Ngày 15/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp, đưa fentanyl vào nhóm “vũ khí hủy diệt hàng loạt.”
Đây là bước đi chưa từng có tiền lệ, qua đó mở rộng mạnh mẽ quyền hạn của Chính phủ Mỹ trong cuộc chiến chống các đường dây buôn bán thuốc giảm đau opioid tổng hợp gây chết người này.
Quyết định mang tính biểu tượng nhưng đầy hệ quả pháp lý cho thấy chính quyền Trump không còn xem fentanyl đơn thuần là một cuộc khủng hoảng y tế công cộng, mà là mối đe dọa an ninh quốc gia, đặt ngang hàng với vũ khí hóa học.
Theo sắc lệnh, Lầu Năm Góc được trao quyền hỗ trợ trực tiếp cho lực lượng thực thi pháp luật, trong khi các cơ quan tình báo có thể sử dụng những công cụ vốn chỉ dành cho chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt để đối phó các tổ chức buôn bán ma túy.
Phát biểu tại Nhà Trắng trong buổi lễ vinh danh các quân nhân tham gia nhiệm vụ hỗ trợ kiểm soát biên giới Mỹ-Mexico, Tổng thống Trump nêu rõ: “Chúng tôi chính thức phân loại fentanyl là vũ khí hủy diệt hàng loạt - đúng với bản chất của nó."
Sắc lệnh của Tổng thống Trump khẳng định “fentanyl bất hợp pháp giống với vũ khí hóa học hơn là một chất gây nghiện thông thường” đồng thời nhấn mạnh mức độ nguy hiểm của loại opioid được cho là nguyên nhân khiến 200-300.000 người Mỹ tử vong mỗi năm.
Động thái trên diễn ra sau khi Tổng thống Trump xếp các băng nhóm buôn bán ma túy vào danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài, được cho là quyết định mở đường cho các hành động quân sự trực tiếp.
Kể từ đầu tháng Chín vừa qua, chính quyền Mỹ đã tiến hành hơn 20 cuộc không kích nhằm vào các tàu mà nước này nghi chở ma túy trên vùng biển Caribe và Thái Bình Dương, khiến hơn 80 người thiệt mạng.
Tuy nhiên, các cuộc tấn công này đang vấp phải làn sóng chỉ trích gay gắt. Nhiều chuyên gia pháp lý cho rằng việc tiến hành không kích có thể vi phạm luật pháp quốc tế, khi chính quyền Mỹ chưa công bố bằng chứng rõ ràng cho thấy các tàu bị tấn công thực sự vận chuyển ma túy, cũng như chưa chứng minh rằng không thể áp dụng biện pháp chặn bắt, thu giữ và thẩm vấn thay vì tiêu diệt.
Một cuộc thăm dò do Reuters/Ipsos thực hiện, công bố gần đây cho thấy đa số người Mỹ không ủng hộ chiến dịch quân sự nhắm vào các tàu buôn bán ma túy. Trong số những ý kiến phản đối có khoảng 20% là những cử tri đảng Cộng hòa - lực lượng nòng cốt ủng hộ ông Trump.
Trong thời gian gần đây, Tổng thống Trump đã nhiều lần đe dọa phát động các chiến dịch trên bộ tại Venezuela, Colombia và Mexico nhằm chống lại nạn buôn bán ma túy.
Trong chiến lược an ninh quốc gia mới, Tổng thống Trump khẳng định trọng tâm chính sách đối ngoại của nước này sẽ là “tái khẳng định vị thế thống trị của Mỹ tại Tây Bán cầu”./.