Con đường ngổn ngang đất đá, dốc cao dần với bùn nhão nhoét, trơn trượt khiến chiếc ôtô 2 cầu phải lấy đà vất vả mới có thể vượt qua. Từ xã Mỏ Vàng đến Nghĩa Lộ dài hơn 34km là một thách thức với nhiều tài xế với nhiều cung đường hiểm trở, san sát vách núi và các taluy âm.
Cách đó không xa, những chiếc ôtô chở đất, máy phá đá đang rộn rã làm nền đường của Dự án kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc kết nối Lào Cai-Lai Châu hoàn thành trước Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026, giúp người dân lưu thông an toàn và thuận tiện.
“Có đường, tương lai của thôn, xã sẽ khác”
Dãy nhà sát mép đồi, công việc mưu sinh là những cây quế, một sản vật mang lại nguồn thu và trang trải chi phí sinh hoạt thường ngày, ông Nông Văn Hóa, thôn Khe Trầu, xã Mỏ Vàng (tỉnh Lào Cai) vẫn nhớ những lần phải chạy chiếc xe côn, bánh quấn xích mới có thể lưu thông qua đoạn đường bùn sình lấy khi vào Nghĩa Lộ.
“Ngày trước đi đến Nghĩa Lộ mất cả buổi, đường gập ghềnh, mưa thì trơn, nắng thì bụi. Nay có đường mới, con cháu đi học, đi làm hay đi khám chữa bệnh đều thuận tiện. Có đường, tương lai của thôn, xã sẽ khác. Không chỉ giao thông đi lại thuận tiện mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội và đời sống của người dân...,” ông Hóa cười nói.
Chỉ tay về quả đồi đã bị bạt để nhường đất làm đường, ông Hóa chia sẻ, khi có Dự án giao thông miền núi phía Bắc, bản thân gia đình ông và các hộ dân trong thôn đều đồng thuận bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thi công với mong muốn con đường được triển khai nhanh nhất.
Tại xã Văn Bàn (tỉnh Lào Cai), từng thửa ruộng, đồi chè, quế đang nhường chỗ cho máy móc thi công. Khi có công địa, nhà thầu nhanh chóng huy động trang thiết bị máy móc để đẩy nhanh tiến độ.
Trên công trường đoạn tuyến Km0+00-Km63+446 thuộc địa phận xã Văn Bàn, theo đại diện Ban Quản lý dự án 2 (chủ đầu tư dự án), các nhà thầu đang đồng loạt thi công 3/3 gói thầu, hiện giá trị sản lượng đạt được khoảng 80% giá trị xây lắp, sẽ hoàn thành thông xe trước Tết âm lịch 2025.
Đề xuất hoàn thiện cơ sở hạ tầng vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi
Vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa là địa bàn chiến lược, chủ yếu là núi cao, biên giới, địa hình chia cắt, cơ sở hạ tầng còn khó khăn, thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai.
Là nhà thầu đảm nhận thi công Gói XL1, ông Lưu Bích Ngọc, chỉ huy mũi thi công từ Km2+700-Km4+430 của Công ty cổ phần Tập đoàn Xây dựng Đông Dương cho biết, đoạn tuyến còn khoảng 300m vướng sạt do mưa lũ bão Yagi nên bổ sung tường chắn rọ đá. Trong tháng này, nhà thầu tăng cường huy động máy móc nhân công, làm đến 21h với mục tiêu xong phần thảm bê tông nhựa và hệ thống rãnh thoát nước để đảm bảo trước ngày 31/12 sẽ hoàn thành.
Đảm nhiệm trong liên danh nhà thầu thi công tới 18km tại Gói XL1, theo ông Lương Viết Sơn, cán bộ kỹ thuật Công ty Cổ phần Đạt Phương, nhà thầu đang thi công cống và rãnh thoát nước dọc đoạn tuyến. Do địa hình mưa lũ, tuyến đường có nhiều xe tải lưu thông, vì thế một số đoạn thay vì thảm nhựa sẽ trải lớp bêtông nền đường để đảm bảo độ cứng kết cấu nền đường, tránh bị bong bật vỡ lớp bề mặt.
Tuy nhiên, với Gói thầu XL-10 (Km20+000-Km36+900) có mốc tiến độ hợp đồng hoàn thành vào ngày 30/9/2025, tuy nhiên, ông Lê Nhật Cường, Trưởng phòng Điều hành Dự án 1 (Ban Quản lý dự án 2) thừa nhận, do vướng mặt bằng và ảnh hưởng của mưa bão phát sinh sạt trượt, tiến độ đạt 88,9% giá trị xây lắp của hợp đồng. Hiện nay, tuyến chính còn vướng một số hộ dân và cản trở thi công.
“Ngoài ra, mặt bằng còn xen kẹp không liên tục (khoảng 2,5km) nên nhà thầu chưa phát huy được hết công suất thiết bị máy móc và ảnh hưởng đến công tác đảm bảo giao thông trên tuyến. Chủ đầu tư và nhà thầu kiến nghị địa phương sớm bàn giao mặt bằng để tăng tốc thi công, sớm hoàn thành dự án,” ông Cường nói.
Điều chuyển, thay thế nhà thầu yếu
Theo lãnh đạo Ban Quản lý dự án 2 chủ đầu tư dự án, đến hết tháng 11/2025 dự án đã được triển khai thi công tại 9/11 gói thầu, lũy kế tổng sản lượng thi công đạt khoảng 3.000 tỷ đồng, tương đương 80% giá trị xây lắp theo các hợp đồng (3.765 tỷ đồng).
Hiện, dự án đang tháo gỡ các vướng mắc giải phóng mặt bằng, đặc biệt với đoạn qua địa phận xã Mỏ Vàng, Sơn Lương, Liên Sơn (tỉnh Lào Cai). Nhà thầu cũng tập trung nhân lực con người, máy móc triển khai những đoạn có mặt bằng sạch để đảm bảo thông xe kỹ thuật trước ngày 31/12/2025 và trước Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026 sẽ hoàn thành các gói thầu xây lắp, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân các tỉnh miền núi phía Bắc.
Đối với một số gói thầu còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ không đảm bảo tiến độ yêu cầu (XL01, XL03, XL04, XL07, XL10, XL11), Bộ Xây dựng giao Ban Quản lý dự án 2 phải theo dõi, kiểm soát chặt chẽ tiến độ, khối lượng thi công hàng tuần, hàng tháng của từng gói thầu, từng nhà thầu, từng mũi thi công, yêu cầu nhà thầu khắc phục ngay trong tuần kế tiếp nếu để xảy ra chậm tiến độ.
“Chủ đầu tư xem xét điều chuyển khối lượng trong liên danh hoặc thay thế, bổ sung nhà thầu... trong trường hợp cần thiết; kiên quyết xử lý các nhà thầu không đáp ứng các yêu cầu về chất lượng, tiến độ theo hợp đồng đã ký kết," lãnh đạo Bộ Xây dựng chỉ đạo.
Đảm bảo an toàn trong thi công, Bộ Xây dựng cũng giao chủ đầu tư chỉ đạo tư vấn, nhà thầu bố trí đầy đủ rào chắn, hệ thống đảm bảo an toàn giao thông trong quá trình thi công, tổ chức thi công hệ thống an toàn giao thông (tường hộ lan, tôn lượn sóng) ngay sau khi đã thảm bê tông nhựa.
Tại các vị trí đào sâu, đắp cao ở các gói thầu XL-01, XL-02, XL-04, XL-10, XL-11, nhà thầu phải bố trí đầy đủ người điều tiết giao thông trong suốt thời gian thi công, hạn chế ảnh hưởng đến việc đi lại và sinh hoạt của người dân khu vực dự án đi qua./.
Dự án kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Chính phủ Australia tài trợ được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư dự án, được khởi công từ tháng 12/2021, với tổng mức đầu tư hơn 6.000 tỷ đồng.
Dự án gồm 2 tuyến với tổng chiều dài khoảng 200km. Trong đó, tuyến kết nối Lai Châu với cao tốc Nội Bài-Lào Cai với chiều dài khoảng 147km; tuyến nối Nghĩa Lộ với cao tốc Nội Bài-Lào Cai có chiều dài khoảng 53km.
Thủ tướng: Đời sống bà con dân tộc thiểu số năm sau phải cao hơn năm trước
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi khó mấy cũng phải làm và phải làm có hiệu quả thực chất.
