Tàu Trung Quốc (bên phải) áp sát, ngăn cả, sẵn sàng đâm va, uy hiếp tàu Việt Nam. (Ảnh: Khánh Hiếu-Quang Vũ/TTXVN) Đại sứ Việt Nam tại Chile Hà Thị Ngọc Hà ngày 11/6 đã gặp các Hạ nghị sỹ Jacqueline Peilard Garcia, Claudia Nogueira Fernández, Roberto León Ramírez trong Ủy ban Đối Ngoại Hạ nghị viện Chile để thông báo về tình hình Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam.
Đại sứ Hà Thị Ngọc Hà thông báo trong suốt hơn một tháng qua, Việt Nam đã nỗ lực trao đổi, đối thoại với Trung Quốc dưới nhiều hình thức và ở các cấp khác nhau, yêu cầu Trung Quốc chấm dứt các hành vi vi phạm quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam, rút giàn khoan và các tàu hộ tống để hai bên trao đổi ngay các biện pháp ổn định tình hình và kiểm soát các vấn đề trên biển giữa hai nước.
Tuy nhiên, bất chấp những nỗ lực và thiện chí của Việt Nam, Trung Quốc không những không dừng lại các hoạt động bất hợp pháp mà còn phản ứng tiêu cực, có những lời lẽ vu cáo, xuyên tạc, đổ lỗi cho Việt Nam.
Nghiêm trọng và nguy hiểm hơn, trên thực địa, Trung Quốc đã có hành động leo thang, gia tăng tàu hộ tống các loại, có lúc lên tới 140 tàu, hoạt động bất hợp pháp trên vùng biển của Việt Nam.
Các tàu Trung Quốc đã chủ động áp sát, đe dọa, đâm, va, làm hư hại, chìm tàu, gây thương vong cho lực lượng cảnh sát biển, kiểm ngư và ngư dân của Việt Nam.
Đại sứ Hà Thị Ngọc Hà cũng trao thư của Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Trần Văn Hằng cho Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Cộng hòa Chile, ông Aldo Cornejo Gonzalez, về việc Trung Quốc đã đưa và đặt giàn khoan Hải Dương-981 vào hoạt động sâu trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam ở Biển Đông.
Các hạ nghị sỹ Chile đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Việt Nam.
Các hạ nghị sỹ đề nghị các bên hết sức kiềm chế, tránh làm cho tình hình tranh chấp trở thành cuộc xung đột vũ trang, đồng thời đề nghị các bên tôn trọng các cam kết của Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.
Ngày 12/6, Chủ tịch Viện Văn hóa Chile-Việt Nam, bà Patricia Abarzua Munoz đã gửi Tuyên bố của Viện Văn hóa Chile-Việt Nam đến Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, lên án hành động của Trung Quốc xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và đe dọa nghiêm trọng hòa bình, ổn định ở khu vực và quốc tế.
Tuyên bố nêu rõ: "Việc lắp đặt giàn khoan Hải Dương-981 vừa qua tại vùng biển của Việt Nam do phía Chính phủ Trung Quốc thực hiện đã xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam và luật pháp quốc tế quy định về cách hành xử của các nước tại Biển Đông. Hành xử nghiêm trọng này ảnh hưởng nặng nề đến ổn định và hòa bình của khu vực, gây nguy hại cho hoạt động của thương mại quốc tế trên Biển Đông, cho các mối quan hệ thương mại đã được thiết lập giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Viện Văn hóa Chile-Việt Nam hoan nghênh tất cả yêu cầu Chính phủ Việt Nam đưa ra đối với Chính phủ Trung Quốc, đồng thời yêu cầu một cách hòa bình và trang trọng Trung Quốc rút ngay giàn khoan khỏi vùng biển của Việt Nam và mở ra một quá trình trao đổi nhằm ổn định tình hình.
Chúng tôi tin tưởng rằng Việt Nam - một đất nước yêu chuộng hòa bình sẽ tìm ra tất cả các con đường để có thể đạt giải pháp hòa bình nhằm giành được sự tôn trọng về độc lập, chủ quyền và bằng mọi cách trong khả năng của mình ngăn cản xung đột này trở thành xung đột vũ trang.
Viện Văn hóa Chile-Việt Nam sẽ đảm nhận trách nhiệm phối hợp với Chính phủ và dân tộc Việt Nam kêu gọi Chính phủ Trung Quốc tôn trọng UNCLOS và rút ngay giàn khoan Hải Dương-981 để duy trì hòa bình, chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam."
Đại sứ quán Việt Nam tại Chile cũng đã gửi tới Bộ Ngoại giao Chile, Quốc hội Chile, đảng Cộng sản Chile, đảng Xã hội Chile và hơn 100 Đại sứ quán, Tổng Lãnh sự quán, Lãnh sự quán và các tổ chức quốc tế đóng tại địa bàn Santiago (Chile) các tài liệu như trả lời phỏng vấn của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng với hãng tin Bloomberg (Mỹ) về vụ việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981, Thông cáo báo chí của đồng chí Trần Duy Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia về diễn biến của sự việc (bản tiếng Anh) và Thông cáo báo chí của đồng chí Ngô Ngọc Thu, Phó Tư lệnh Tham mưu trưởng, Bộ Tư lệnh Cảnh sát Biển Việt Nam (bản tiếng Anh)./.
