Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng thuộc Khu di tích Cố đô Hoa Lư. (Ảnh: Đức Phương/TTXVN) Nhằm thực hiện chương trình "Số hóa di sản văn hóa Việt Nam giai đoạn 2021-2030," xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa trên nền tảng công nghệ số thống nhất, phục vụ công tác lưu trữ, quản lý, nghiên cứu, bảo tồn, đặc biệt là nhu cầu tham quan, tìm hiểu, trải nghiệm của du khách, Trung tâm bảo tồn Di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư, Ninh Bình đang tích cực triển khai ứng dụng công nghệ số hóa di sản.
Việc thực hiện số hóa tại Di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư bước đầu đã đem lại những thay đổi tích cực trong cách làm du lịch, góp phần quảng bá hình ảnh khu di tích đến với công chúng.
Nâng tầm giá trị di tích, di sản
Trung tâm bảo tồn Di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư nằm trong vùng lõi quần thể Di sản văn hóa và Thiên nhiên thế giới Tràng An.
Trung tâm hiện đang bảo quản, lưu giữ khoảng 1.000 hiện vật, trong đó có 5 bảo vật quốc gia quý giá gồm Cột kinh Phật chùa Nhất trụ; Long sàng trước Bái đường Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng; Long sàng trước nghi môn ngoại Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng; Bộ Phủ Việt Đền thờ Vua Đinh Tiên Hoàng và Bộ Phủ Việt Đền thờ Vua Lê Đại Hành.
Vừa qua, Trung tâm Bảo tồn di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư đã đưa vào sử dụng hệ thống trình chiếu phối cảnh 3D tại khu vực Nhà trưng bày "Di sản văn hóa thời Đinh-Tiền Lê" nhằm phục vụ công tác trưng bày và quảng bá giá trị di tích, di sản cho du khách.
[Ninh Bình đổi mới, đa dạng hóa các sản phẩm để xúc tiến du lịch]
Đây là hệ thống sử dụng đồng thời cả tư liệu và di vật, thể hiện rõ lịch sử, nét văn hóa độc đáo, riêng có của nước Đại Cồ Việt. Mỗi di vật, tư liệu và mô hình sa bàn trưng bày ở đây đều được gắn với những câu chuyện kể về lịch sử, văn hóa thời Đinh-Tiền Lê.
Phối cảnh 3D sử dụng thủ pháp ánh sáng, trình chiếu công nghệ Mapping trên sa bàn, trình chiếu media trên tường. Nội dung chính là giới thiệu di tích lịch sử, văn hóa Cố đô Hoa Lư trong không gian Di sản văn hóa và Thiên nhiên thế giới Tràng An ở Ninh Bình.
Phối cảnh 3D không chỉ đáp ứng mục tiêu trưng bày, bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử, văn hóa Cố đô Hoa Lư mà còn làm thay đổi phương pháp quảng bá hình ảnh du lịch, nâng tầm giá trị di tích, di sản ở Ninh Bình.
Du khách Đào Văn Hùng, thành phố Ninh Bình cho biết: "Lần này đến Di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư, tôi đã được xem trình chiếu phối cảnh 3D với nhiều hình ảnh, thông tin giới thiệu về khu di tích rất hấp dẫn, ấn tượng và để lại nhiều cảm xúc. Được biết sắp tới trên điện thoại cũng có thể xem được thông tin cũng như hình ảnh về di tích này, tôi thấy rất thuận tiện và phù hợp với những du khách ở xa chưa có điều kiện đến tham quan di tích trực tiếp."
Bên cạnh việc sử dụng hệ thống trình chiếu phối cảnh 3D tại khu vực Nhà trưng bày "Di sản văn hóa thời Đinh-Tiền Lê," Trung tâm Bảo tồn di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư đã phối hợp với các đơn vị liên quan đẩy mạnh việc số hóa các hiện vật.
Các hiện vật được kiểm kê, lập hồ sơ khoa học và thực hiện việc xây dựng phần mềm để quảng bá trên các cổng thông tin du lịch thông minh. Khi hiện vật được số hóa sẽ phát huy giá trị di sản hơn nữa trong cộng đồng, đến đông đảo du khách trong nước và quốc tế.
Góp phần thúc đẩy phát triển du lịch
Bà Đào Thị Mỹ Dung, Tổ trưởng Tổ thuyết minh, Trung tâm bảo tồn Di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư cho biết, Trung tâm hiện đang lưu giữ khoảng 50 bản sắc phong qua các triều đại phong kiến Việt Nam.
Long sàng - Bảo vật quốc gia tại đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng thuộc Khu di tích Cố đô Hoa Lư. (Ảnh: Đức Phương/TTXVN) Những hiện vật quý này được bảo quản cẩn trọng trong kho lưu trữ và ít khi được trưng bày cho du khách tham quan. Với việc số hóa, trong thời gian tới, du khách hoàn toàn có thể chiêm ngưỡng các di sản này một cách chi tiết.
Việc đẩy mạnh số hóa di tích là việc làm cần thiết, tạo điều kiện thuận lợi cho quản lý, bảo tồn di sản văn hóa một cách bền vững, đặc biệt là sẽ đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, trải nghiệm của du khách.
Ông Giang Bạch Đằng, Giám đốc Trung tâm bảo tồn Di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư chia sẻ, thông qua việc số hóa, công nghệ về lưu trữ cùng với các phần mềm tái hiện đa phương tiện, công chúng sẽ được tiếp cận, khai thác và tương tác mà không làm tổn hại đến di sản, di tích.
Việc số hóa các di sản mang lại hiệu quả với tính trực quan và độ tin cậy rất cao. Qua đó, không chỉ đáp ứng mục tiêu trưng bày, bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư mà còn làm thay đổi phương pháp quảng bá hình ảnh du lịch nhanh chóng, không bị giới hạn về thời gian, địa điểm, ngôn ngữ… góp phần nâng tầm giá trị di tích, di sản ở Ninh Bình.
Tỉnh Ninh Bình hiện có 388 di tích được xếp hạng cấp quốc gia và cấp tỉnh, trong đó có 3 di tích quốc gia đặc biệt, 5 bảo vật quốc gia. Việc ứng dụng công nghệ số trong tuyên truyền, quảng bá du lịch sẽ tạo thêm động lực kích cầu du lịch, đồng thời bảo tồn văn hóa, gìn giữ các giá trị truyền thống cách mạng của quê hương, góp phần giáo dục truyền thống, lịch sử, văn hóa địa phương.
Số hóa di sản được kỳ vọng sẽ thúc đẩy ngành du lịch tỉnh Ninh Bình nói riêng phát triển, đồng thời là "cây cầu" kết nối các thế hệ trong bảo tồn, lưu giữ di sản của cha ông.
Thời gian tới, tỉnh Ninh Bình tiếp tục nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy mạnh công tác bồi dưỡng, đào tạo nhân lực về công nghệ thông tin, ngoại ngữ; tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức, trình độ, kỹ năng về chuyển đổi số cho cán bộ quản lý và người làm công tác di sản văn hóa.
Đồng thời, đầu tư nguồn kinh phí thường xuyên và đảm bảo để xây dựng, vận hành hệ thống lưu trữ số cũng như đầu tư hệ thống máy móc, thiết bị chuyên dụng phục vụ việc số hóa di sản./.
