Tết cổ truyền của người Hà Nhì (Tết Hồ Sự Chà) ở xã Thu Lũm (Lai Châu) diễn ra sớm hơn, không cố định ngày và thường vào dịp tháng 11 Dương lịch.
2025 cũng là năm đầu tiên sau sáp nhập bà con người Hà Nhì ở xã Thu Lũm mới (xã Thu Lũm được sáp nhập từ xã Ka Lăng và xã Thu Lũm cũ) đón tết cổ truyền dân tộc bằng bữa cơm cộng đồng.
Với người Hà Nhì, Tết cổ truyền của dân tộc Hà Nhì là dịp để gia đình sum vầy, con cháu tưởng nhớ tổ tiên; cộng đồng nhìn lại một năm đã qua và hướng tới năm mới với niềm tin, hy vọng.
Tết còn là dịp gìn giữ, truyền dạy và lan tỏa tinh hoa văn hóa dân tộc - những giá trị truyền thống tốt đẹp được tiếp nối qua các thế hệ; điệu xòe rộn ràng, trang phục, ẩm thực, tiếng nói và phong tục... góp phần tạo nên linh hồn văn hóa Hà Nhì độc đáo.
Năm nay, Tết cổ truyền vui hơn vì bà con Hà Nhì được đón nhận bằng chứng nhận Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia đối với nghệ thuật "Xòe Hà Nhì" và bản trường ca "Xa Nhà Ca."
Việc công nhận đối với nghệ thuật "Xòe Hà Nhì" và bản trường ca "Xa Nhà Ca" không chỉ tôn vinh, bảo tồn và phát huy giá trị đặc sắc của di sản văn hóa dân tộc Hà Nhì nơi cực Tây Tổ quốc; mà đây còn là sự kiện đặc biệt mang ý nghĩa thiêng liêng ghi nhận công lao của bao thế hệ gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống dân tộc của các địa phương.
Với đồng bào Hà Nhì, Xòe không chỉ là điệu múa, mà còn là ngôn ngữ của tâm hồn, nơi người dân gửi gắm niềm tin, khát vọng và tinh thần gắn kết cộng đồng... thông qua các dịp sinh hoạt văn hóa cộng đồng như lễ hội, lễ tết, lễ cầu ngày mùa, trong đám cưới, ăn mừng nhà mới hoặc trong những đêm trăng sáng đẹp.
Còn Xa Nhà Ca - bản trường ca đặc sắc của dân tộc Hà Nhì là tiếng lòng của con người với núi rừng, là câu chuyện về nguồn cội, về tình yêu và sự gắn bó thiêng liêng giữa con người với thiên nhiên.
Di sản này là "bộ sử thi" của người Hà Nhì khi kể lại lịch sử đấu tranh sinh tồn, quá trình di cư từ vùng đất cũ đến những vùng đất mới khoảng 300 năm trước.
Đối với đồng bào nơi đây, mỗi vòng xòe, mỗi lời ca là cách để họ gửi lời cảm tạ đất trời, cầu mong mùa màng tốt tươi, cuộc sống no ấm. Xòe và trường ca Xa Nhà Ca hiện diện trong từng sinh hoạt thường ngày.
Tết cổ truyền của dân tộc Hà Nhì không chỉ là dịp để con cháu sum vầy, chúc Tết bố mẹ, ông bà, tưởng nhớ tổ tiên, thăm anh em họ hàng mà còn là thời khắc thiêng liêng để mỗi người nhìn lại một năm đã qua, hướng tới một năm mới với niềm tin và hy vọng.
Trong không khí tưng bừng Tết cổ truyền, không chỉ người dân địa phương mà đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh cũng đã có mặt để cùng chung vui với bà con vùng biên. Du khách được hòa mình trong những vòng xòe rộn ràng, thưởng thức ẩm thực truyền thống, và cảm nhận trọn vẹn nét đẹp văn hóa đặc sắc của người Hà Nhì nơi đầu nguồn sông Đà./.
