Chiều 16/3, tại Cổng thông tin điện tử Chínhphủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh đã đối thoại trựctuyến với nhân dân.
Trong hơn một giờ đối thoại, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh đã giảiđáp thẳng thắn nhiều vấn đề thời sự như tái cơ cấu đầu tư công, nângcao chất lượng thu hút đầu tư nước ngoài, nâng cao hiệu quả hoạt độngcủa các khu công nghiệp, khu kinh tế…
Bộ trưởng Bùi Quang Vinh khẳng định đầu tư công đang từng bước“nhường sân” cho đầu tư tư nhân.
Giảm tỷ trọng đầu tư công xuống 39%
Theo Bộ trưởng Bùi Quang Vinh, khi đất nước mới giải phóng, thànhphần kinh tế Nhà nước chiếm vai trò chủ đạo trong khi các doanh nghiệp tư nhânchưa phát triển nhiều. Vì vậy, hầu hết các lĩnh vực đầu tư kết cấu hạ tầngđều chủ yếu dựa vào nguồn vốn Nhà nước, còn lĩnh vực kinh doanh cũng chủ yếudựa vào thành phần kinh tế tập thể và doanh nghiệp Nhà nước.
Tuy nhiên, từ khi Việt Nam bước vào đổi mới, thành phần kinh tế tưnhân đã phát triển mạnh mẽ, từng bước chiếm tỷ trọng rất cao trong đầu tư.
Trong giai đoạn 2001-2005, tỷ trọng của đầu tư nhà nước chiếm 53,4% tổng vốnđầu tư toàn xã hội trong khi khối tư nhân chiếm 32,6%. Từ nay đến 2015, chủtrương của Nhà nước là phấn đấu giảm tỷ trọng đầu tư công xuống còn 37-39%và khối tư nhân sẽ tăng lên 45-46%.
Những lĩnh vực mà khối tư nhân có thể đầu tư thì Nhà nước sẽ dành chokhối tư nhân. Trong những năm tới, Nhà nước giảm dần tỷ trọng đầu tư từ Ngânsách Nhà nước và trái phiếu Chính phủ, huy động nhiều hơn từ các thành phầnngoài Nhà nước tham gia đầu tư, kể cả vào kết cấu hạ tầng.
Theo đó, trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh, Nhà nước sẽ tập trung vàongành nghề mang tính chất dịch vụ công, các lĩnh vực tư nhân làm không hiệu quả,quốc phòng, an ninh, đầu tư cho vùng sâu vùng xa đặc biệt khó khăn.
Nhà nước sẽ có phần vốn hỗ trợ tư nhân thông qua các mô hình như đối táccông tư (PPP). Hiện Bộ phối hợp với các cơ quan, tổ chức quốc tế có kinhnghiệm làm PPP để hoàn thiện khung pháp lý này cho phù hợp với thông lệ quốc tếvà đáp ứng được yêu cầu của các doanh nghiệp tư nhân trong nước và quốc tế.
Bộ cũng đang xây dựng, chọn lựa những dự án lớn trong kết cấu hạ tầng đểkêu gọi các tổ chức quốc tế cũng như các doanh nghiệp trong và ngoài nước thamgia theo hình thức PPP.
Tuy nhiên, lực lượng tư nhân cũng chưa có nhiều nguồn lực nên không phảinhững gì Nhà nước mong muốn xã hội hóa thì khu vực tư nhân đều có thể đáp ứngđược.
Sự tham gia của tư nhân ngày càng chiếm vị trí quan trọng, nhưng cũng phảitừng bước chứ không thể ngay lập tức có thể làm được tất cả, Bộ trưởng khẳngđịnh.
Giảm bớt “xin-cho” nhờ kế hoạch trung hạn
Theo Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: “Không ai có thể khẳng định Bộ mình, cơquan mình, ngành mình hoàn toàn không có tiêu cực.”
Vấn đề đặt ra là phải cóbiện pháp, cơ chế quản lý hiệu quả để có muốn cũng không thể tiêu cực được.Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang làm theo định hướng này và cũng đã có kết quảtích cực, được các địa phương, bộ, ngành đánh giá cao.
Ngay khi bước vào năm 2012, Bộ đã đề nghị Chính phủ cho phép công bố toànbộ số vốn cấp cho các địa phương, bộ, ngành trong năm và giao lại quyền phânbổ, lựa chọn dự án đầu tư cho Chủ tịch Ủy ban Nhân dân các tỉnh và Bộ trưởngcác bộ. Bộ cũng trình Chính phủ xây dựng Nghị định về đầu tư phát triển trunghạn 5 năm, trước mắt là 3 năm (2013-2015).
Với các nguyên tắc, tiêu chí phân bổ ngân sách cụ thể, Chính phủ sẽcông khai ngân sách cấp trong 3 năm cho các bộ, ngành, địa phương. Theo đó, cácđịa phương sẽ chủ động sử dụng để đạt hiệu quả cao nhất.
Đây là cơ chế được các tổ chức quốc tế, bộ, ngành địa phương đánh giá cao.Đây cũng là cơ chế mới rất quan trọng để thay đổi tư duy “chạy ngân sách,chạy dự án” và thay đổi cơ chế “xin cho.”
Trước đó, tháng 10/2011, Bộ cũng hoàn thành và trình Thủ tướng Chínhphủ ban hành Chỉ thị 1792 thay đổi cách quản lý về đầu tư, trong đó có nội dungxem phân cấp đầu tư công.
Mặc dù phân cấp đầu tư thời gian qua đã tạo sựchủ động tích cực của các bộ, ngành, địa phương trong xây dựng nhiều côngtrình nhưng thực tế phân cấp cũng cho thấy có hiện tượng đầu tư dàn trải,lãng phí và tốn kém.
Vì vậy, ngay trong năm 2012, việc phân cấp được chấn chỉnh bằng cácnguyên tắc là người ký quyết định đầu tư phải đảm bảo đủ vốn để công trình theotiến độ; phân cấp nhưng phải quản lý thông qua hai Bộ “gác cửa” là Bộ Kếhoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính theo các tiêu chí chặt chẽ để đảm bảodự án có đủ vốn triển khai cũng như dự án được kiểm soát. Đây là mộtbước tiến lớn, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nhấn mạnh.
Ưu tiên đầu tư cho các khu kinh tế hiệu quả
Các khu kinh tế, khu công nghiệp đang đóng góp quan trọng về giá trịsản xuất công nghiệp, xuất khẩu, tăng trưởng GDP và chuyển dịch cơ cấukinh tế của Việt Nam.
Hiện có nhiều khu công nghiệp, khu kinh tế trongtổng số 283 khu công nghiệp, 15 khu kinh tế ven biển và 28 khu kinh tế cửakhẩu đang phát triển rất mạnh mẽ và đóng góp quan trọng cho địa phương và đấtnước, nhất là ở các vị trí thuận lợi như ở Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thành phố Hồ ChíMinh, Bà Rịa Vũng Tàu, Đồng Nai đều có.
Tuy vậy, ở một số vùng sâu, vùng xa, vẫn còn nhiều khu chưa pháttriển đúng nhu mong đợi. Sau Hội nghị tổng kết 20 năm phát triển cáckhu công nghiệp, khu kinh tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang trình Chính phủnhững giải pháp tập trung tháo gỡ để nâng tỷ lệ lấp đầy theo hướng nâng caogiá trị trên mỗi một diện tích đất khu công nghiệp.
Theo Bộ trưởng Bùi Quang Vinh, hiệu quả đầu tư các khu kinh tế chưacao là do nguồn vốn đầu tư đã mỏng lại bị dàn trải.
Vì vậy, Bộ đã trìnhChính phủ lựa chọn từ 5- 6 khu kinh tế ven biển quan trọng, nằm ở vị tríliên vùng để tập trung đầu tư như Lạch Huyện - Đình Vũ (Hải Phòng), NghiSơn (Thanh Hóa), Vũng Áng (Hà Tĩnh), Phú Quốc (Kiên Giang) hay Chu Lai - DungQuất (Quảng Nam-Quảng Ngãi).
Trong năm 2012, ngay trong phân bổ nguồn vốn đầu tư Nhà nước cho các khukinh tế, Bộ đã trình Chính phủ phương án dành 65% vốn cho các khu kinh tế venbiển này; 80% nguồn vốn cho 6 khu kinh tế cửa khẩu có lợi thế nhất.
Với sự đầu tư trọng điểm này, các khu kinh tế sẽ có nguồn lựcquan trọng để phát triển mạnh mẽ, đóng góp quan trọng vào tăng trưởngkinh tế theo như mục tiêu, định hướng đã đề ra, Bộ trưởng Bùi QuangVinh nhấn mạnh./.
Trong hơn một giờ đối thoại, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh đã giảiđáp thẳng thắn nhiều vấn đề thời sự như tái cơ cấu đầu tư công, nângcao chất lượng thu hút đầu tư nước ngoài, nâng cao hiệu quả hoạt độngcủa các khu công nghiệp, khu kinh tế…
Bộ trưởng Bùi Quang Vinh khẳng định đầu tư công đang từng bước“nhường sân” cho đầu tư tư nhân.
Giảm tỷ trọng đầu tư công xuống 39%
Theo Bộ trưởng Bùi Quang Vinh, khi đất nước mới giải phóng, thànhphần kinh tế Nhà nước chiếm vai trò chủ đạo trong khi các doanh nghiệp tư nhânchưa phát triển nhiều. Vì vậy, hầu hết các lĩnh vực đầu tư kết cấu hạ tầngđều chủ yếu dựa vào nguồn vốn Nhà nước, còn lĩnh vực kinh doanh cũng chủ yếudựa vào thành phần kinh tế tập thể và doanh nghiệp Nhà nước.
Tuy nhiên, từ khi Việt Nam bước vào đổi mới, thành phần kinh tế tưnhân đã phát triển mạnh mẽ, từng bước chiếm tỷ trọng rất cao trong đầu tư.
Trong giai đoạn 2001-2005, tỷ trọng của đầu tư nhà nước chiếm 53,4% tổng vốnđầu tư toàn xã hội trong khi khối tư nhân chiếm 32,6%. Từ nay đến 2015, chủtrương của Nhà nước là phấn đấu giảm tỷ trọng đầu tư công xuống còn 37-39%và khối tư nhân sẽ tăng lên 45-46%.
Những lĩnh vực mà khối tư nhân có thể đầu tư thì Nhà nước sẽ dành chokhối tư nhân. Trong những năm tới, Nhà nước giảm dần tỷ trọng đầu tư từ Ngânsách Nhà nước và trái phiếu Chính phủ, huy động nhiều hơn từ các thành phầnngoài Nhà nước tham gia đầu tư, kể cả vào kết cấu hạ tầng.
Theo đó, trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh, Nhà nước sẽ tập trung vàongành nghề mang tính chất dịch vụ công, các lĩnh vực tư nhân làm không hiệu quả,quốc phòng, an ninh, đầu tư cho vùng sâu vùng xa đặc biệt khó khăn.
Nhà nước sẽ có phần vốn hỗ trợ tư nhân thông qua các mô hình như đối táccông tư (PPP). Hiện Bộ phối hợp với các cơ quan, tổ chức quốc tế có kinhnghiệm làm PPP để hoàn thiện khung pháp lý này cho phù hợp với thông lệ quốc tếvà đáp ứng được yêu cầu của các doanh nghiệp tư nhân trong nước và quốc tế.
Bộ cũng đang xây dựng, chọn lựa những dự án lớn trong kết cấu hạ tầng đểkêu gọi các tổ chức quốc tế cũng như các doanh nghiệp trong và ngoài nước thamgia theo hình thức PPP.
Tuy nhiên, lực lượng tư nhân cũng chưa có nhiều nguồn lực nên không phảinhững gì Nhà nước mong muốn xã hội hóa thì khu vực tư nhân đều có thể đáp ứngđược.
Sự tham gia của tư nhân ngày càng chiếm vị trí quan trọng, nhưng cũng phảitừng bước chứ không thể ngay lập tức có thể làm được tất cả, Bộ trưởng khẳngđịnh.
Giảm bớt “xin-cho” nhờ kế hoạch trung hạn
Theo Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: “Không ai có thể khẳng định Bộ mình, cơquan mình, ngành mình hoàn toàn không có tiêu cực.”
Vấn đề đặt ra là phải cóbiện pháp, cơ chế quản lý hiệu quả để có muốn cũng không thể tiêu cực được.Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang làm theo định hướng này và cũng đã có kết quảtích cực, được các địa phương, bộ, ngành đánh giá cao.
Ngay khi bước vào năm 2012, Bộ đã đề nghị Chính phủ cho phép công bố toànbộ số vốn cấp cho các địa phương, bộ, ngành trong năm và giao lại quyền phânbổ, lựa chọn dự án đầu tư cho Chủ tịch Ủy ban Nhân dân các tỉnh và Bộ trưởngcác bộ. Bộ cũng trình Chính phủ xây dựng Nghị định về đầu tư phát triển trunghạn 5 năm, trước mắt là 3 năm (2013-2015).
Với các nguyên tắc, tiêu chí phân bổ ngân sách cụ thể, Chính phủ sẽcông khai ngân sách cấp trong 3 năm cho các bộ, ngành, địa phương. Theo đó, cácđịa phương sẽ chủ động sử dụng để đạt hiệu quả cao nhất.
Đây là cơ chế được các tổ chức quốc tế, bộ, ngành địa phương đánh giá cao.Đây cũng là cơ chế mới rất quan trọng để thay đổi tư duy “chạy ngân sách,chạy dự án” và thay đổi cơ chế “xin cho.”
Trước đó, tháng 10/2011, Bộ cũng hoàn thành và trình Thủ tướng Chínhphủ ban hành Chỉ thị 1792 thay đổi cách quản lý về đầu tư, trong đó có nội dungxem phân cấp đầu tư công.
Mặc dù phân cấp đầu tư thời gian qua đã tạo sựchủ động tích cực của các bộ, ngành, địa phương trong xây dựng nhiều côngtrình nhưng thực tế phân cấp cũng cho thấy có hiện tượng đầu tư dàn trải,lãng phí và tốn kém.
Vì vậy, ngay trong năm 2012, việc phân cấp được chấn chỉnh bằng cácnguyên tắc là người ký quyết định đầu tư phải đảm bảo đủ vốn để công trình theotiến độ; phân cấp nhưng phải quản lý thông qua hai Bộ “gác cửa” là Bộ Kếhoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính theo các tiêu chí chặt chẽ để đảm bảodự án có đủ vốn triển khai cũng như dự án được kiểm soát. Đây là mộtbước tiến lớn, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nhấn mạnh.
Ưu tiên đầu tư cho các khu kinh tế hiệu quả
Các khu kinh tế, khu công nghiệp đang đóng góp quan trọng về giá trịsản xuất công nghiệp, xuất khẩu, tăng trưởng GDP và chuyển dịch cơ cấukinh tế của Việt Nam.
Hiện có nhiều khu công nghiệp, khu kinh tế trongtổng số 283 khu công nghiệp, 15 khu kinh tế ven biển và 28 khu kinh tế cửakhẩu đang phát triển rất mạnh mẽ và đóng góp quan trọng cho địa phương và đấtnước, nhất là ở các vị trí thuận lợi như ở Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thành phố Hồ ChíMinh, Bà Rịa Vũng Tàu, Đồng Nai đều có.
Tuy vậy, ở một số vùng sâu, vùng xa, vẫn còn nhiều khu chưa pháttriển đúng nhu mong đợi. Sau Hội nghị tổng kết 20 năm phát triển cáckhu công nghiệp, khu kinh tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang trình Chính phủnhững giải pháp tập trung tháo gỡ để nâng tỷ lệ lấp đầy theo hướng nâng caogiá trị trên mỗi một diện tích đất khu công nghiệp.
Theo Bộ trưởng Bùi Quang Vinh, hiệu quả đầu tư các khu kinh tế chưacao là do nguồn vốn đầu tư đã mỏng lại bị dàn trải.
Vì vậy, Bộ đã trìnhChính phủ lựa chọn từ 5- 6 khu kinh tế ven biển quan trọng, nằm ở vị tríliên vùng để tập trung đầu tư như Lạch Huyện - Đình Vũ (Hải Phòng), NghiSơn (Thanh Hóa), Vũng Áng (Hà Tĩnh), Phú Quốc (Kiên Giang) hay Chu Lai - DungQuất (Quảng Nam-Quảng Ngãi).
Trong năm 2012, ngay trong phân bổ nguồn vốn đầu tư Nhà nước cho các khukinh tế, Bộ đã trình Chính phủ phương án dành 65% vốn cho các khu kinh tế venbiển này; 80% nguồn vốn cho 6 khu kinh tế cửa khẩu có lợi thế nhất.
Với sự đầu tư trọng điểm này, các khu kinh tế sẽ có nguồn lựcquan trọng để phát triển mạnh mẽ, đóng góp quan trọng vào tăng trưởngkinh tế theo như mục tiêu, định hướng đã đề ra, Bộ trưởng Bùi QuangVinh nhấn mạnh./.
Nguyễn Kim Anh (TTXVN)
