Ngày 28/5, Ủy ban Tư vấn An ninh Nhật-Mỹ (SCC) đã công bố thông cáo chung Nhật Bản-Mỹ về thỏa thuận song phương mới đối với vấn đề tái bố trí căn cứ quân sự Futenma của Mỹ đang đặt tại tỉnh Okinawa (Nhật Bản).

Trong phần mở đầu, thông cáo chung nhấn mạnh rằng liên minh Mỹ-Nhật đóng một vai trò rất quan trọng với nền quốc phòng Nhật Bản cũng như với hòa bình, an ninh và thịnh vượng của khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Sự hiện diện của quân đội Mỹ tại lãnh thổ Nhật Bản, trong đó có cả Okinawa, là nhằm bảo vệ an ninh quốc phòng Nhật Bản cũng như duy trì sự ổn định của khu vực.

Về việc tái bố trí Futenma, thông cáo cho biết đến năm 2014, các cơ sở vật chất quân sự (trong đó có sân bay) của Futenma sẽ được chuyển đến căn cứ Hải quân Schwab ở vùng Henoko cũng thuộc tỉnh Okinawa, dựa trên thỏa thuận song phương 2006. Đến năm 2014, khoảng 8.000 binh lính Mỹ tại Futenma cùng với gia đình họ (khoảng 9.000 người) sẽ được chuyển từ Okinawa đến Guam.

Đối với hoạt động huấn luyện, hai bên đồng ý sẽ cùng nghiên cứu khả năng sử dụng đảo Tokunoshima tại tỉnh Kagoshima và Guam nhằm chuyển dần toàn bộ hoạt động này ra khỏi tỉnh Okinawa để hạn chế tác động về ô nhiễm tiếng ồn đối với cư dân địa phương.

Mỹ cũng đồng ý sẽ trao lại Nhật Bản một phần vùng biển phía đông của Okinawa, đang được quân đội Mỹ sử dụng làm nơi tập trận. Ngoài ra, hai bên đồng ý sẽ nghiên cứu khả năng tăng cường chia sẻ việc sử dụng chung các căn cứ quân sự giữa quân đội Mỹ với lực lượng phòng vệ Nhật Bản, trong đó bao gồm cả việc sử dụng chung căn cứ Futenma ở Henoko.

Hai bên cũng nhất trí đến cuối tháng Tám sẽ hoàn tất báo cáo nghiên cứu về vấn đề tìm địa điểm cụ thể cũng như các phương pháp xây dựng một căn cứ mới thay thế.

Dự kiến, báo cáo sẽ được các bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng hai nước thông qua trong một cuộc họp dự kiến diễn ra vào tháng Chín tới bên lề cuộc họp của Đại hội đồng Liên hợp quốc.

Cả Tổng thống Mỹ Barack Obama và Thủ tướng Nhật Bản Yukio Hatoyama đều tỏ ra hài lòng với thông cáo chung này.

Tuy nhiên, Đài NHK của Nhật Bản nhận định rằng thông cáo chung có thể gây chia rẽ nội bộ liên minh cầm quyền Nhật Bản do Đảng Dân chủ Xã hội cánh tả (SDF), một thành viên trong liên minh, dọa sẽ phản đối.

SDF muốn chính phủ phải di chuyển Futenma ra tỉnh khỏi Okinawa và đã dọa sẽ rơi bỏ liên minh nếu chính phủ không thực hiện điều này.

Diễn biến mới này có thể làm uy tín của chính phủ tiếp tục giảm trong bối cảnh tỷ lệ ủng hộ Thủ tướng Hatoyama giảm mạnh xuống chỉ còn 20% so với mức 70% trong thời gian đầu nhậm chức./.

(TTXVN/Vietnam+)