Một loại thuốc hiếm để giải ngộ độc Botulinum. (Ảnh: T.G/Vietnam+) Toàn cầu ước tính có khoảng 300 triệu người mắc bệnh hiếm, chiếm 4% dân số thế giới, với khoảng 7.000 bệnh. Đáng lưu ý khi 50% các trường hợp mắc bệnh hiếm là trẻ em. Đây là bệnh có chi phí điều trị tốn kém, ít các phương pháp điều trị.
Tại Hội thảo xin ý kiến nguyên tắc, tiêu chí xây dựng Danh mục thuốc thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia Bảo hiểm Y tế đối với một số nhóm thuốc đặc thù (thuốc hiếm, thuốc phối hợp…) diễn ra ngày 18/9, Tiến sỹ Nguyễn Khánh Phương - Phó Viện trưởng Viện chiến lược và Chính sách y tế (Bộ Y tế) cho biết Việt Nam hiện chưa có văn bản quy phạm pháp luật về bệnh hiếm. Vì vậy, ngành y tế cần xây dựng chính sách thuốc hiếm nhằm tăng tiếp cận thuốc.
[Câu chuyện thuốc hiếm: Khi sinh mạng người dân không đợi quy trình]
Theo bà Phương, thuốc hiếm có tính chất đặc biệt và cho nhóm bệnh nhân đặc biệt nên tiêu chí phê duyệt thuốc hiếm trong chương trình thanh toán của Chính phủ hoặc bảo hiểm y tế cũng cần đặc biệt hơn so với thuốc thông thường.
Cụ thể, tiêu chí đạt ngưỡng chi phí - hiệu quả không nên xem là tiêu chí bắt buộc mà chỉ coi là một trong các tiêu chí xem xét đồng thời cần nghiên cứu áp dụng thí điểm cơ chế, sáng kiến tài chính mới để mở ra cơ hội tăng cường tiếp cận thuốc hiếm, chi phí cao.
Theo bà Trần Thị Trang - Quyền Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế) thuốc là cấu phần quan trọng và luôn chiếm tỷ trọng chi lớn nhất trong tổng chi khám chữa bệnh cũng như thanh toán bảo hiểm y tế. Do đó, làm sao để có cơ cấu chi hợp lý là bài toán kinh tế không chỉ của Việt Nam mà nhiều quốc gia.
Bà Trang cho hay theo thống kê của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, trung bình một năm (giai đoạn 2022-2023) bảo hiểm y tế chi khoảng 105.000-110.000 tỷ mỗi năm, với 150 triệu lượt người khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, trong đó, thuốc chiếm 34% trong cơ cấu chi, sau đó là vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật, tiền giường, ngày công…
Theo đánh giá của Bộ Y tế, Việt Nam được coi là quốc gia có danh mục thuốc thuộc phạm vi chi trả của quỹ bảo hiểm y tế tương đối đầy đủ và rộng so với mức đóng trung bình của người tham gia bảo hiểm y tế. Nếu so với các nước trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Philippines - quốc gia mà số lượng thuốc có trong Danh mục bảo hiểm y tế chỉ từ 600-700 thuốc, hiện nay Danh mục thuốc bảo hiểm y tế tại Việt Nam có tổng số 1.037 hoạt chất và dạng phối hợp. Trong khi đó mức đóng trung bình 1 thẻ bảo hiểm y tế chỉ là khoảng gần 1 triệu đồng, thấp hơn so với các quốc gia so sánh.
Thực tế tại Việt Nam những năm qua cho thấy hiện đã có nhiều thuốc mới được phát minh và đăng ký lưu hành tại Việt Nam có tính hiệu quả, an toàn và chi phí phù hợp nhưng chưa được cập nhật vào Danh mục thuốc được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán.
Bà Trang thông tin, nhằm rà soát và lựa chọn danh mục thuốc an toàn, hiệu quả và kinh tế, Bộ Y tế đã ban hành quyết định thành lập Ban soạn thảo, Tổ biên tập và các tiểu ban tư vấn chuyên môn để rà soát, sửa đổi, bổ sung Danh mục thuốc ban hành kèm theo Thông tư số 20/2022/TT-BYT.
Một trong những nội dung quan trọng được nhiều bên quan tâm đó là bộ tiêu chí bổ sung thuốc mới vào danh mục. Thế nhưng việc cập nhật danh mục như thế nào, chi trả như thế nào là một trong những nội dung cần đánh giá để đưa ra nguyên tắc, tiêu chí, đảm bảo khoa học thực tiễn.
Hiện, Bộ Y tế đang nghiên cứu đề xuất đa dạng nguồn kinh phí bảo hiểm y tế, kể cả xã hội, nhằm cố gắng mở rộng tối đa quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm y tế, bổ sung thêm các phương pháp thanh toán…
Cùng đó, Bộ Y tế cũng xây dựng dự thảo tiêu chí bổ sung thuốc mới vào danh mục thuốc hóa dược, sinh phẩm, thuốc phóng xạ và chất đánh dấu thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế.
Đại diện ngành y tế cũng cho hay thực tế đã 4 năm Việt Nam chưa cập nhật danh mục thuốc được bảo hiểm y tế chi trả theo yêu cầu thực tiễn do nhiều điều kiện và nguyên nhân khác nhau./.
