Chiều 11/7, tại tỉnh An Giang, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng lãnhđạo số bộ, ngành Trung ương đã có buổi làm việc với lãnh đạo 3 tỉnh cósản lượng lúa và thủy sản lớn nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long là AnGiang, Kiên Giang và Đồng Tháp về các giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúcđẩy sản xuất, tiêu thụ nông, thủy sản phát triển theo hướng căn cơ,bền vững.
Nhiều giải pháp căn cơ cho sản xuất và tiêu thụ
Tại buổi làm việc, bên cạnh báo cáo tình hình sản xuất, tiêu thụ lúagạo, thủy sản 6 tháng đầu năm 2013, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Pháttriển Nông thôn Cao Đức Phát đã tập trung vào các giải pháp thúc đẩysản xuất, tiêu thụ lúa, thủy sản của vùng.
Theo đó, về giải pháp thúcđẩy tiêu thụ, nâng cao hiệu quả sản xuất lúa gạo, Bộ đề xuất trước mắtthực hiện tốt chương trình mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo; tăng cung cấptín dụng cho nông dân trồng lúa để tiếp tục đầu tư cho sản xuất.
Cáctỉnh Đồng bằng sông Cửu Long chỉ đạo chặt chẽ về cơ cấu giống,giảm tỷ trọng giống IR 50404 và các giống lúa chất lượng thấp khác xuốngdưới 20% ngay từ vụ Thu-Đông 2013. Các địa phương và các khu vực khôngbị ngập lũ chuyển một phần diện tích sang trồng cây khác có hiệu quả caohơn (ngô, rau, đậu,...). Đẩy mạnh chuyển giao tiến bộ kỹ thuật gắn vớixây dựng cánh đồng mẫu lớn để tăng năng suất, hạ giá thành sản phẩm;khuyến khích các doanh nghiệp tham gia bao tiêu cho nông dân làm cánhđồng lớn.
Đối với giải pháp lâu dài, các địa phương rà soát lạiquy hoạch sản xuất lúa, xác định cơ cấu cây trồng, mùa vụ, từng vùngđất, phù hợp với thị trường, điều kiện canh tác. Cơ cấu mùa vụ phải đảmbảo an toàn trước thiên tai (xâm nhập mặn, lũ, hạn hán...). Chuyển mạnhtheo hướng đa dạng hóa cây trồng, phát triển cây màu, rau, đậu, cây ănquả có thị trường, hiệu quả hơn.
Đối với cá tra, tôm ước lợ,Bộ trưởng Cao Đức Phát nhấn mạnh các giải pháp tháo gỡ rào cảnthương mại, rào cản kỹ thuật; tăng cường xúc tiến thương mại, củng cố vàphát triển thị trường truyền thống, các thị trường lớn và phát triển mởrộng các thị trường mới; ưu tiên đầu tư hạ tầng thủy lợi phục vụ nuôitrồng thủy sản tại các vùng sản xuất nuôi trồng thủy sản tập trung; kiểmsoát chặt chẽ việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong vùng nuôi trồngthủy sản; xây dựng mạng lưới quan trắc cảnh báo dịch bệnh trong nuôitrồng thủy sản...
Các ý kiến phát biểu tại buổi làmviệc đều khẳng định, các quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủliên quan đến thu mua tạm trữ gạo, hỗ trợ giảm tổn thất sau thu hoạchhay chính sách liên kết bốn nhà…đã và đang tạo bước tăng trưởng nhanh,nhất là nâng cao năng xuất, chất lượng sản phẩm nông sản-thủy sản, đẩymạnh cơ giới hóa canh tác và thu hoạch, nâng cao và đảm bảo thu nhập ổnđịnh cho người nông dân.
Tuy nhiên, vấn đề nổi lên là hai năm gần đâygiá xuất khẩu gạo giảm bình quân 10-15%; giá trị sản xuất trên 1ha đấttrồng lúa cũng đang chững lại; thu nhập của người trồng lúa đang giảmdần do giá bán đầu ra không tăng nhưng chi phí đầu vào như vật tư, phânbón lại tăng liên tục.
Đối với cá tra, người nuôi và doanh nghiệp đangsản xuất cầm chừng nhằm giảm thiểu rủi ro, thậm chí một số hộ thu hoạchxong không thả nuôi lại. Nguyên nhân là do khó khăn về thị trường tiêuthụ chính đang giảm, cộng thêm các rào cản thương mại ngày càng tăng từcác thị trường lớn. Ngoài ra còn có nguyên nhân do chính doanh nghiệpbơm nước vào sản phẩm làm ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu cá tra xuấtkhẩu, tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, tự triệt tiêu nhau trên thịtrường...
Bên cạnh đó, một số ý kiến nhận định, l ỗhổng lớn nhất hiện nay trong sản xuất và tiêu thụ lúa gạo nói riêng vànông sản nói chung là sự liên kết lỏng lẻo giữa sản xuất, chế biến, tiêuthụ và trong mối quan hệ này, người sản xuất trực tiếp luôn yếu thếnhất, từ đó làm thiệt hại đến lợi ích của người nông dân, ảnh hưởng đếnnền sản xuất hàng hóa nông nghiệp của đất nước. Ngoài ra, việc khôngcó hoặc thiếu quy hoạch cũng như những hạn chế trong nội tại của nềnnông nghiệp đã dẫn đến tình trạng mất cân đối cung cầu, cạnh tranh khônglành mạnh, sản xuất đình đốn, xuất khẩu sụt giảm...
Từthực trạng khó khăn, bất cập về sản xuất và tiêu thụ lúa gạo, thủy sản ởĐồng bằng sông Cửu Long diễn ra trong nhiều năm qua, đặc biệt bộc lộ rõ trong 6 tháng đầunăm 2013 cho thấy yêu cầu bên cạnh việc xử lý khó khăn trước mắt, phảitính ngay tới hệ thống các giải pháp mới, dài hạn cho hoạt động sản xuấtvà tiêu thụ các mặt hàng chủ lực này.
Bày tỏ tâm huyết vớiviệc phát triển mô hình cánh đồng mẫu lớn, lãnh đạo tỉnh An Giang, KiênGiang, Đồng Tháp, lãnh đạo một số doanh nghiệp... đề nghị Chính phủ sớmban hành chính sách khuyến khích phát triển liên kết sản xuất gắn vớitiêu thụ nông sản, xây dựng mô hình cánh đồng mẫu lớn; tăng cường xúctiến thương mại đối với những mặt hàng nông sản chủ lực cũng như xácđịnh rõ các nông sản ưu tiên hỗ trợ; chỉ đạo việc đăng ký hoạt động vàquản lý tốt hoạt động của thương lái theo các quy định pháp luật hiệnhành;
Lãnh đạo các tỉnh cũng đề nghị hạn chế tối đa các khâu trung gian từ sản xuất đến người tiêu thụcuối cùng, thực hiện hiệu quả các giải pháp trong thu mua nông sản, tạmtrữ lúa gạo, tránh những thiệt hại không đáng có đối với người nông dân,người tiêu dùng; cùng với tập trung rà soát lại quy hoạch sản xuấtlúa, xác định cụ thể cơ cấu cây trồng, mùa vụ trên từng vùng đất, phùhợp với thị trường, thổ nhưỡng và khí hậu; ...
Lãnh đạo cácđịa phương đề xuất các cơ quan chức năng cần quan tâm hơn nữa đếncông tác dự báo thị trường; tăng cường xúc tiến thương mại, củng cố vàphát triển các thị trường truyền thống, các thị trường lớn và phát triểncác thị trường mới; mở rộng ưu đãi về chính sách khuyến khích doanhnghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; quy hoạch vùng sản xuấtnông-lâm-thủy sản tập trung gắn với xây dựng cơ sở dịch vụ sản xuất-chếbiến-tiêu thụ...
Ngoài ra, có ý kiến đề nghị Chính phủ quan tâm hỗ trợvề nguồn lực để các doanh nghiệp lớn của nhà nước kinh doanh xuất khẩugạo tham gia xây dựng mô hình cánh đồng lớn. Đồng thời kiến nghị Nhànước tăng cường kinh phí tập huấn, hướng dẫn sản xuất cho người nôngdân; xem xét miễn thuế VAT đối với thức ăn chăn nuôi; cơ cấu lại vốn vaycho người dân và doanh nghiệp và áp dụng cho vay tín chấp...
Tập trung phát triển sản xuất hàng hóa lớn
Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh,tiềm năng, lợi thế lớn nhất của Đồng bằng sông Cửu Long là sản xuất lương thực,trồng cây ăn quả, nuôi trồng và đánh bắt thủy hải sản.
Tuy nhiên bêncạnh những kết quả đạt được, thời gian qua vấn đề sản xuất, tiêu thụ lúagạo, thủy sản vùng Đồng bằng sông Cửu Long còn nhiều hạn chế, vướng mắc, cụ thể sản xuấtđang chậm lại, có sự giảm sút về sản lượng, thu nhập của người nông dângiảm sút...
Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũngthực trạng giảm sút trong sản xuất nông nghiệp của vùng cho thấy hoạtđộng sản xuất còn mang tính chất kinh tế hộ; nhỏ lẻ, manh mún; không gắnkết theo chuỗi giá trị, cơ chế quản lý còn theo lối cũ; quan hệ sảnxuất không còn phù hợp với lực lượng sản xuất... Đòi hỏi đặt ra đối vớivùng là không thể kéo dài mô hình kinh tế hộ nhỏ lẻ mà phải đi lên theohướng sản xuất lớn; phải đổi mới tư duy, phải chuyển đổi mô hình tăngtrưởng; phải có liên kết chặt chẽ trong sản xuất...
Với tinh thần chung như vậy, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị An Giang,Kiên Giang và Đồng Tháp nói riêng, các tỉnh trong vùng nói chung hếtsức lưu ý đến chuyển dịch, phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng sảnxuất hàng hóa lớn, trước hết là quan tâm xây dựng, nhân rộng mô hìnhcánh đồng mẫu lớn, phát triển các vùng nguyên liệu tập trung gắn với xâydựng thương hiệu; có sự liên kết chặt chẽ giữa sản xuất, chế biến vàtiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.
Đi liền với đó, các tỉnh cần đặc biệt quan tâmtới hoạt động xúc tiến thương mại, tìm kiếm, mở rộng thị trường; tạođiều kiện thuận lợi, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp,nông thôn; quan tâm làm tốt công tác quy hoạch nông nghiệp gắn liền vớicơ sở chế biến và tiêu thụ sản phẩm.
Thủ tướngNguyễn Tấn Dũng chỉ đạo các địa phương trong vùng thực hiện tốt chínhsách thu mua tạm trữ lương thực; linh động cho vay trong lĩnh vực nôngnghiệp nông thôn; cơ cấu lại vốn vay cho người dân và doanh nghiệptheo hướng hợp lý ; quan tâm đến công tác tập huấn, hướng dẫn sảnxuất cho người nông dân cũng như tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuậtvào sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm; ...
Trước đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đến dâng hương, tưởngniệm Chủ tịch Tôn Đức Thắng ở Khu lưu niệm Chủ tịch Tôn Đức Thắng tại xãMỹ Hòa Hưng, thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang./.
Nhiều giải pháp căn cơ cho sản xuất và tiêu thụ
Tại buổi làm việc, bên cạnh báo cáo tình hình sản xuất, tiêu thụ lúagạo, thủy sản 6 tháng đầu năm 2013, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Pháttriển Nông thôn Cao Đức Phát đã tập trung vào các giải pháp thúc đẩysản xuất, tiêu thụ lúa, thủy sản của vùng.
Theo đó, về giải pháp thúcđẩy tiêu thụ, nâng cao hiệu quả sản xuất lúa gạo, Bộ đề xuất trước mắtthực hiện tốt chương trình mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo; tăng cung cấptín dụng cho nông dân trồng lúa để tiếp tục đầu tư cho sản xuất.
Cáctỉnh Đồng bằng sông Cửu Long chỉ đạo chặt chẽ về cơ cấu giống,giảm tỷ trọng giống IR 50404 và các giống lúa chất lượng thấp khác xuốngdưới 20% ngay từ vụ Thu-Đông 2013. Các địa phương và các khu vực khôngbị ngập lũ chuyển một phần diện tích sang trồng cây khác có hiệu quả caohơn (ngô, rau, đậu,...). Đẩy mạnh chuyển giao tiến bộ kỹ thuật gắn vớixây dựng cánh đồng mẫu lớn để tăng năng suất, hạ giá thành sản phẩm;khuyến khích các doanh nghiệp tham gia bao tiêu cho nông dân làm cánhđồng lớn.
Đối với giải pháp lâu dài, các địa phương rà soát lạiquy hoạch sản xuất lúa, xác định cơ cấu cây trồng, mùa vụ, từng vùngđất, phù hợp với thị trường, điều kiện canh tác. Cơ cấu mùa vụ phải đảmbảo an toàn trước thiên tai (xâm nhập mặn, lũ, hạn hán...). Chuyển mạnhtheo hướng đa dạng hóa cây trồng, phát triển cây màu, rau, đậu, cây ănquả có thị trường, hiệu quả hơn.
Đối với cá tra, tôm ước lợ,Bộ trưởng Cao Đức Phát nhấn mạnh các giải pháp tháo gỡ rào cảnthương mại, rào cản kỹ thuật; tăng cường xúc tiến thương mại, củng cố vàphát triển thị trường truyền thống, các thị trường lớn và phát triển mởrộng các thị trường mới; ưu tiên đầu tư hạ tầng thủy lợi phục vụ nuôitrồng thủy sản tại các vùng sản xuất nuôi trồng thủy sản tập trung; kiểmsoát chặt chẽ việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong vùng nuôi trồngthủy sản; xây dựng mạng lưới quan trắc cảnh báo dịch bệnh trong nuôitrồng thủy sản...
Các ý kiến phát biểu tại buổi làmviệc đều khẳng định, các quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủliên quan đến thu mua tạm trữ gạo, hỗ trợ giảm tổn thất sau thu hoạchhay chính sách liên kết bốn nhà…đã và đang tạo bước tăng trưởng nhanh,nhất là nâng cao năng xuất, chất lượng sản phẩm nông sản-thủy sản, đẩymạnh cơ giới hóa canh tác và thu hoạch, nâng cao và đảm bảo thu nhập ổnđịnh cho người nông dân.
Tuy nhiên, vấn đề nổi lên là hai năm gần đâygiá xuất khẩu gạo giảm bình quân 10-15%; giá trị sản xuất trên 1ha đấttrồng lúa cũng đang chững lại; thu nhập của người trồng lúa đang giảmdần do giá bán đầu ra không tăng nhưng chi phí đầu vào như vật tư, phânbón lại tăng liên tục.
Đối với cá tra, người nuôi và doanh nghiệp đangsản xuất cầm chừng nhằm giảm thiểu rủi ro, thậm chí một số hộ thu hoạchxong không thả nuôi lại. Nguyên nhân là do khó khăn về thị trường tiêuthụ chính đang giảm, cộng thêm các rào cản thương mại ngày càng tăng từcác thị trường lớn. Ngoài ra còn có nguyên nhân do chính doanh nghiệpbơm nước vào sản phẩm làm ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu cá tra xuấtkhẩu, tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, tự triệt tiêu nhau trên thịtrường...
Bên cạnh đó, một số ý kiến nhận định, l ỗhổng lớn nhất hiện nay trong sản xuất và tiêu thụ lúa gạo nói riêng vànông sản nói chung là sự liên kết lỏng lẻo giữa sản xuất, chế biến, tiêuthụ và trong mối quan hệ này, người sản xuất trực tiếp luôn yếu thếnhất, từ đó làm thiệt hại đến lợi ích của người nông dân, ảnh hưởng đếnnền sản xuất hàng hóa nông nghiệp của đất nước. Ngoài ra, việc khôngcó hoặc thiếu quy hoạch cũng như những hạn chế trong nội tại của nềnnông nghiệp đã dẫn đến tình trạng mất cân đối cung cầu, cạnh tranh khônglành mạnh, sản xuất đình đốn, xuất khẩu sụt giảm...
Từthực trạng khó khăn, bất cập về sản xuất và tiêu thụ lúa gạo, thủy sản ởĐồng bằng sông Cửu Long diễn ra trong nhiều năm qua, đặc biệt bộc lộ rõ trong 6 tháng đầunăm 2013 cho thấy yêu cầu bên cạnh việc xử lý khó khăn trước mắt, phảitính ngay tới hệ thống các giải pháp mới, dài hạn cho hoạt động sản xuấtvà tiêu thụ các mặt hàng chủ lực này.
Bày tỏ tâm huyết vớiviệc phát triển mô hình cánh đồng mẫu lớn, lãnh đạo tỉnh An Giang, KiênGiang, Đồng Tháp, lãnh đạo một số doanh nghiệp... đề nghị Chính phủ sớmban hành chính sách khuyến khích phát triển liên kết sản xuất gắn vớitiêu thụ nông sản, xây dựng mô hình cánh đồng mẫu lớn; tăng cường xúctiến thương mại đối với những mặt hàng nông sản chủ lực cũng như xácđịnh rõ các nông sản ưu tiên hỗ trợ; chỉ đạo việc đăng ký hoạt động vàquản lý tốt hoạt động của thương lái theo các quy định pháp luật hiệnhành;
Lãnh đạo các tỉnh cũng đề nghị hạn chế tối đa các khâu trung gian từ sản xuất đến người tiêu thụcuối cùng, thực hiện hiệu quả các giải pháp trong thu mua nông sản, tạmtrữ lúa gạo, tránh những thiệt hại không đáng có đối với người nông dân,người tiêu dùng; cùng với tập trung rà soát lại quy hoạch sản xuấtlúa, xác định cụ thể cơ cấu cây trồng, mùa vụ trên từng vùng đất, phùhợp với thị trường, thổ nhưỡng và khí hậu; ...
Lãnh đạo cácđịa phương đề xuất các cơ quan chức năng cần quan tâm hơn nữa đếncông tác dự báo thị trường; tăng cường xúc tiến thương mại, củng cố vàphát triển các thị trường truyền thống, các thị trường lớn và phát triểncác thị trường mới; mở rộng ưu đãi về chính sách khuyến khích doanhnghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; quy hoạch vùng sản xuấtnông-lâm-thủy sản tập trung gắn với xây dựng cơ sở dịch vụ sản xuất-chếbiến-tiêu thụ...
Ngoài ra, có ý kiến đề nghị Chính phủ quan tâm hỗ trợvề nguồn lực để các doanh nghiệp lớn của nhà nước kinh doanh xuất khẩugạo tham gia xây dựng mô hình cánh đồng lớn. Đồng thời kiến nghị Nhànước tăng cường kinh phí tập huấn, hướng dẫn sản xuất cho người nôngdân; xem xét miễn thuế VAT đối với thức ăn chăn nuôi; cơ cấu lại vốn vaycho người dân và doanh nghiệp và áp dụng cho vay tín chấp...
Tập trung phát triển sản xuất hàng hóa lớn
Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh,tiềm năng, lợi thế lớn nhất của Đồng bằng sông Cửu Long là sản xuất lương thực,trồng cây ăn quả, nuôi trồng và đánh bắt thủy hải sản.
Tuy nhiên bêncạnh những kết quả đạt được, thời gian qua vấn đề sản xuất, tiêu thụ lúagạo, thủy sản vùng Đồng bằng sông Cửu Long còn nhiều hạn chế, vướng mắc, cụ thể sản xuấtđang chậm lại, có sự giảm sút về sản lượng, thu nhập của người nông dângiảm sút...
Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũngthực trạng giảm sút trong sản xuất nông nghiệp của vùng cho thấy hoạtđộng sản xuất còn mang tính chất kinh tế hộ; nhỏ lẻ, manh mún; không gắnkết theo chuỗi giá trị, cơ chế quản lý còn theo lối cũ; quan hệ sảnxuất không còn phù hợp với lực lượng sản xuất... Đòi hỏi đặt ra đối vớivùng là không thể kéo dài mô hình kinh tế hộ nhỏ lẻ mà phải đi lên theohướng sản xuất lớn; phải đổi mới tư duy, phải chuyển đổi mô hình tăngtrưởng; phải có liên kết chặt chẽ trong sản xuất...
Với tinh thần chung như vậy, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị An Giang,Kiên Giang và Đồng Tháp nói riêng, các tỉnh trong vùng nói chung hếtsức lưu ý đến chuyển dịch, phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng sảnxuất hàng hóa lớn, trước hết là quan tâm xây dựng, nhân rộng mô hìnhcánh đồng mẫu lớn, phát triển các vùng nguyên liệu tập trung gắn với xâydựng thương hiệu; có sự liên kết chặt chẽ giữa sản xuất, chế biến vàtiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.
Đi liền với đó, các tỉnh cần đặc biệt quan tâmtới hoạt động xúc tiến thương mại, tìm kiếm, mở rộng thị trường; tạođiều kiện thuận lợi, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp,nông thôn; quan tâm làm tốt công tác quy hoạch nông nghiệp gắn liền vớicơ sở chế biến và tiêu thụ sản phẩm.
Thủ tướngNguyễn Tấn Dũng chỉ đạo các địa phương trong vùng thực hiện tốt chínhsách thu mua tạm trữ lương thực; linh động cho vay trong lĩnh vực nôngnghiệp nông thôn; cơ cấu lại vốn vay cho người dân và doanh nghiệptheo hướng hợp lý ; quan tâm đến công tác tập huấn, hướng dẫn sảnxuất cho người nông dân cũng như tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuậtvào sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm; ...
Trước đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đến dâng hương, tưởngniệm Chủ tịch Tôn Đức Thắng ở Khu lưu niệm Chủ tịch Tôn Đức Thắng tại xãMỹ Hòa Hưng, thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang./.
Hồng Cường (TTXVN)
