Vào ngày 25/9 vừa qua, Thương xá Tax, trung tâm thương mại sầm uất cũng như lâu đời nhất tại Thành phố Hồ Chí Minh, chính thức ngừng hoạt động, kết thúc "sứ mệnh" lịch sử của mình sau 134 năm hoạt động để nhường chỗ cho một công trình mới.
Được xây dựng vào năm 1880, thương xá Tax xứng đáng được xem là một di sản với vai trò thương mại song hành cùng sự phát triển của Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh trong thế kỷ 19 đến 20.
Từ những năm 80 của thế kỷ 19, Thương xá Tax cùng với những công trình kiến trúc của Pháp khác như Chợ Bến Thành, Nhà thờ Đức Bà, Bưu điện Thành phố… đã góp phần tạo nên một “Hòn ngọc Viễn Đông,” một “Ville de Sai Gon” tao nhã và sôi động bậc nhất châu Á thời bấy giờ.
Khi mới hình thành, Thương xá Tax mang tên Les Grands Magazins Charner (GMC) kinh doanh các mặt hàng sang trọng được nhập khẩu chủ yếu từ Anh, Pháp và các nước phương Tây. Đối tượng phục vụ của GMC lúc này là giới thượng lưu Sài thành và các đại điền chủ của Lục tỉnh Nam kỳ.
Đến đầu thập niên 60 của thế kỷ 20, tòa nhà GMC được đổi tên thành Thương xá Tax, mặt bằng theo đó cũng được chia nhỏ cho các tiểu thương thuê vị trí để buôn bán. Hoạt động mua bán thời kỳ này vẫn rất nhộn nhịp trong bối cảnh các thương hiệu nổi tiếng trên thế giới bắt đầu được du nhập ngày càng nhiều hơn vào Việt Nam.
Từ năm 1981, Thương xá Tax có tên là Cửa hàng Bách hóa Tổng hợp Thành phố trực thuộc Sở Thương Nghiệp Tp. Hồ Chí Minh với chức năng phục vụ rộng rãi nhu cầu người tiêu dùng. Đến cuối thập niên 90 của thế kỷ trước, khi kinh tế thị trường của đất nước được mở ra, tòa nhà đã được cải tạo để trở thành một trung tâm giao dịch, với hàng hóa rất phong phú, từ hàng may mặc, mỹ nghệ đến những mặt hàng cao cấp đều xuất hiện.
Cột mốc đánh dấu trợ trở lại của Thương xá Tax là vào ngày 19/1/1998, cái tên Thương xá Tax đã thay thế dòng chữ Cửa hàng Bách Hóa Tổng hợp Thành phố trên nóc tòa nhà. Từ đây, thương hiệu của một trung tâm mua sắm vốn tồn tại và ăn sâu vào nếp nghĩ của người Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh đã chính thức trở lại.
Trải qua hơn 130 năm, Thương xá Tax ngày nay vẫn kế thừa lối kiến trúc phương Tây mang nét chấm phá phù hợp và hài hòa với văn hóa phương Đông, tạo nên sự cuốn hút rất riêng cho công trình. Điều đó cũng góp phần khiến nơi đây trở thành một điểm tham quan, mua sắm hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước.
Trong không gian mua sắm độc đáo mà thân thiện của Thương xá Tax, chúng tôi được chiêm ngưỡng, tham quan đủ mọi loại hàng hóa được trưng bày trang trọng, từ vàng bạc đá quý, mỹ phẩm, nước hoa, hàng thời trang, đồ phụ kiện thời trang cho đến hàng lưu niệm, đồ điện tử, đồ thủ công mỹ nghệ. Gian hàng thủ công mỹ nghệ thu hút khách hàng trong nước và quốc tế.
Thương xá Tax đã được du khách trong nước và quốc tế cùng các chuyên gia bình chọn vào danh sách “Tp. Hồ Chí Minh - 100 điều thú vị”, nhiều năm liền đạt danh hiệu “Điểm Du lịch đạt chuẩn”, đứng đầu trong 5 Trung tâm thương mại hàng đầu Tp. Hồ Chí Minh 2011.
Sau hơn một thế kỷ tồn tại, Thương xá Tax đã hoàn thành vai trò lịch sử của mình với vai trò là một đầu tàu trong các dịch vụ, thương mại của T.p Hồ Chí Minh. 14 giờ ngày 25/9/2014, Thương xá Tax chính thức ngừng hoạt động để bàn giao mặt bằng cho việc thi công tháp thông gió của nhà ga Metro (hệ thống tàu điện ngầm đầu tiên của Việt Nam khởi công tuyến số 1 từ 28/8/2012) và xây dựng Trung tâm Thương mại Dịch vụ Văn phòng Khách sạn cao 40 tầng và 4 tầng hầm.
Dẫu biết đó là quy luật tất yếu của sự phát triển nhưng hẳn du khách lẫn người dân Tp. Hồ Chí Minh sẽ không tránh khỏi cảm giác ngậm ngùi và chắc mỗi người sẽ tìm cách lưu giữ cho mình những ký ức đẹp về biểu tượng thương mại một thời - Thương xá Tax./.