Năm 2010, công tác thi hành án dân sự được xác định là một trong nhữngnhiệm vụ trọng tâm của ngành tư pháp, phấn đấu thi hành xong đạt 80% vềviệc và 60% về tiền; giảm từ 5 đến 10% số vụ việc thi hành án tồn đọng; hạn chế thấp nhấtkhiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự.
Tình hình khiếu nại, tố cáo về thi hành án dân sự vẫn phức tạp
Theo thống kê của Tổng cục Thi hành án dân sự, năm 2009, tổng cục tiếpnhận 3.212 đơn khiếu nại, tố cáo. Còn theothống kê của các cơ quan thi hành án dân sự địa phương, năm 2009, các cơ quanthi hành án dân sự thu lý 4.357 đơn khiếu nại về thi hành án.
Các con số thống kê cho thấy tuy số công dân trực tiếp đến các cơ quan đểkhiếu nại, tố cáo có xu hướng ít đi; số lượng đơn thư khiếu nại, tố cáo tại cơquan thi hành án dân sự địa phương cũng có xu hướng giảm nhưng số lượng đơn thưkhiếu nại, tố cáo tại cơ quan trung ương lại tăng, không chỉ nhiềuđơn thư khiếu nại, tố cáo trùng lắp mà số các vụ việc mới phát sinh cũng đangtăng dần cho thấy tình hình khiếu nại, tố cáo về thi hành án dân sự vẫn rất phứctạp.
Mặc dù công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo đã được chỉ đạo quyết liệt vàcó nhiều chuyển biến tích cực nhưng thực tế số lượng đơn,thư khiếu nại, tố cáo vẫn còn lớn, tình trạng đơn thư vượt cấp diễn ra phổ biến,nhiều vụ việc tồn đọng kéo dài không được giải quyết dứt điểm, kể cả những việcđã có quyết định giải quyết có hiệu lực pháp luật, đã có chỉ đạo giải quyết củacấp trên.
Công tác chỉ đạo, đôn đốc việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của các các cơquan thi hành án địa phương vẫn bị xem nhẹ. Trong việc giải quyết khiếu nại tố cáo vẫn tồn tại nhiều viphạm như thời hạn giải quyết khiếu nại, tố cáo vượt quá thời hạn giải quyết theoquy định của pháp luật. Những vụ việc này phần lớn là những vụ việc khiếu nại,tố cáo có tính chất phức tạp, đòi hỏi phải có thời gian xác minh tại cơ sở, phảirút hồ sơ thi hành án.
Cần những giải pháp đồng bộ
Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế kể trên là do một số thủ trưởng cơquan thi hành án dân sự, chấp hành viên, cán bộ, công chức thi hành án dân sự hạn chế về trình độ, năng lực, chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của côngtác này; chưa bố trí được những thẩm tra viên có nănglực, tâm huyết, có trách nhiệm để làm công tác giải quyết khiếu nại.
Một số địa phương có lượng vụ việc thi hành án nhiều, chấp hành viên, cánbộ thi hành án rơi vào tình trạng quá tải công việc nên chậm trễ trong việc tổchức thi hành án, do đó quyền lợi của người được thi hành án không được bảo đảm.
Trong quá trình tổ chức thi hành án, cơ quan thi hành án chưa chú trọngcông tác tuyên truyền pháp luật nói chung và pháp luật về thi hành án dân sự nóiriêng, chưa quan tâm giải thích và giáo dục thuyết phục cho các bên đương sựhiểu và tự nguyện thực hiện các nghĩa vụ. Bản án bị hoãn, tạm đình chỉ hoặc xétxử lại nhiều lần với những kết quả trái ngược nhau đối với một vụ việc, dẫn đếntình trạng hoài nghi làm giảm hiệu quả của công tác thi hành án.
Bên cạnh đó, về mặt thể chế, việc chưa có quy định,hướng dẫn trong ngành thi hành án dân sự cũng là nguyên nhân dẫn đến những tồn đọng, yếu kém trong công tác này.
Để nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo hiện nay, ngành tư pháp chủ trương tăng cường vai tròlãnh đạo của các cấp uỷ, quản lý điều hành của chính quyền, đề cao trách nhiệmcủa thủ trưởng, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong côngtác giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Thủ trưởng cơ quan thi hành án được yêu cầu củng cố và chấn chỉnh công tác tiếpcông dân, từ việc bố trí cán bộ, địa điểm đến thái độ của người tiếp dân.
Bộ Tư pháp cũng đề nghị tập trung rà soát, giải quyết dứt điểm cácvụ việc khiếu nại, tố cáo gay gắt, phức tạp kéo dài.
Trong quá trình giải quyết cần làm rõ nguyên nhân phát sinh khiếu nại, tốcáo để có biện pháp chấn chỉnh công tác quản lý nhà nước; xác định rõ tráchnhiệm, xử lý nghiêm minh những cán bộ do thiếu trách nhiệm gây nên khiếu nại, tốcáo cũng như thiếu trách nhiệm trong giải quyết khiếu nại, tố cáo; cần bồidưỡng, nâng cao kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ và nghiên cứu chế độ thoả đáng chongười làm công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo; đầy mạnh công tác tuyên truyền,giáo dục pháp luật trong nhân dân./.
Quỳnh Hoa (Vietnam+)