Thôn Mỹ Lai sau vụ thảm sát. (Ảnh: Tư liệu TTXVN) Cùng thời điểm diễn ra các hoạt động tại Việt Nam tưởng niệm 50 năm Ngày 504 người dân Sơn Mỹ vô tội bị lính Mỹ sát hại (16/3/1968-16/3/2018), Ủy ban Tưởng nhớ Hòa bình Việt Nam (VPCC) đã tổ chức chuỗi hoạt động tương tự tại Mỹ, kéo dài từ ngày 15-17/3.
Hoạt động đầu tiên mà VPCC tổ chức là cuộc biểu dương lực lượng vào buổi trưa ngày 16/3 tại công viên Lafayette Square ngay sát Nhà Trắng. Khoảng 70 người đã tụ họp trong hơn một giờ đồng hồ, giương biểu ngữ, đọc tên những người đã khuất và hát lên những bài ca phản chiến, kêu gọi hòa bình.
Biểu ngữ nổi bật bằng tiếng Anh được in khổ lớn với tiêu đề "Không để sự kiện Mỹ Lai xảy ra một lần nào nữa!" (My Lai: Never Again!). Người tham gia cũng giương cao những khẩu hiệu bằng cả tiếng Anh và tiếng Việt với các nội dung "Chúng tôi thương tiếc," "Chấm dứt nói dối người dân Mỹ," " Chấm dứt xâm chiếm nước khác"...
[Tỉnh Quảng Ngãi tổ chức tưởng niệm 50 năm vụ thảm sát Sơn Mỹ]
Buổi chiều cùng ngày, một trong những thành viên của VPCC là ông Howard Jones, giáo sư danh dự chuyên ngành lịch sử thuộc Đại học Alabama, đã chủ trì buổi giới thiệu cuốn sách "Mỹ Lai; Việt Nam, 1968, và con đường đi vào bóng tối" tại Đại học George Washington ở thủ đô Washington D.C.
Cuốn sách dài 475 trang tiếng Anh, là đúc rút kết quả tìm tòi nghiên cứu, biên tập công phu của giáo sư Jones, góp phần ghi lại một trong những sự kiện bi thảm nhất trong cuộc can thiệp quân sự của Mỹ tại Việt Nam.
Buổi giới thiệu cuốn sách có sự tham gia của đông đảo các học giả nghiên cứu về Việt Nam và Đông Nam Á, một số cựu binh Mỹ từng tham chiến ở Việt Nam và "Nhóm phụ nữ Mỹ vì hòa bình" (được biết đến với tên gọi "Pink Ladies Against War").
Nhiều ý kiến đã được trình bày trong buổi giới thiệu sách, thể hiện khát vọng hòa bình bao trùm trong xã hội và người dân Mỹ. Tất cả họ đều mong muốn gìn giữ hòa bình cho thế hệ tương lai, không những của nước Mỹ mà còn trên toàn thế giới.
Đáng chú ý, cùng thời điểm đó, thành viên của VPCC cũng tổ chức buổi giới thiệu cuốn sách này tại Đại học Columbia ở thành phố New York.
Chiều ngày 17/3, "Nhóm cựu binh Mỹ chống chiến tranh Việt Nam" - một thành viên của VPCC, đứng ra tổ chức trình chiếu bộ phim dài 95 phút với tên gọi "Chiến binh mùa Đông" tại Đại học George Washington. Bộ phim phản ánh suy nghĩ, thừa nhận của hơn 125 lính Mỹ về sự tàn bạo mà họ đã chứng kiến cũng như phạm phải trong sự kiện Mỹ Lai 50 năm trước.
VPCC được các nhà hoạt động phản chiến tại Mỹ thành lập vào tháng 9/2014 nhằm kể lại những câu chuyện thực tế mà họ đã trải qua trong cuộc chiến tại Việt Nam để kêu gọi tránh những thảm họa tương tự và giám sát các chương trình tuyên truyền của Bộ Quốc phòng Mỹ về cuộc chiến này, trong đó có sự kiện "Thảm sát Mỹ Lai" năm 1968./.
