Các chuyên gia, diễn giả tại Hội thảo với chủ đề Thành phố Hồ Chí Minh - Trung tâm quốc tế mới về MICE tại Đông Nam Á. (Ảnh: An Hiếu/TTXVN) Theo Tập đoàn tư vấn hàng đầu thế giới McKinsey, năm 2017 có đến 17% du khách đến Thành phố Hồ Chí Minh vì mục đích công việc, cao hơn so với mức bình quân 14-15% của khu vực Đông Nam Á.
Điều này khẳng định Thành phố Hồ Chí Minh đang có sức hút đặc biệt đối với thị trường khách MICE và điểm đến này hội tụ đầy đủ tiềm năng cũng như yếu tố để phát triển một cách toàn diện du lịch MICE (du lịch kết hợp hội nghị, hội thảo, triển lãm, tổ chức sự kiện...).
MICE - mang lại giá trị kinh tế cao cho ngành du lịch Thành phố
Thành phố Hồ Chí Minh luôn thu hút hơn 50% khách quốc tế, 35% khách nội địa của cả nước, nhưng doanh thu chưa bao giờ chiếm 50% tổng doanh thu từ khách du lịch của cả nước. Không chỉ vậy, doanh thu du lịch của thành phố so với cả nước đang có xu hướng giảm, năm 2012 chiếm 44,5%, đến năm 2015 chỉ còn 28% và năm 2016 khoảng 25,7%.
Sở dĩ như vậy vì thực chất, Thành phố Hồ Chí Minh chỉ là điểm dừng chân, phân phối khách du lịch đi đến các địa phương khác. Mặt khác, sản phẩm du lịch của thành phố còn nghèo nàn, dễ gây nhàm chán, không đủ sức thu hút khách và giữ chân khách so với các địa phương khác.
Bà Nguyễn Thị Khánh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh nhận định, so với các địa phương khác, thành phố chưa phải là một địa điểm du lịch hấp dẫn, bởi một địa điểm du lịch có hấp dẫn du khách hay không thể hiện ở độ dài lưu trú. Đến nay, ngành Du lịch thành phố đưa ra mục tiêu số ngày lưu trú trung bình của khách du lịch là ba ngày nhưng cũng không đạt. Thậm chí có khách chỉ ở thành thành phố một ngày rồi đi đến các địa phương khác để tham quan, du lịch.
Thành phố cũng có các sản phẩm du lịch nổi bật như sản phẩm du lịch đường thủy nội đô (rất được thành phố kỳ vọng); các chương trình nghệ thuật phục vụ du khách như múa rối nước, biểu diễn xiếc...; các địa điểm tham quan đặc trưng của thành phố như chợ Bến Thành, nhà thờ Đức Bà... Mặc dù vậy, cho đến nay, các sản phẩm du lịch của thành phố vẫn còn khá nghèo nàn, đơn điệu, trùng lắp.
Theo giáo sư-tiến sỹ Đoàn Thị Hồng Vân, giảng viên Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, dù ngành du lịch Thành phố rất kỳ vọng vào du lịch đường thủy nội đô, nhưng sau một năm thử nghiệm đã cho thấy không mấy thành công. Doanh thu có được từ loại hình này chỉ chủ yếu thu từ các nhà hàng nổi trên sông Sài Gòn.
Theo ông Phan Xuân Anh, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Du Ngoạn Việt, về du lịch biển, Nha Trang, Phú Quốc đang cạnh tranh trong nước. Trong khu vực, Singapore, Thái Lan, Đài Loan thu hút khách du lịch tàu biển đến. Thành phố Hồ Chí Minh (với huyện đảo Cần Giờ ) chưa cạnh tranh được. Mặt khác, chợ Bến Thành, Dinh Thống Nhất, nhà thờ Đức Bà... cũng không phải là những điểm nhất định phải đến trong đời.
Thực tế trên đặt ra cho ngành du lịch Thành phố, thay vì đầu tư dàn trải cho tất các sản phẩm du lịch, cần có những sản phẩm du lịch chiến lược phù hợp với từng phân khúc thị trường khách du lịch để đầu tư. Đây sẽ là những sản phẩm du lịch góp phần nâng cao hơn nữa giá trị kinh tế của ngành du lịch nói riêng và sự phát triển bền vững của thành phố nói chung. Trong phân khúc thị trường khách quốc tế cao cấp, sản phẩm du lịch MICE phải là sản phẩm chủ lực.
[Thành phố Hồ Chí Minh đặt mục tiêu đón 7 triệu lượt khách quốc tế]
Ông Tào Văn Nghệ, Chủ tịch Hiệp hội Khách sạn Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng thị trường du lịch thiên về lữ hành với giá du lịch rẻ, mức chi tiêu của khách không cao, nhưng với MICE, khách du lịch có mức chi tiêu cao hơn. Bởi đặc trưng của MICE là loại hình du lịch kết hợp hội nghị, hội thảo, triển lãm, tổ chức sự kiện, du lịch khen thưởng của các công ty cho nhân viên, đối tác, sau khi dự hội nghị khách còn tham gia các buổi chiêu đãi, tham quan… Thông thường các đoàn khách MICE rất đông. Vì vậy, du lịch MICE sẽ là loại hình mang lại nguồn thu rất lớn cho ngành du lịch thành phố nói riêng.
Ngoài ra, Thành phố Hồ Chí Minh có môi trường đầu tư, kinh doanh tốt thuận lợi, thường được các doanh nhân quốc tế lựa chọn để tổ chức các hội thảo, hội nghị quốc tế. Hiện nay, ngày càng có nhiều đoàn khách quốc tế từ các nước như Malaysia, Ấn Độ... để vừa đi du lịch kết hợp tìm kiếm đối tác đến thành phố. Điều này cho thấy, thành phố có lợi thế, tiềm năng để phát triển sản phẩm du lịch MICE.
Chuẩn bị cơ sở vật chất và thực hiện các giải pháp đồng bộ
Tuy nhiên, để MICE có thể trở thành sản phẩm du lịch chiến lược, thành phố cần đầu tư nhiều hơn nữa cơ sở vật chất, hạ tầng đặc biệt là nhà hàng khách sạn, các trung tâm tổ chức triển lãm. Bởi hệ thống nhà hàng, khách sạn, các trung tâm triển lãm hiện có của thành phố chưa thể phát triển sản phẩm du lịch MICE.
Theo ông Tào Văn Nghệ, Chủ tịch Hiệp hội Khách sạn Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố chỉ có 20 khách sạn 5 sao và 20 khách sạn 4 sao nên không đủ để đón khách du lịch quốc tế MICE. Do đó, với đoàn khách MICE trên 1.000 người, các khách sạn cao cấp của thành phố gặp khó khăn trong việc bố trí nơi ăn, chỗ ở, nơi diễn ra hội họp… Ngoài ra, thành phố cũng có quá ít các trung tâm triển lãm mang tầm vóc quốc tế.
Ông Ben Wieglus, Giám đốc Phát triển bền vững, Công ty Triển lãm và Sự kiện Infoma Singapo chia sẻ, các khách sạn phải có chất lượng, hiện đại và phải đem lại cho người sử dụng cảm giác thoải mái nhất, có như vậy mới thu hút được khách du lịch MICE. Hơn nữa, giá cả của các khách sạn phải phù hợp để khách MICE thay vì lựa chọn đến các thành phố khác sẽ chọn Thành phố Hồ Chí Minh.
Không chỉ vậy, du lịch MICE thường là khách đoàn với số lượng đông sẽ mất nhiều thời gian trong thủ tục cấp Visa. Do vậy, theo ông Scott Hodgetts, Giám đốc điều hành Khách sạn Sheraton Saigon, thành phố cần tạo ra quy trình xin Visa thuận lợi tránh kéo dài thời gian hoặc chỉ đơn giản là giảm các yêu cầu liên quan khi người nước ngoài đi du lịch đến Việt Nam.
Nhiều ý kiến cho rằng để có thể phát triển du lịch MICE, thành phố cần có thêm nhiều đường bay trực tiếp từ Việt Nam đến các nước có đối tượng khách du lịch MICE. Chẳng hạn, gần đây khách doanh nhân Ấn Độ có xu hướng muốn đến Thành phố Hồ Chí Minh để tổ chức các sự kiện quốc tế, nhưng họ ngại phải quá cảnh tại Bangkok (Thái Lan). Do vậy, nhiều khi dù muốn đến Thành phố Hồ Chí Minh, họ lại lựa chọn Thái Lan hoặc Malaysia vì hai nước này đã có đường bay trực tiếp đến Ấn Độ.
Nhận thấy được tầm quan trọng của sản phẩm du lịch MICE, gần đây, thành phố đã quan tâm, đầu tư cho loại hình du lịch này. Theo ông Bùi Tá Hoàng Vũ, Giám đốc Sở Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh, sản phẩm du lịch MICE là một trong những sản phẩm chính mà thành phố tập trung đầu tư. Vì vậy, Thành phố đã có kế hoạch xây dựng Trung tâm hội nghị triển lãm quốc tế rộng khoảng 14ha tại Khu đô thị Thủ Thiêm, dự kiến hoàn thành vào năm 2020. Cùng với đó, thành phố sẽ có thêm nhiều khách sạn cao cấp... sẽ góp phần đáp ứng được nhu cầu của dòng khách này./.
