Theo phóng viên TTXVN tại Brussels, trong dự án hợp tác với một đội ngũ các nhà khoa học từ Viện Douglas của Đại học McGill tại Montréal, Canada, các nhà nghiên cứu Bỉ từ Phòng thí nghiệm Neurophy thuộc Viện Thần kinh học Đại học Tự do Brussels (ULB) đã xác định một nhóm tế bào thần kinh mới, trước đây ít được biết đến, đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát vận động của não và hoạt động của striatum.
Đây là phần bên trong của não bộ, chịu trách nhiệm chủ yếu trong việc điều chỉnh vận động, động lực và xung động, một khu vực quan trọng trong việc ra quyết định và cũng có vai trò quan trọng trong các trường hợp nghiện.
Theo các tác giả của nghiên cứu được công bố trên tạp chí "Nature Neuroscience", sự rối loạn của nhóm tế bào thần kinh này có thể gây ra các rối loạn tâm thần - nghiện, tự kỷ, tâm thần phân liệt, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và ảnh hưởng đến di chứng của bệnh Parkinson.
Trong phát hiện này, dopamine đóng vai trò trung tâm. Đây là một chất dẫn truyền thần kinh thiết yếu trong não con người, đóng vai trò quan trọng trong vận động.
Thiếu hụt chất này- như trong trường hợp của bệnh Parkinson - gây ra các thay đổi sâu sắc trong kiểm soát vận động, trong khi ngược lại, tình trạng dư thừa dopamine do một số loại thuốc gây ra là nguyên nhân của sự phụ thuộc.
Theo các nhà khoa học giải thích, các tế bào thần kinh đặc biệt (neuron dopaminergic) này chủ yếu tác động lên hai nhóm neuron trong striatum, mỗi nhóm biểu hiện một loại thụ thể dopamine: thụ thể D1 kích hoạt neuron và thụ thể D2 ức chế neuron.
Hai nhóm này tạo thành hai con đường riêng biệt, được dự đoán là sẽ thúc đẩy hoặc ức chế vận động, đồng thời hoạt động phối hợp với nhau.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý là có một nhóm neuron thứ ba, ít phổ biến hơn và sở hữu cả hai loại thụ thể dopamine (D1 và D2). Chức năng và vai trò của nhóm này trước đây vẫn chưa được biết đến, nhưng hiện đã được các nhà khoa học làm sáng tỏ.
Trong nghiên cứu được công bố trên "Nature Neuroscience", nhóm nghiên cứu Bỉ và Canada đã sử dụng các công cụ di truyền tiên tiến ở chuột để nhắm mục tiêu cụ thể vào nhóm neuron thứ ba này và hiểu rõ hơn về chức năng và vai trò của chúng trong sinh lý striatum và kiểm soát vận động.
Nhóm thiểu số này có các đặc điểm tế bào độc đáo để đáp ứng với dopamine và tạo ra một con đường mới thiết yếu cho sự cân bằng hoạt động của striatum, đảm bảo kiểm soát vận động trong điều kiện sinh lý bình thường và ức chế hoạt động quá mức do thuốc kích thích tâm thần gây ra.
Theo các tác giả nghiên cứu, những kết quả này làm sáng tỏ một tác nhân chính mới trong sinh lý và tổ chức chức năng của striatum. Sự rối loạn của nó có thể là một nguy cơ tiềm ẩn chưa được biết đến đối với một số rối loạn tâm thần liên quan đến sự thay đổi của striatum (nghiện, tự kỷ, rối loạn tâm thần phân liệt, ADHD, rối loạn ám ảnh cưỡng chế ...), và cũng có thể ảnh hưởng đáng kể đến triệu chứng của bệnh Parkinson. Điều này cho thấy khám phá này có thể mở ra những con đường điều trị mới đầy hứa hẹn.
Khám phá này có thể có tác động đáng kể đến việc hiểu và điều trị các chứng rối loạn tâm thần và vận động. Việc hiểu rõ hơn về vai trò của nhóm neuron mới này có thể dẫn đến các phương pháp điều trị mới hoặc được cải tiến cho các rối loạn như Parkinson, nghiện ngập, tự kỷ và ADHD.
Ngoài ra, nghiên cứu này có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của não bộ và cách thức điều chỉnh hành vi của con người.
Đây là một bước tiến quan trọng trong nghiên cứu khoa học thần kinh và có tiềm năng dẫn đến những cải tiến đáng kể trong cuộc sống của những người mắc các rối loạn này./.
