Trong hai ngày 17 và 18/5 tại Moskva, Liên bang Nga, Hội nghị Quan chức cấp cao (SOM) ASEAN-Nga đã diễn ra.
Hội nghị do Thứ trưởng Ngoại giao, Trưởng đoàn quan chức cao cấp (SOM) Lào Thongphane Savanphet và Thứ trưởng Ngoại giao Nga Igor Morgulov đồng chủ trì, nhằm kiểm điểm và định hướng quan hệ đối tác giữa ASEAN và Nga.
Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự hội nghị.
Các nước ASEAN và Nga hài lòng ghi nhận tiến triển tích cực trong quan hệ hợp tác thời gian qua, thông qua kết quả triển khai Kế hoạch hành động ASEAN-Nga giai đoạn 2016-2020 với nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực được triển khai.
Hai bên tái khẳng định tầm quan trọng của quan hệ đối tác toàn diện và tiến bộ ASEAN-Nga, nhất trí tăng cường nỗ lực hướng tới nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược và tích cực triển khai các thỏa thuận tại Hội nghị cấp cao Kỷ niệm 20 năm quan hệ ASEAN-Nga tại thành phố Sochi ngày 20/5/2016.
[Quan hệ Nga-ASEAN sẽ được nâng cấp lên Đối tác chiến lược]
Nga cho rằng ASEAN là một trong những tổ chức khu vực thành công nhất; khẳng định coi trọng quan hệ với ASEAN; ủng hộ đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực; tiếp tục tham gia sâu rộng hơn vào các cơ chế do ASEAN dẫn dắt như Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS), Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+) và Diễn đàn hàng hải ASEAN mở rộng (EAMF); nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một cấu trúc khu vực mở và toàn diện.
Các nước ASEAN chúc mừng nhà lãnh đạo Vladimir Putin được tín nhiệm tiếp tục bầu làm Tổng thống Liên bang Nga, tin tưởng chính sách đối ngoại của Nga đối với châu Á-Thái Bình Dương và Đông Nam Á sẽ được duy trì nhất quán. ASEAN hoan nghênh đóng góp của Nga đối với hòa bình, ổn định và hợp tác ở khu vực.
Về định hướng quan hệ đối tác trong thời gian tới, hai bên cho rằng còn nhiều tiềm năng hợp tác, nhất trí tăng cường phối hợp chặt chẽ tại các khuôn khổ và diễn đàn do ASEAN chủ trì ở khu vực nhằm thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin, cùng nỗ lực giải quyết các thách thức đang nổi lên, đồng thời đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực mà hai bên có thế mạnh và nhu cầu như thương mại và đầu tư, kết nối, phát triển cơ sở hạ tầng, du lịch, năng lượng, giáo dục-đào tạo, giao lưu nhân dân, chống khủng bố, bạo lực cực đoan, bảo đảm an ninh thông tin...
ASEAN và Nga sẽ triển khai một số hoạt động cụ thể như tổ chức Đối thoại doanh nghiệp và Diễn đàn Giáo dục ASEAN-Nga dịp Diễn đàn Kinh tế phương Đông tại Vladivostok tháng 9/2018, đoàn doanh nghiệp Nga tới tìm hiểu thị trường các nước ASEAN, Hội nghị thượng đỉnh Thanh niên ASEAN-Nga tại Philippines trong năm 2018, các khóa đào tạo tại Nga về xây dựng năng lực trong phòng chống khủng bố, buôn bán ma túy, tội phạm mạng... cho cán bộ an ninh các nước ASEAN...
Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng khẳng định Việt Nam coi trọng và nỗ lực thúc đẩy quan hệ hợp tác ASEAN-Nga phát triển thực chất, hiệu quả; đánh giá cao vai trò và đóng góp của Nga ở khu vực. Thay mặt các nước ASEAN trình bày về hợp tác năng lượng và nông nghiệp, ông Nguyễn Quốc Dũng khẳng định đây là những lĩnh vực mà ASEAN và Nga cùng quan tâm và có nhiều tiềm năng hợp tác.
Với thế mạnh về công nghệ, Nga có thể tăng cường hợp tác với ASEAN trên các lĩnh vực như dầu khí, điện, năng lượng nguyên tử dân sự và năng lượng tái tạo, an ninh năng lượng...
Về nông nghiệp, ASEAN và Nga cần tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu các mặt hàng nông sản mà mỗi bên có lợi thế như các sản phẩm thịt, bơ, sữa và trái cây vùng ôn đới của Nga và các mặt hàng hoa quả nhiệt đới, các loại hạt, chè, càphê của ASEAN.
Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng gợi mở hướng tăng cường đầu tư của các doanh nghiệp ASEAN vào lĩnh vực nông nghiệp chế biến tại Nga từ thành công của Công ty TH True Milk của Việt Nam và Công ty CP Foods của Thái Lan.
Về các vấn đề khu vực và quốc tế, ông Nguyễn Quốc Dũng nhận định tình hình khu vực mặc dù có một số tiến triển tích cực nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất ổn định, trong đó có diễn biến ở Biển Đông; bày tỏ mong muốn ASEAN và Nga tăng cường hợp tác tại các khuôn khổ do ASEAN chủ trì, nỗ lực xây dựng một cấu trúc khu vực mở, minh bạch, và dựa trên luật lệ.
Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng chia sẻ về nỗ lực của ASEAN và Trung Quốc khởi động đàm phán thực chất xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu quả và ràng buộc; mong muốn Nga tiếp tục phát huy vai trò tích cực và đóng góp xây dựng, trách nhiệm cùng ASEAN giải quyết các thách thức đặt ra đối với hòa bình, ổn định ở khu vực./.