Ông Nguyễn Thanh Quang, Trưởng phòng nghiệp vụ - Ban quản lý di tích tỉnhBình Định, thành viên đoàn khai quật cho biết đợt khai quật này kéo dài đến ngày22/10 này là đợt khai quật khảo cổ thứ 6 tại di tích Thành Hoàng đế, nhưng làlần đầu tiên được thực hiện bên ngoài phạm vi Thành con.
Khu vực khai quật nghiên cứu rộng 20.000m2, trong đó nhiều diện tích đấtthuộc quản lý của người dân và đang được canh tác. Bên cạnh mục đích nghiên cứukhảo cổ học, đợt khai quật này nhằm mục tiêu chuẩn bị mặt bằng để xây dựng Điệnthờ Hoàng đế Thái Đức Nguyễn Nhạc.
Sau một tuần khai quật, đoàn công tác đã tìm thấy các chân trụ móng tườngThành con; rất nhiều mảnh gốm ngói lá, gốm gia dụng...
Thành Hoàng đế là một quần thể kiến trúc có 3 vòng thành gồm Thành ngoại (chuvi 7.400m), Thành nội (1.600m) và Thành con (600m) được Nguyễn Nhạc xây dựng từnăm 1776 trên khu vực nền cũ của thành Đồ Bàn, kinh đô Vương quốc Chămpa cổ.
Từ năm 1776-1793, Thành Hoàng đế là đại bản doanh của nghĩa quân Tây Sơn. Sauđó trở thành kinh đô của chính quyền Trung ương Hoàng đế Nguyễn Nhạc, là anh cảtrong 3 anh em Tây Sơn "Tam kiệt" Nguyễn Nhạc-Nguyễn Huệ-Nguyễn Lữ, lấy hiệuThái Đức.
Vì vậy, Thành Hoàng đế là kinh đô của 2 vương triều, bên trong ẩn chứa nhiềuchiều sâu và trầm tích lịch sử, văn hóa cần được nghiên cứu.
Trong 5 đợt khai quật bên trong Thành con, các nhà khảo cổ đã tìm ra nhiều dichỉ khảo cổ và nhiều giá trị lịch sử to lớn tại đây. Tuy nhiên, ngoài đợt khaiquật lần này, trong phạm vi khu vực Thành nội và Thành ngoại, các cơ quan chứcnăng vẫn chưa có các cuộc khảo cổ, nghiên cứu chuyên sâu nào.
Nhiều dấu tích của thành vẫn nằm xen giữa các khu dân cư hoặc đất canh táccủa dân./.