Chị Lò Thị Đối sinh ra và lớn lên ở bản văn hóa Vàng Pheo, xã Mường So, huyệnbiên giới Phong Thổ, Lai Châu. Nơi đây một thời nổi tiếng có chúa đất Đèo VănƠn yêu văn nghệ, thích ẩm thực.
Chị Đối năm nay đã gần 50 tuổi và hiện đang là Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữxã Mường So. Chị Đối có “tài lẻ” biết làm nhiều món ăn ngon, đặc trưng của dântộc Thái như món rêu đá, giá đỗ tương, lạp thịt trâu, thịt trâu sấy, chẩm chéo,xôi ba màu, măng đắng luộc, giá ủ bằng hạt lạc, rau dớn lam cá, ve sầu rang, cábống gói lá dong nướng, cá lam.
Nói như anh Lò Văn Đấu, Phó Ban văn hóa-thể thao xã Mường So thì mỗi lần xãcó hội nghị, liên hoan mặn mà không có chị Đối đứng ra làm tổ trưởng tổ nấu ănthì “không thành đâu mà.”
Chị Đối bảo, biết làm món cá nướng này từ khi còn nhỏ do bố, mẹ “truyền” dạy.
Trong các lễ hội của dân tộc Thái như lễ hội Nàng Han, Cúng lúa mới, Then KinPang... không thể thiếu món cá suối nướng. Để đảm bảo món cá nướng đạt tiêuchuẩn “ngon miệng, ngon mắt”, trước tiên cần chọn những con cá suối nặng từ 4đến 6 lạng.
Gia vị để ướp cá gồm mắc khén, rau thơm rừng, hạt sen, lá húng, củ sả, ớt,xúp, mì chính... Sau khi làm sạch vẩy, cá được mổ từ lưng để vứt bỏ mật và ruột.Mổ kiểu này khó hơn, không cẩn thận sẽ bị đứt tay nhưng khi gập cá lại để nướng,cá sẽ dai hơn và không bị vỡ, tạo thành hình đẹp.
Sau khi mổ phanh lấy dao khứa chéo phần thân ngoài cá và tẩm các gia vị chừng4 phút rồi gập ngang cá lại rau thơm và gia vị tiếp tục nhồi vào giữa, dùngthanh tre tươi kẹp chặt và hơ nướng trên than tro củi nóng chừng 15 phút thì cáchín.
Cá được hơ nướng trên than hồng chuyển dần từ màu trắng sang vàng, mùi thơmlựng. Món cá suối nướng ăn với xôi nếp ba màu và chấm với chẩm chéo thì ngontuyệt vời./.