Sáng 29/12, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về các nghị định hướng dẫn thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật
Tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, dự thảo 12 nghị định quy định chi tiết hoặc sửa đổi bổ sung biện pháp thi hành các luật thuộc các lĩnh vực: Biển và hải đảo, tài nguyên nước, thủy lợi, đê điều và phòng chống thiên tai, thủy sản, lâm nghiệp và kiểm lâm, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, trồng trọt và bảo vệ thực vật, chăn nuôi và thú y, môi trường và khoáng sản.
Các nghị định tập trung vào phân quyền, phân cấp, xử lý các điểm nghẽn, cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính và một số vấn đề khác để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật.
Sau khi lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tiếp thu, giải trình, hoàn thiện, song vẫn còn một số nội dung có ý kiến khác nhau.
Cụ thể, dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành các điểm sửa đổi, bổ sung của Luật Địa chất và Khoáng sản hiện còn 3 nội dung có ý kiến khác nhau, gồm: cơ chế xử lý trường hợp khoáng sản đi kèm có trữ lượng lớn hơn khoáng sản chính; tiêu chí thăm dò và mở rộng xuống sâu; xử lý tài nguyên phát sinh trong quá trình thi công mỏ đối với giấy phép đã cấp trước khi Nghị định có hiệu lực.
Đối với quy định lắp đặt một thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên 1 tàu cá trong dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản, có 2 phương án: Không quy định hoặc quy định mỗi tàu cá chỉ được lắp đặt một thiết bị VMS.
Về dự thảo Nghị định sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 53/2024/NĐ-CP và Nghị định số 54/2024/NĐ-CP, quy định chi tiết thi hành Luật Tài nguyên nước và các nội dung về hành nghề khoan nước dưới đất, đăng ký, cấp phép và tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xin ý kiến về thẩm quyền chấp thuận phương án chuyển nước và thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh, truy thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước.
Đóng góp ý kiến tại cuộc họp, lãnh đạo một số tỉnh và đại diện các bộ, ngành đã tập trung làm rõ các vấn đề: quản lý tài nguyên nước theo lưu vực sông; quản lý rừng và đa dạng sinh học; khoáng sản; thủy sản; ứng phó thiên tai; điều kiện thực thi phù hợp với thực tiễn địa phương; tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, tránh chồng chéo khi sửa đổi, bổ sung các nghị định liên quan đến lâm nghiệp, thủy sản, thủy lợi, giao thông và tài nguyên; trong đó nhấn mạnh việc rà soát kỹ các quy định trùng lặp, làm rõ thẩm quyền, trách nhiệm giữa các bộ, ngành và giữa Trung ương với địa phương...
Phân cấp, phân quyền, tránh chồng chéo Trung ương và địa phương
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, toàn bộ các nghị định phải có hiệu lực đồng thời với Luật sửa đổi, bổ sung 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường; do đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng Văn phòng Chính phủ bám sát tiến độ, trình Thủ tướng ký ban hành các nghị định trước ngày 1/1/2026.
Các nghị định chỉ tập trung hướng dẫn Luật, những vấn đề nằm ngoài phạm vi này không đưa vào các nghị định, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền của Chính phủ, có căn cứ thực tiễn rõ ràng và được chứng minh trong quá trình triển khai.
Phó Thủ tướng khẳng định nguyên tắc chỉ phân cấp khi địa phương đủ điều kiện thực hiện. Những nội dung liên tỉnh, liên vùng, xuyên biên giới không thể giao cho một địa phương quyết định.
Đánh giá cao việc cắt giảm mạnh thủ tục hành chính, Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu phân cấp trọn vẹn; cơ quan nào cấp phép thì thực hiện toàn bộ thủ tục hành chính liên quan, tránh chồng chéo giữa Trung ương và địa phương.
Cùng với đó, các nghị định cần thể hiện rõ yêu cầu chuyển đổi số, tích hợp dịch vụ công trực tuyến, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.
Phó Thủ tướng đồng ý với quy định liên quan đến xử lý khoáng sản đi kèm theo hướng bám sát thực tế, song yêu cầu các quy định kỹ thuật phải được diễn đạt rõ ràng, chặt chẽ.
Việc thăm dò xuống sâu phải nằm trong cùng khối tài nguyên, cùng tầng hoặc vỉa khoáng sản, bảo đảm thống nhất về mặt kỹ thuật và tránh cách hiểu mở rộng gây khó khăn trong quản lý.
Trong lĩnh vực thủy sản, Phó Thủ tướng đặc biệt lưu ý nội dung quản lý thiết bị VMS, với nguyên tắc mỗi tàu cá chỉ có một thiết bị chính để quản lý hành trình.
Trường hợp có thiết bị thứ hai thì chỉ mang tính chất dự phòng, phải được lắp đặt cố định trên tàu, có niêm phong, không cho phép doanh nghiệp hay chủ tàu can thiệp.
Thiết bị dự phòng phải ghi nhận đầy đủ dữ liệu hành trình như “hộp đen,” có chế tài quản lý rõ ràng, tránh việc lạm dụng. Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục làm việc với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ như Viettel, VNPT để hoàn thiện phương án kỹ thuật, làm rõ trách nhiệm quản lý, chi phí và bảo đảm tính khả thi.
Về quản lý tài nguyên nước, Phó Thủ tướng lưu ý các nội dung liên quan đến chuyển nước liên tỉnh thuộc thẩm quyền Bộ Nông nghiệp và Môi trường; các vấn đề chuyển nước xuyên biên giới cần làm rõ vai trò của Ủy ban Mekong Việt Nam, bảo đảm phù hợp với cam kết quốc tế và yêu cầu quản lý tổng hợp tài nguyên nước.../.
Gỡ khó chính quyền địa phương hai cấp: Kỳ vọng giải pháp thực chất
Tại Vĩnh Long, để khắc phục tình trạng thiếu và yếu về chuyên môn, tỉnh đã chỉ đạo rà soát, triển khai phương án bố trí đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã bảo đảm khoa học, hợp lý, đúng vị trí việc làm.
