại, buộcphải dỡ ngói ngồi trên nóc nhà. Thấy vậy, Vượng cuống cuồng đỡ cả gia đình nọxuống rồi đưa họ lên xóm Đông Vinh cao hơn ngay trong đêm trang trại của anh bịthủy thần nuốt chửng.
Nước mỗi lúc lại càng dâng cao hơn. Mưa trên trời cũng trắng cả mặt. Người chủtrại 42 tuổi giờ hóa thành ông lái đò bất đắc dĩ. Cứ nơi đâu thấy có người kẹtlại trên tràn(nóc nhà), Vượng lại đến. Hết đưa lên các xóm cao hơn, anh lại đưadân về nhà mình, cho họ trèo lên những bao thóc tránh nước.
Cứ thế, ròng rã suốt 4 ngày, Vượng xoay trần mình, giành giật từng mạng sống vớicon nước ngầu đỏ sông Nghèn. Tính đến khi đoàn cứu hộ tiếp cận được với rốn lũTân Hương, một mình gã đàn ông chân chất ấy đã cứu được hơn 100 người lớn nhỏ.
Giờ, ngồi lại trên khoảnh đất mênh mông gió trước kia là trang trại, anh khônggiấu nổi nỗi buồn. Cứu chừng ấy người, đổi lại, anh trắng tay. Ngay cả 3 tấn lúaở nhà, do để làm nơi trú chân cho bà con chòm xóm nên cũng bị lên mộng, nẩy mầmkhông sao ăn được.
Cá trôi ra sông sâu. Gà chết ngạt trong chuồng kín. Bầy vịt cả ngàn con cũng chỉcòn lại lác đác. Trang trại trù phú ngày nào giờ xác xơ và tan hoang như hồi mớidựng.
Chị Bình, vợ anh từ ngày nước rút cứ ốm lên ốm xuống vì tiếc của. Mỗi lần ra đếnngã ba sông, nơi trang trại ngày nào, chị lại ngã xuống đất bùn, ôm đất mà nứcnở khóc.
Mặt bạc phếch vì gió mùa, Vượng thở dài, cứ nhìn mãi ra xa xăm không nói. Hồilâu, anh mới bảo, chừ, cả nhà không biết lấy tiền mô để sống, chứ đừng nói đếnviệc dựng lại cơ nghiệp xưa. Thủy thần đã giằng khỏi tay người đàn ông gầy còmvà đen đúa ấy tất cả gia tài, và trả lại cho anh khoản nợ hàng trăm triệu chẳngbiết đến ngày nào mới trả được.
Cũng giống như Vượng, anh Bùi Quốc Bảo, xóm 10, xã Vĩnh Lộc chỉ sau một đêm mưađã hóa thành người mang nợ. Bằng số tiền tích cóp được, cùng với khoản vay ngânhàng chính sách huyện Can Lộc, cách đây mấy năm, anh có mở một cửa hàng buôn ximăng và phân bón. Lời lãi chưa thu được là bao thì cơn lũ cuối tháng 10 đã “đùngđùng” nổi giận, dâng lên ngập kín cả gian hàng.
"Không ai trong nhà ngờ nước dữ thế. Nước ồ ồ chảy vào, làm xi măng đóng đá,phân lân tan thành nước cả," anh Bảo mếu máo.
Ngồi trong nhà, nhìn 10 tấn xi măng, 20 tấn phân đạm cứ hỏng dần phía dưới, anhBảo đắng ngắt cả lòng. Ước tính thiệt hại của gia đình chị anh lên đến gần 90triệu đồng. Trắng tay thì đã đành, nhưng anh Bảo cho biết, sau lũ, điều khiếnanh lo nhất là không biết lấy tiền đâu trả nợ nần cho các đại lý lớn.
Trong bản danh sách thống kê chưa đầy đủ của phòng nông nghiệp phát triển nôngthôn huyện Can Lộc, chỉ tính riêng các hộ có mô hình chăn nuôi thủy sản trắngtay đeo nợ sau lũ đã có đến 20 trường hợp đau lòng tương tự. Từ các ông chủthành đạt, sau trận mưa đêm, tất cả những gì họ còn lại là những gánh nợ oằnvai.
"Chừ điều chúng tôi mong muốn nhất là Nhà nước có chính sách hỗ trợ cho vay ưuđãi hoặc không lãi suất để chúng tôi có thể khôi phục sản xuất, trả hết nợ nầnsau lũ lớn," anh Vượng thành thật./.
Vượng, cũng như rất nhiều nông dân khác của rốn lũ Can Lộc bước ra sau lũ vớinhững khoản nợ nặng nề không biết khi mô mới trả nổi.
Con đường dẫn vào xóm Tân Hương cả tháng nay vẫn chưa một lần được khô ráo. Dấuvết của trận lụt hồi cuối tháng 10 vẫn hiển hiện ở những đoạn trồi sụt, lở lóingay trên đường dân sinh chạy dọc làng. Xung quanh, những đìa, ao, đầm, phá....vẫn trắng nhờ nhờ một màu, xen lẫn những dài vạt đen đúa của bùn non và rêu rác.
Trang trại của Vượng nằm ngay sát đê sông Tả Nghèn, chỉ cách con nước chừng hơnchục sải chân. Thẫn thờ nhìn đồng trống, nước trong, Vượng bảo, cách đây 5 năm,anh cùng vợ là chị Lương Thị Bình đã đi khắp nơi vay mượn, dốc lòng vào làm nêncái cơ ngơi này. Không kể khoản tiền 30 triệu vay từ ngân hàng chính sách huyện,anh chị đổ vào những ao đầm, vườn tược nơi đây không dưới 900 triệu đồng.
Trước ngày lũ về, anh nông dân xóm Tân Hương được bà con trong xã biết đến nhưmột điển hình của làm ăn giỏi. Trang trại mà cả nhà anh dày công dựng nên nuôisống cả gia đình và 2 người con đang đi học xa.
"Rứa mà mất hết đấy chú ơi, chỉ sau một con nước, vợ chồng tui chừ trắng tay,mắc nợ," Vượng mếu máo xót xa.
Nhớ lại đêm nước lên, Nguyễn Duy Vượng vẫn chưa hết bàng hoàng: "Bữa nớ, tôi nhớlà đêm 18/10, 21 giờ tôi mới rời trại về nhà, lúc đó, nước vẫn chưa tràn bờ. Nỏai nghĩ, nó lại dâng nhanh đến vậy."
Cho đến 3 giờ sáng ngày 19, Vượng choàng tỉnh khi thấy tiếng nước ồ ồ đập vàovách nhà. Ngó ra, anh đã thấy nước trắng trời trắng đất, nước cuồn cuộn đổ vàonhà theo những khe trống. Chẳng kịp nghĩ gì, anh chạy miết lên triền đê, đếntrang trại thì đã không còn phân biệt đâu là bờ, đâu là sông được nữa.
"Lúc nớ, nếu ở lại rào lưới quanh các ao và "chạy" hết hơn trăm con gà sao vàbầy vịt chắc cũng không bị thiệt hại mấy," anh Vượng thành thật.
Nhưng, khi người nông dân đang loay hoay đẩy con thuyền gỗ nhỏ của mình ra chuẩnbị rào ao, lùa vịt thì anh lại nghe thấy những tiếng kêu thất thanh từ phía làngxa vọng lại. Thế là, bỏ đồng, bỏ ao, bỏ cả công sức 5 năm đánh cược với thủythần, anh Vượng quáng quàng chống thuyền về phía xóm.
Khi con thuyền tròng trành về được Tân Hương, nước đã ngập ngang ngôi nhà cóngười kêu cứu. 5 mẹ con bà Võ Thị Em không chạy kịp nên đã mắc kẹt lại, buộcphải dỡ ngói ngồi trên nóc nhà. Thấy vậy, Vượng cuống cuồng đỡ cả gia đình nọxuống rồi đưa họ lên xóm Đông Vinh cao hơn ngay trong đêm trang trại của anh bịthủy thần nuốt chửng.
Nước mỗi lúc lại càng dâng cao hơn. Mưa trên trời cũng trắng cả mặt. Người chủtrại 42 tuổi giờ hóa thành ông lái đò bất đắc dĩ. Cứ nơi đâu thấy có người kẹtlại trên tràn(nóc nhà), Vượng lại đến. Hết đưa lên các xóm cao hơn, anh lại đưadân về nhà mình, cho họ trèo lên những bao thóc tránh nước.
Cứ thế, ròng rã suốt 4 ngày, Vượng xoay trần mình, giành giật từng mạng sống vớicon nước ngầu đỏ sông Nghèn. Tính đến khi đoàn cứu hộ tiếp cận được với rốn lũTân Hương, một mình gã đàn ông chân chất ấy đã cứu được hơn 100 người lớn nhỏ.
Giờ, ngồi lại trên khoảnh đất mênh mông gió trước kia là trang trại, anh khônggiấu nổi nỗi buồn. Cứu chừng ấy người, đổi lại, anh trắng tay. Ngay cả 3 tấn lúaở nhà, do để làm nơi trú chân cho bà con chòm xóm nên cũng bị lên mộng, nẩy mầmkhông sao ăn được.
Cá trôi ra sông sâu. Gà chết ngạt trong chuồng kín. Bầy vịt cả ngàn con cũng chỉcòn lại lác đác. Trang trại trù phú ngày nào giờ xác xơ và tan hoang như hồi mớidựng.
Chị Bình, vợ anh từ ngày nước rút cứ ốm lên ốm xuống vì tiếc của. Mỗi lần ra đếnngã ba sông, nơi trang trại ngày nào, chị lại ngã xuống đất bùn, ôm đất mà nứcnở khóc.
Mặt bạc phếch vì gió mùa, Vượng thở dài, cứ nhìn mãi ra xa xăm không nói. Hồilâu, anh mới bảo, chừ, cả nhà không biết lấy tiền mô để sống, chứ đừng nói đếnviệc dựng lại cơ nghiệp xưa. Thủy thần đã giằng khỏi tay người đàn ông gầy còmvà đen đúa ấy tất cả gia tài, và trả lại cho anh khoản nợ hàng trăm triệu chẳngbiết đến ngày nào mới trả được.
Cũng giống như Vượng, anh Bùi Quốc Bảo, xóm 10, xã Vĩnh Lộc chỉ sau một đêm mưađã hóa thành người mang nợ. Bằng số tiền tích cóp được, cùng với khoản vay ngânhàng chính sách huyện Can Lộc, cách đây mấy năm, anh có mở một cửa hàng buôn ximăng và phân bón. Lời lãi chưa thu được là bao thì cơn lũ cuối tháng 10 đã “đùngđùng” nổi giận, dâng lên ngập kín cả gian hàng.
"Không ai trong nhà ngờ nước dữ thế. Nước ồ ồ chảy vào, làm xi măng đóng đá,phân lân tan thành nước cả," anh Bảo mếu máo.
Ngồi trong nhà, nhìn 10 tấn xi măng, 20 tấn phân đạm cứ hỏng dần phía dưới, anhBảo đắng ngắt cả lòng. Ước tính thiệt hại của gia đình chị anh lên đến gần 90triệu đồng. Trắng tay thì đã đành, nhưng anh Bảo cho biết, sau lũ, điều khiếnanh lo nhất là không biết lấy tiền đâu trả nợ nần cho các đại lý lớn.
Trong bản danh sách thống kê chưa đầy đủ của phòng nông nghiệp phát triển nôngthôn huyện Can Lộc, chỉ tính riêng các hộ có mô hình chăn nuôi thủy sản trắngtay đeo nợ sau lũ đã có đến 20 trường hợp đau lòng tương tự. Từ các ông chủthành đạt, sau trận mưa đêm, tất cả những gì họ còn lại là những gánh nợ oằnvai.
"Chừ điều chúng tôi mong muốn nhất là Nhà nước có chính sách hỗ trợ cho vay ưuđãi hoặc không lãi suất để chúng tôi có thể khôi phục sản xuất, trả hết nợ nầnsau lũ lớn," anh Vượng thành thật./.
Sơn Bách (Vietnam+)
