Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC) Herman Van Rompuy. (Nguồn: 50pluspartij.nl)
Đêm 6/3, tại Brussels (Bỉ), Liên minh châu Âu (EU) đã kết thúc cuộc họp thượng đỉnh bất thường về Ukraine. Sau 6 giờ hội đàm, 28 nhà lãnh đạo EU đã nhất trí gia tăng sức ép đối với Nga bằng cách dừng đàm phán thị thực và đe dọa áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế bổ sung.
Kết thúc hội nghị, giới chức EU thông báo liên minh này đã vạch ra một kế hoạch gồm 3 bước nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng tại Ukraine hiện nay.
Thứ nhất, EU dừng ngay lập tức các cuộc đàm phán thị thực với Nga, dừng công tác chuẩn bị cho Hội nghị thượng đỉnh G8 sẽ diễn ra tại thành phố Sochi của Nga. Thứ hai, giải quyết cuộc khủng hoảng tại Ukraine thông qua đàm phán giữa Ukraine với Nga và bằng cách thiết lập cơ chế đối thoại quốc tế, ví dụ theo hình thức nhóm công tác. Các cuộc đàm phán cần được khởi động ngay lập tức và có kết quả trong một thời hạn nhất định.
Nếu không, EU sẽ áp đặt các biện pháp bổ sung, bao gồm cấm nhập cảnh và phong tỏa tài khoản của các quan chức Nga và hủy hội nghị thượng đỉnh Nga-EU sắp tới; và thứ ba, bất cứ hành động tiếp theo nào của Nga “gây bất ổn tình hình” ở Ukraine sẽ dẫn tới hậu quả lâu dài giữa Nga và EU, bao gồm các biện pháp trừng phạt về kinh tế.
Đối với Ukraine, EU tuyên bố sẽ ký thỏa thuận liên kết với Kiev trước khi quốc gia Đông Âu này tiến hành bầu cử tổng thống vào ngày 25/5 tới. Các nhà lãnh đạo EU cũng nhất trí với đề xuất của Ủy ban châu Âu (EC) về việc cung cấp gói viện trợ trị giá 11 tỷ euro (khoảng 15 tỷ USD) cho Ukraine có thời hạn đến năm 2020, song với điều kiện Kiev phải thực thi toàn bộ yêu cầu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).
Phát biểu với báo giới sau khi kết thúc Hội nghị thượng đỉnh EU bất thường, Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC) Herman Van Rompuy đã gọi cuộc khủng hoảng Ukraine là cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất ở châu Âu kể từ sau cuộc chiến tranh Balkans.
Tuy nhiên, hãng thông tấn Itar-Tass của Nga bình luận rằng quan chức châu Âu này đã bỏ qua chi tiết là cuộc chiến tranh Balkans đã kết thúc bằng các đợt ném bom của NATO xuống Serbia vào năm 1999 và sau đó là việc Kosovo đơn phương tuyên bố ly khai khỏi Serbia rồi được 23/28 quốc gia thành viên EU công nhận.
Trước đó, ngày 6/3, đại diện Nga cáo buộc NATO đang áp dụng các chính sách hai mặt và các lối quy chụp thời “Chiến tranh Lạnh” đối với Nga. Chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga Valentina Matviyenko hối thúc Phương Tây ngừng đe dọa trừng phạt Moskva vì cô lập nước này có thể phản tác dụng với cả hai phía.
Tại Ukraine, Crimea tiếp tục là điểm nóng của cuộc khủng hoảng với những tranh cãi về tính pháp lý của cuộc trưng cầu ý dân về việc sáp nhập vào Liên bang Nga mà nước cộng hòa tự trị này dự định tiến hành.
Ngày 6/3, Hội đồng Tối cao (tức Nghị viện) nước Cộng hòa tự trị Crimea nhất trí sẽ trưng cầu ý dân vào ngày 16/3 tới về việc sáp nhập vào Nga với tư cách như một chủ thể liên bang. Ngay lập tức, Tổng thống tạm quyền Ukraine Alexandr Turchinov tuyên bố chính quyền tại Crimea là bất hợp pháp và cuộc trưng cầu ý dân vào ngày 16/3 tới là vi hiến.
Trong khi đó, chính quyền Crimea nhấn mạnh nghị quyết trở thành một phần thuộc Liên bang Nga mà Nghị viện nước cộng hòa tự trị này thông qua đã có hiệu lực và những quân nhân Ukraine trên lãnh thổ của Crimea sẽ bị xem như những "kẻ xâm chiếm," do đó sẽ buộc phải hạ vũ khí hoặc rời khỏi vùng lãnh thổ này.
Thủ tướng Crimea Sergei Aksyonov cho biết trong ngày 7/3, một phái đoàn nghị sĩ Crimea sẽ tới Moskva để thảo luận với đại diện hai viện Quốc hội Nga về vấn đề cấp thị thực cho người dân Crimea trong trường hợp Cộng hòa tự trị Crimea sáp nhập với Liên bang Nga.
Vấn đề càng trở nên phức tạp khi cùng ngày 6/3, Hội đồng thành phố Sevastopol trên bán đảo Crimea cũng nhất trí sẽ tiến hành trưng cầu ý dân về việc sáp nhập vào Liên bang Nga./.
