Các lực lượng Mỹ được triển khai gần làng Yalanli, ngoại ô Manbij, Syria, ngày 5/3/2017. (Nguồn: AFP/TTXVN) Theo AFP, theo cảnh báo của các nhà phân tích, quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump rút quân khỏi Syria không những tác động lớn đến chiến trường này mà còn gây ra những hệ quả nghiêm trọng cho các đồng minh của Mỹ, cho chính nước Mỹ và phương Tây nói chung, từ địa chính trị cho đến ngoại giao.
Trước hết về mặt quân sự, không có lực lượng Mỹ trên chiến trường Syria, Thổ Nhĩ Kỳ tha hồ thực hiện kết hoạch tiêu diệt thiểu số người sinh sống và kiểm soát một vùng miền bắc Syria, giáp giới với Thổ Nhĩ Kỳ và Iraq.
Chuyên gia Mỹ Jonas Parello-Plesner, thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Hudson, phân tích quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tấn công lực lượng vũ trang người Kurd ở Syria.
Thành phố Minbej do lực lượng người Kurd trấn giữ sẽ “bốc lửa” đầu tiên. Chiến binh Kurd sẽ không thể huy động lực lượng để phản công tàn quân tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) cố thủ dọc biên giới Iraq.
Về địa chính trị: chiến tranh Syria là cuộc chiến giữa hàng chục xung khắc chồng chéo lên nhau: phe đối lập chống chế độ cha truyền con nối ở Damascus, chính phủ Syria chống lực lượng thánh chiến, các phe Hồi giáo đối nghịch nhau, các sắc tộc thù địch, cuộc xung đột giữa Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurd, giữa Iran và Israel và cuộc chiến chống IS.
[Phải chăng Tổng thống Donald Trump đã sai lầm khi rút quân khỏi Syria?]
Cuộc chiến chống IS là lý do chính để Mỹ tham dự vào chiến trường Syria. Do vậy, quyết định rút quân của Trump là một sai lầm - đó là nhận định của nhà cựu ngoại giao Mỹ Ilan Goldberg, làm việc tại Trung tâm An ninh Mới của Mỹ.
Ông dự báo IS sẽ hồi sinh tại Syria như đã nổi dậy ở Iraq. Tổng thống Barack Obama khi đó đã phạm sai lầm, rút quân Mỹ trong khi Iraq chưa ổn định.
Chuyên gia Jonas Parello-Plesner lo ngại Nga sẽ lấp chổ trống, trở thành "chủ nhân" tại Syria. Chưa hết, không rõ Trump sẽ dựa vào lập luận và cơ sở nào để đòi Iran chấm dứt hỗ trợ Damascus trong khi ưu tiên số 1 trong chiến lược Trung Đông của Mỹ là làm suy yếu Iran?
Khi Israel một mình đơn độc tuyên bố “tự lo thân” thì điều đó có nghĩa là một mặt trận mới đang được chuẩn bị.
Nhưng tại sao Trump lại đưa ra một quyết định đầy bất trắc? Chủ nhân Nhà Trắng có tiếng là đổi ý như “chong chóng,” và có thể sẽ thay đổi nữa khi thấy rõ lợi hại.
Tuy nhiên, theo AFP, rất có thể trong vụ này, tính toán của "con buôn" cũng là một thông số trong phương trình địa chiến lược của Trump: Không rõ do tình cờ hay hữu ý mà cũng trong ngày 19/12, Washington thông báo đồng ý bán cho Thổ Nhĩ Kỳ hệ thống tên lửa Patriot để khuyến khích Ankara ngưng dự án mua hệ thống tên lửa S-400 của Nga và tỏ ý hoà giải với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.
An ninh châu Âu bị đe dọa: Anh, Đức và Pháp, 3 nước đồng minh chính của Mỹ trong cuộc chiến chống IS, đã rất giận dữ trước quyết định của Trump rút quân khỏi chiến trường Syria.
Pháp và Anh tuyên bố sẽ không rút lực lượng đặc nhiệm ở Syria mà sẽ tiếp tục chiến dịch chống IS, dù có Mỹ hay không, bởi IS chưa bị đánh bại hoàn toàn, và cuộc chiến chống IS còn lâu mới kết thúc.
Người phát ngôn của Thủ tướng Anh Theresa May nói: "Chúng tôi vẫn cam kết duy trì liên minh toàn cầu này cũng như chiến dịch chống IS cho đến khi lực lượng này bị nhổ tận gốc. Chúng tôi sẽ vẫn hợp tác với các đối tác khu vực quan trọng của chúng tôi ở Syria và những nơi khác. Liên minh toàn cầu chống IS đã đạt được những thành tựu to lớn, nhưng vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Chúng tôi không thể lơ là các mối đe dọa mà lực lượng này gây ra."
Cựu Thủ tướng Bỉ Guy Verhofstadt, hiện là nghị sỹ châu Âu, đã bày tỏ tâm trạng lo âu cho an ninh chung của châu Âu khi nói: "Mỹ rút quân khỏi Syria là một chiến thắng đối với Nga, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và chế độ Damascus. Mỹ đã nhượng bộ trước áp lực của Erdogan. Nếu phương Tây không cung cấp vũ khí để chúng tôi tự vệ, IS sẽ hồi sinh và lúc đó Pháp cũng như các nước châu Âu khác sẽ bị tấn công.”
Trong khi đó, chuyên gia Charles Lister - Giám đốc Chương trình chống khủng bố và cực đoan của Viện Nghiên cứu Trung Đông ở Washington - nhận định: "Quyết định của Trump là một kịch bản tuyệt vời cho mưu đồ của IS, Moskva và chế độ Damascus của Tổng thống Syria Bashar al-Assad."
Giới phân tích cũng cho rằng việc Mỹ rút quân khỏi Syria có thể tạo cơ hội để Nga và Iran rảnh tay định hình tương lai của đất này. Phát biểu tại Moskva trong buổi họp báo thường niên, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã hoan nghênh quyết định này của Mỹ và nói rằng Trump đã hành động "đúng."
Trong khi đó, một số nghị sỹ Mỹ cảnh báo rằng việc Mỹ rút quân khỏi Syria cũng có thể càng khuyến khích Thổ Nhĩ Kỳ tấn công các lực lượng người Kurd./.
