Đông Nam Á đang nổi lên như một trong những thị trường chiến lược quan trọng nhất đối với doanh nghiệp Pháp, trong bối cảnh các tập đoàn châu Âu thúc đẩy xu hướng “Trung Quốc+1” nhằm giảm rủi ro chuỗi cung ứng và mở rộng hiện diện tại châu Á.
Việt Nam, cùng với Singapore và Thái Lan, trở thành những điểm đến hấp dẫn nhất trong dòng dịch chuyển này.
Theo Bộ Tài chính Pháp, kim ngạch xuất khẩu của Pháp sang Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đạt 14,3 tỷ euro trong năm 2024, đưa khu vực này trở thành khách hàng lớn thứ sáu của Pháp, sau Liên minh châu Âu (EU), Mỹ, Trung Quốc, Anh và Thụy Sĩ. Singapore tiếp tục là thị trường tiêu thụ hàng Pháp lớn nhất, chiếm 53% tổng giá trị xuất khẩu sang ASEAN, tiếp đến là Thái Lan, Việt Nam và Malaysia.
Với gần 700 triệu dân, tăng trưởng kinh tế thường xuyên trên 4% và tầng lớp trung lưu mở rộng nhanh chóng, ASEAN được đánh giá là “cửa ngõ chiến lược” vào châu Á.
Ông Yann Frollo de Kerlivio, Giám đốc khu vực ASEAN - châu Đại Dương của Cơ quan xúc tiến thương mại và đầu tư quốc gia Pháp (Business France), nhận định khu vực này đang giữ vai trò trung tâm giữa hai thị trường lớn là Trung Quốc và Ấn Độ, đồng thời hưởng lợi trực tiếp từ căng thẳng địa chính trị toàn cầu.
Trong xu thế các tập đoàn quốc tế đa dạng hóa chuỗi cung ứng, Việt Nam được đánh giá là một trong những nước hưởng lợi hàng đầu. Nhiều tập đoàn quốc tế đã chọn Việt Nam làm nơi mở rộng sản xuất hoặc thiết lập trung tâm điều phối khu vực.
Trong lĩnh vực dệt may, các thương hiệu Adidas, Puma hay Decathlon đã chuyển một phần sản xuất sang Việt Nam. Trong lĩnh vực điện tử, nhiều nhà sản xuất cũng tận dụng nền tảng lao động chất lượng và mạng lưới cung ứng đang phát triển nhanh tại quốc gia này.
Một yếu tố quan trọng khác là Hiệp định thương mại tự do giữa EU và Việt Nam (EVFTA), cũng như các thỏa thuận giữa EU với Singapore và sắp tới đây là với Indonesia.
Những hiệp định này giúp cắt giảm gần như toàn bộ thuế quan nội khối ASEAN, tạo điều kiện để doanh nghiệp Pháp phát triển chuỗi cung ứng hiệu quả và cạnh tranh hơn trong khu vực.
Tuy nhiên, ASEAN không phải là một thị trường đồng nhất. Indonesia, với hơn 280 triệu dân và địa hình trải rộng trên 17.000 đảo, có đặc điểm hoàn toàn khác với Singapore - quốc đảo 6 triệu dân với thu nhập bình quân đầu người thuộc nhóm cao nhất thế giới.
Chính sự đa dạng này buộc doanh nghiệp Pháp phải linh hoạt về chiến lược tiếp cận từng thị trường.
Singapore tiếp tục là trung tâm khu vực, nơi đặt trụ sở của hơn 800 doanh nghiệp Pháp, trong đó có nhiều tập đoàn lớn như TotalEnergies, Safran, Thales, Airbus, Sanofi hay BioMérieux.
Tuy nhiên, chi phí hoạt động tăng cao đã thúc đẩy một số doanh nghiệp chuyển trụ sở khu vực sang Thái Lan, Việt Nam hoặc Malaysia.
Trong nỗ lực thắt chặt quan hệ với khu vực, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã tới thăm Hà Nội và Jakarta vào cuối tháng 5 vừa qua, nhấn mạnh sự cần thiết của việc mở rộng các hiệp định thương mại giữa EU và ASEAN nhằm giảm phụ thuộc vào Mỹ và Trung Quốc.
Đến nay, mới chỉ Singapore và Việt Nam ký kết hiệp định thương mại tự do toàn diện với EU, nhưng các cuộc đàm phán với Indonesia đã đạt bước tiến mới.
Dù vậy, cạnh tranh tại thị trường ASEAN vẫn rất khốc liệt. Trung Quốc hiện là nhà cung cấp lớn nhất của khu vực, trong khi thị phần hàng hóa Pháp hiện chỉ còn khoảng 1,5% - bằng một nửa của Đức.
Năm 2024, xuất khẩu của Pháp sang ASEAN giảm gần 15%, sau mức tăng mạnh vào năm 2023./.
Tìm kiếm giải pháp thúc đẩy phát triển của ASEAN trong thập kỷ tiếp theo
Hội nghị Bàn tròn ASEAN lần thứ 40 tập trung thảo luận về bối cảnh thế giới, khu vực, các vấn đề nóng và tìm kiếm các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của ASEAN trong những thập kỷ tiếp theo.
