Bế mạc chiều 23/7 tại thủ đô Bali của Indonesia, Diễn đàn Khu vựcASEAN lần thứ 18 (ARF 18) được coi là cột mốc cho ARF bước vàogiai đoạn mới, từ “Các biện pháp xây dựng lòng tin” sang giai đoạn “Ngoại giaophòng ngừa.”
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Gia Khiêm dẫn đầu đoàn ViệtNam tham dự diễn đàn. Đây cũng là lần đầu tiên ngoại trưởng hai nước Mỹ và Ngacùng tham dự ARF.
ARF 18 đánh dấu thành công quan trọng của các hội nghị songphương và đa phương quan chức cấp cao (SOM) và Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, Bộtrưởng Ngoại giao ASEAN với các đối tác do ASEAN tổ chức thường niên nhằm chuẩnbị cho Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) và các Hội nghị cấp cao liên quan, sẽ diễnra cũng tại Bali vào tháng 11 năm nay.
Đánh giá tình hình khu vực và quốc tế,các bộ trưởng cho rằng hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển tiếp tục là mụctiêu chung của ASEAN và khu vực.
Tuy nhiên, khu vực hiện vẫn đối mặt với nhiềuthách thức truyền thống và phi truyền thống. Do đó, để đạt được mục tiêu chungvì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển, các nước cần tiếp tục đối thoại,hợp tác, xây dựng lòng tin, giải quyết hòa bình các tranh chấp và bất đồng trongkhu vực, tăng cường hơn nữa hợp tác ứng phó kịp thời và hiệu quả với những tháchthức.
Các bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng và vai trò của ASEAN trong việc xâydựng và chia sẻ các chuẩn mực trong quan hệ giữa các quốc gia trong khu vực;hoan nghênh và khuyến khích ARF đóng góp tích cực hơn vào củng cố và phát huycác công cụ vì hòa bình, ổn định và an ninh ở khu vực như Hiệp ước Thân thiện vàhợp tác ở Đông Nam Á (TAC).
Trong quá trình này, ASEAN cần tiếp tục chủ động vàtích cực phát huy vai trò của mình đóng góp vào mục tiêu chung của khu vực.
Traođổi về vai trò của ARF trong cấu trúc khu vực đang định hình, các bộ trưởng nhấttrí ARF tiếp tục là diễn đàn quan trọng trong khu vực, trao đổi về các vấn đề anninh cùng quan tâm; tiếp tục tăng cường gắn kết và bổ trợ lẫn nhau với các tiếntrình khu vực khác như ASEAN+1, ASEAN+3, EAS, ADMM+…, trong đó ASEAN giữ vai tròtrung tâm.
Về các vấn đề khu vực, hội nghị cũng đã hoan nghênh việc Thái Lan vàCampuchia tiếp tục nỗ lực giải quyết khác biệt bằng đối thoại hòa bình, ủng hộvai trò hỗ trợ của Chủ tịch ASEAN hoan nghênh việc hai nước đồng ý với ý kiếncủa Tòa án quốc tế.
Các nước mong muốn Myanmar tiếp tục phát huy những tiến triểntích cực gần đây, tiếp tục các nỗ lực vì phát triển đất nước và hòa hợp dân tộctheo lộ trình đã đề ra.
Về tình hình bán đảo Triều Tiên, các nước mong muốn khuvực này hòa bình, ổn định và không có vũ khí hạt nhân; sớm nối lại đàm phán sáubên; khẳng định ARF sẵn sàng góp phần tạo môi trường thuận lợi cho các bên đốithoại và trao đổi xây dựng giữa các bên.
Các nước nhấn mạnh tầm quan trọng củaviệc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải trên Biển Đông; giảiquyết tranh chấp giữa các bên liên quan bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng cácnguyên tắc của luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Luật biển năm 1982 của Liênhợp quốc (UNCLOS), bảo đảm thực hiện hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của cácbên ở Biển Đông (DOC); hoan nghênh việc thông qua Quy tắc hướng dẫn thực hiệnDOC nhằm thúc đẩy xây dựng lòng tin, tiến tới xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử trênBiển Đông (COC).
Các bộ trưởng đánh giá cao Chương trình Hành động Hà Nội thựchiện Tuyên bố Tầm nhìn ARF và những kết quả thực hiện đã đạt được là đóng góp cóý nghĩa cho định hướng hoạt động tiếp theo của ARF, kết hợp giữa xây dựng lòngtin và ngoại giao phòng ngừa vì hòa bình, ổn định và hợp tác ở khu vực.
Hội nghịcũng đã thông qua nhiều kế hoạch công tác về các lĩnh vực hợp tác khác nhau củaARF như quản lý thiên tai, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, an ninhbiển, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt và giải trừ quân bị…
Tại ARF 18,Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm đã tham gia phát biểu vềnhiều đề mục quan trọng, trong đó có định hướng hoạt động và tăng cường vai tròcủa ARF; thúc đẩy hợp tác ARF về ứng phó với các thách thức an ninh phi truyềnthống như thiên tai, biến đổi khí hậu, an ninh, an toàn hàng hải; tăng cườngphối hợp giữa ARF và các diễn đàn khu vực có liên quan…
Phó Thủ tướng nhấn mạnh,trong bối cảnh khu vực Đông Á tiếp tục ổn định và phát triển, nhưng vẫn cònkhông ít các thách thức, các nước cần chung tay hợp tác, tích cực thúc đẩy cácnỗ lực vì hòa bình, an ninh, ổn định và hợp tác phát triển ở khu vực; tăng cườngcác biện pháp xây dựng lòng tin, giải quyết các tranh chấp và bất đồng trong khuvực thông qua đối thoại hòa bình, phù hợp với các nguyên tắc của luật pháp quốctế, Hiến chương Liên hợp quốc; ứng phó hiệu quả với các thách thức đặt ra.
Trong phát biểu, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm đã đề cậpđến nhiều vấn đề khu vực, trong đó có về Biển Đông.
Hòa bình, ổn định, an ninhvà an toàn hàng hải trên Biển Đông là quan tâm và lợi ích chung và nguyên vọngthiết tha của khu vực và tất cả các nước. Do đó, cần phải triệt để tôn trọng cácnguyên tắc của luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS; thực hiện đầy đủ và hiệu quảDOC, tiến tới xây dựng COC.
Hội nghị ARF 18 diễn ra trong bối cảnh ASEAN đang nỗlực hướng tới Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 trên ba trụ cột và củng cố vai tròchủ đạo trong khu vực, nâng cao vai trò trên trường quốc tế với việc tăng cườngmở rộng các quan hệ đối ngoại; cấu trúc khu vực với ASEAN đóng vai trò trung tâmđang định hình; các nước ASEAN và các nước trên thế giới đang phải đối đầu nhiềuthách thức truyền thống và phi truyền thống, đòi hỏi phải có sự hợp tác khu vựcvà toàn cầu để giải quyết, và nhất là những tiến triển và kết quả tích cực màHội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 44 và các Hội nghị Bộ trưởng Ngoạigiao ASEAN với các Đối tác vừa đạt được về các vấn đề liên quan đến an ninh, ổnđịnh khu vực và thế giới, trong đó có việc thông qua Quy tắc hướng dẫn thực hiệnDOC, nhằm tăng cường đảm bảo hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển bền vữngkhu vực và thế giới.
Chính vì vậy ARF 18 được coi là cột mốc cho ARF bước vàogiai đoạn mới, từ “Các biện pháp xây dựng lòng tin” sang giai đoạn “Ngoại giaophòng ngừa.”
Kết thúc Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia Marty Natalegawa,chủ trì Hội nghị, đã ra tuyên bố của Chủ tịch ASEAN./.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Gia Khiêm dẫn đầu đoàn ViệtNam tham dự diễn đàn. Đây cũng là lần đầu tiên ngoại trưởng hai nước Mỹ và Ngacùng tham dự ARF.
ARF 18 đánh dấu thành công quan trọng của các hội nghị songphương và đa phương quan chức cấp cao (SOM) và Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, Bộtrưởng Ngoại giao ASEAN với các đối tác do ASEAN tổ chức thường niên nhằm chuẩnbị cho Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) và các Hội nghị cấp cao liên quan, sẽ diễnra cũng tại Bali vào tháng 11 năm nay.
Đánh giá tình hình khu vực và quốc tế,các bộ trưởng cho rằng hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển tiếp tục là mụctiêu chung của ASEAN và khu vực.
Tuy nhiên, khu vực hiện vẫn đối mặt với nhiềuthách thức truyền thống và phi truyền thống. Do đó, để đạt được mục tiêu chungvì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển, các nước cần tiếp tục đối thoại,hợp tác, xây dựng lòng tin, giải quyết hòa bình các tranh chấp và bất đồng trongkhu vực, tăng cường hơn nữa hợp tác ứng phó kịp thời và hiệu quả với những tháchthức.
Các bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng và vai trò của ASEAN trong việc xâydựng và chia sẻ các chuẩn mực trong quan hệ giữa các quốc gia trong khu vực;hoan nghênh và khuyến khích ARF đóng góp tích cực hơn vào củng cố và phát huycác công cụ vì hòa bình, ổn định và an ninh ở khu vực như Hiệp ước Thân thiện vàhợp tác ở Đông Nam Á (TAC).
Trong quá trình này, ASEAN cần tiếp tục chủ động vàtích cực phát huy vai trò của mình đóng góp vào mục tiêu chung của khu vực.
Traođổi về vai trò của ARF trong cấu trúc khu vực đang định hình, các bộ trưởng nhấttrí ARF tiếp tục là diễn đàn quan trọng trong khu vực, trao đổi về các vấn đề anninh cùng quan tâm; tiếp tục tăng cường gắn kết và bổ trợ lẫn nhau với các tiếntrình khu vực khác như ASEAN+1, ASEAN+3, EAS, ADMM+…, trong đó ASEAN giữ vai tròtrung tâm.
Về các vấn đề khu vực, hội nghị cũng đã hoan nghênh việc Thái Lan vàCampuchia tiếp tục nỗ lực giải quyết khác biệt bằng đối thoại hòa bình, ủng hộvai trò hỗ trợ của Chủ tịch ASEAN hoan nghênh việc hai nước đồng ý với ý kiếncủa Tòa án quốc tế.
Các nước mong muốn Myanmar tiếp tục phát huy những tiến triểntích cực gần đây, tiếp tục các nỗ lực vì phát triển đất nước và hòa hợp dân tộctheo lộ trình đã đề ra.
Về tình hình bán đảo Triều Tiên, các nước mong muốn khuvực này hòa bình, ổn định và không có vũ khí hạt nhân; sớm nối lại đàm phán sáubên; khẳng định ARF sẵn sàng góp phần tạo môi trường thuận lợi cho các bên đốithoại và trao đổi xây dựng giữa các bên.
Các nước nhấn mạnh tầm quan trọng củaviệc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải trên Biển Đông; giảiquyết tranh chấp giữa các bên liên quan bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng cácnguyên tắc của luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Luật biển năm 1982 của Liênhợp quốc (UNCLOS), bảo đảm thực hiện hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của cácbên ở Biển Đông (DOC); hoan nghênh việc thông qua Quy tắc hướng dẫn thực hiệnDOC nhằm thúc đẩy xây dựng lòng tin, tiến tới xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử trênBiển Đông (COC).
Các bộ trưởng đánh giá cao Chương trình Hành động Hà Nội thựchiện Tuyên bố Tầm nhìn ARF và những kết quả thực hiện đã đạt được là đóng góp cóý nghĩa cho định hướng hoạt động tiếp theo của ARF, kết hợp giữa xây dựng lòngtin và ngoại giao phòng ngừa vì hòa bình, ổn định và hợp tác ở khu vực.
Hội nghịcũng đã thông qua nhiều kế hoạch công tác về các lĩnh vực hợp tác khác nhau củaARF như quản lý thiên tai, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, an ninhbiển, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt và giải trừ quân bị…
Tại ARF 18,Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm đã tham gia phát biểu vềnhiều đề mục quan trọng, trong đó có định hướng hoạt động và tăng cường vai tròcủa ARF; thúc đẩy hợp tác ARF về ứng phó với các thách thức an ninh phi truyềnthống như thiên tai, biến đổi khí hậu, an ninh, an toàn hàng hải; tăng cườngphối hợp giữa ARF và các diễn đàn khu vực có liên quan…
Phó Thủ tướng nhấn mạnh,trong bối cảnh khu vực Đông Á tiếp tục ổn định và phát triển, nhưng vẫn cònkhông ít các thách thức, các nước cần chung tay hợp tác, tích cực thúc đẩy cácnỗ lực vì hòa bình, an ninh, ổn định và hợp tác phát triển ở khu vực; tăng cườngcác biện pháp xây dựng lòng tin, giải quyết các tranh chấp và bất đồng trong khuvực thông qua đối thoại hòa bình, phù hợp với các nguyên tắc của luật pháp quốctế, Hiến chương Liên hợp quốc; ứng phó hiệu quả với các thách thức đặt ra.
Trong phát biểu, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm đã đề cậpđến nhiều vấn đề khu vực, trong đó có về Biển Đông.
Hòa bình, ổn định, an ninhvà an toàn hàng hải trên Biển Đông là quan tâm và lợi ích chung và nguyên vọngthiết tha của khu vực và tất cả các nước. Do đó, cần phải triệt để tôn trọng cácnguyên tắc của luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS; thực hiện đầy đủ và hiệu quảDOC, tiến tới xây dựng COC.
Hội nghị ARF 18 diễn ra trong bối cảnh ASEAN đang nỗlực hướng tới Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 trên ba trụ cột và củng cố vai tròchủ đạo trong khu vực, nâng cao vai trò trên trường quốc tế với việc tăng cườngmở rộng các quan hệ đối ngoại; cấu trúc khu vực với ASEAN đóng vai trò trung tâmđang định hình; các nước ASEAN và các nước trên thế giới đang phải đối đầu nhiềuthách thức truyền thống và phi truyền thống, đòi hỏi phải có sự hợp tác khu vựcvà toàn cầu để giải quyết, và nhất là những tiến triển và kết quả tích cực màHội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 44 và các Hội nghị Bộ trưởng Ngoạigiao ASEAN với các Đối tác vừa đạt được về các vấn đề liên quan đến an ninh, ổnđịnh khu vực và thế giới, trong đó có việc thông qua Quy tắc hướng dẫn thực hiệnDOC, nhằm tăng cường đảm bảo hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển bền vữngkhu vực và thế giới.
Chính vì vậy ARF 18 được coi là cột mốc cho ARF bước vàogiai đoạn mới, từ “Các biện pháp xây dựng lòng tin” sang giai đoạn “Ngoại giaophòng ngừa.”
Kết thúc Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia Marty Natalegawa,chủ trì Hội nghị, đã ra tuyên bố của Chủ tịch ASEAN./.
(TTXVN/Vietnam+)
