Theo trang mạng wsj.com, tháng 12/2019, các ca viêm phổi nghiêm trọng và kỳ lạ đã bắt đầu xuất hiện tại các bệnh viện ở Vũ Hán, Trung Quốc.
Các bác sỹ khi đó đã rất hoang mang và bối rối. Họ bắt đầu gửi những số lượng mẫu bệnh phẩm nhiều một cách bất thường đến các phòng thí nghiệm ở địa phương nhằm nghiên cứu chuỗi gen để tìm xem liệu chủng virus mới có nằm trong dịch phổi của các bệnh nhân hay không.
Đến cuối tháng đó, căn bệnh này đã xuất hiện ở ít nhất 3 gia đình khác nhau và điều này cho thấy chủng virus mới đã lây lan trong cộng đồng.
Những ca nhiễm trên và nhiều ca nhiễm khác có lẽ đã báo hiệu cho chúng ta về một thứ gì đó nguy hiểm và nghiêm trọng đang xảy ra tại Trung Quốc.
Những trường hợp nhiễm bệnh đó đáng lẽ đã được một cơ quan tình báo nước ngoài bào đó tìm hiểu. Tuy nhiên, báo chí đưa tin rằng các quan chức y tế Mỹ đều không biết về những gì xảy ra hồi tháng 12 đó.
Giới chức y tế Mỹ dường như đã bị hạn chế thông tin về mức độ nghiêm trọng của những gì đang xảy ra.
Hiện nay, dường như Trung tâm kiểm soát Dịch bệnh của chính Trung Quốc cũng đã không được thông báo. Đến tháng 1/2020, nhiều kênh hợp tác y tế công chính thức giữa Mỹ và Trung Quốc đã bị ngừng trệ.
Tại Mỹ, lâu nay vẫn tồn tại một tâm lý ác cảm về việc sử dụng các công cụ an ninh quốc vào vấn đề y tế công.
Các quan chức y tế không muốn hợp tác với các cơ quan tình báo vì lo ngại rằng điều này sẽ cản trở những cam kết đa phương của họ hoặc sợ rằng các nhóm tình báo sẽ công khai các dữ liệu quan trọng.
Nhiều người lo sợ rằng tất cả người Mỹ làm việc dưới một tấm áo choàng của phòng thí nghiệm ở hải ngoại sẽ đều bị coi là gián điệp.
Tuy nhiên, nếu không có sự trợ giúp từ các quan chức y tế, các cơ quan tình báo sẽ không đủ công cụ để phát hiện các thông tin liên quan.
Tiêm chủng vắcxin ngừa COVID-19 tại New York, Mỹ, ngày 4/2/2021. (Ảnh: THX/TTXVN) Cộng đồng tình báo không thể bảo vệ những mối quan ngại nhạy cảm về y tế công trừ khi các quan chức y tế công hợp tác với họ và giải thích các vấn đề liên quan.
Và nếu không có các mối quan hệ trong giới y tế công, các cơ quan tình báo có lẽ phải mất nhiều công sức hơn để chia sẻ những thông tin mà họ thu thập được.
[Tình hình dịch bệnh COVID-19 đến ngày 5/3: Gần 2,6 triệu ca tử vong]
Đại dịch COVID-19 đã chứng tỏ rằng những công ước và hợp tác quốc tế không thể là nền tảng hỗ trợ duy nhất trong một cuộc khủng hoảng. Chúng ta cần thêm nhiều năng lực để thu thập thông tin khi có những dấu hiệu bùng phát dịch.
Điều này đồng nghĩa với việc chúng ta sẽ phải dựa vào các công cụ an ninh quốc gia truyền thống hơn, trong đó có cả các hoạt động tình báo.
Sự cần thiết này càng được nhấn mạnh bởi những thách thức mà các Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Dịch bệnh Mỹ phải đối mặt khi tìm cách tiếp cận các mẫu phẩm của SARS-CoV-2 khi đại dịch lần đầu tiến xuất hiện.
Trung Quốc đã từ chối chia sẻ các mẫu phẩm này với Trung Quốc, và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) từ chối gây áp lực buộc Trung Quốc phải công khai các mẫu này.
Đây không phải lần đầu tiên trong nhiều năm gần đây, Trung Quốc từ chối chia sẻ mẫu phẩm của một mầm bệnh mới nguy hiểm.
Gần đây, Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ đã tái thiết lập một đơn vị chuyên tập trung vào các nguy cơ đại dịch, và đây là cơ hội để cải thiện tình hình.
Các đối thủ của Mỹ cũng đã xử lý những thông tin về các dịch bệnh truyền nhiễm giống cách mà họ xử lý các vấn đề an ninh quốc gia khác: Họ kết hợp với các cơ quan tình báo để hỗ trợ việc giám sát và giảm thiểu các mối đe dọa.
Mỹ cần thực thi điều tương tự, qua đó sẽ giúp biến các mối đe dọa nhận được sự quan tâm của giới hoạch định chính sách.
Các thượng nghị sỹ hiện không nên chỉ đọc các báo cáo hàn lâm, mà còn cần đọc bản Đánh giá Tình báo Thế giới của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) cùng những đánh giá khác, trong đó sẽ gồm có các thông tin liên quan tới y tế công.
Các báo cáo này cũng sẽ giúp ích hơn cho các nhà ngoại giao: Có lẽ họ đang giám sát 1 phòng thí nghiệm nước ngoài với sự kiểm soát lỏng lẻo.
Việc để cho các nhà ngoại giao tiếp cận các đánh giá tình báo từng là tiêu chuẩn của những nỗ lực kiểm soát vũ khí và thanh tra cũng như có thể giúp cải thiện an ninh sinh học và quy trình giám sát.
Đến nay, hầu hết người Mỹ đều nhất trí rằng các đại dịch chính là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia. Và hiện đã đến lúc bắt đầu đối phó với chúng như một mối đe dọa an ninh quốc gia./.
