Đồng tiền mệnh giá 20 đôla Canada. (Ảnh minh họa: AFP/ TTXVN) Theo tờ Wall Street Journal ngày 25/9, Ngân hàng Thế giới (WB) cảnh báo việc ngân hàng trung ương các nước đồng loạt tăng lãi suất sẽ tạo thêm nhiều rủi ro cho nền kinh tế.
WB mới đây đã đưa ra dữ liệu về số lần tăng lãi suất do các ngân hàng trung ương trên thế giới công bố đã ở mức cao nhất kể từ năm 1970.
Tuần trước Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã lần thứ ba liên tiếp trong năm nay tăng lãi suất thêm 0,75 điểm phần trăm. Các ngân hàng trung ương Indonesia, Na Uy, Phillipines, Nam Phi, Thụy Điển, Thụy Sỹ, Anh... cũng đã đồng loạt đưa ra thông báo về việc tăng lãi suất.
Một số ý kiến bày tỏ quan ngại, cho rằng việc tăng lãi suất trên diện rộng mà thiếu sự phối hợp và tính toán các tác động tới nhu cầu toàn cầu có thể dẫn tới các tổn hại không đáng có cho nền kinh tế thế giới.
Việc ngân hàng trung ương của các nước cố gắng đưa ra các biện pháp riêng rẽ nhằm kiểm soát lạm phát trong nước một cách hiệu quả là điều cần thiết, song khả năng cao cũng sẽ đẩy nền kinh tế thế giới rơi vào một cuộc suy thoái sâu hơn mức cho phép.
Theo WB, các nước nên tham khảo cách các nền kinh tế tiên tiến đã cùng hạ giá đồng USD vào giai đoạn 1985-1987, từ đó có thể phối hợp thúc đẩy một biện pháp tăng lãi suất chung nhằm giảm thiểu các rủi ro cho nền kinh tế thế giới.
[Bloomberg: Phương Tây bên bờ vực khủng hoảng tồi tệ nhất từ năm 1949]
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng Fed mới là cơ quan đóng vai trò động lực thúc đẩy việc tăng lãi suất trên quy mô toàn cầu. Do vậy theo các chuyên gia, Fed cần xem xét nghiêm túc tác động của các chu kỳ tăng lãi suất tại Mỹ đối với phần còn lại của thế giới.
Các nhà phân tích đã cảnh báo nguy cơ kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái. Chuyên gia Kathy Bostjancic thuộc công ty nghiên cứu kinh tế Oxford Economics cho rằng lạm phát sẽ tiếp tục là yếu tố chi phối chính sách tiền tệ, bất chấp rủi ro suy thoái gia tăng vào năm 2023.
Cụ thể, tình trạng lạm phát cao vẫn sẽ còn kéo dài, buộc Fed tiếp tục siết chặt chính sách tiền tệ. Biện pháp này kết hợp với tác động tiêu cực từ việc kinh tế toàn cầu suy yếu sẽ khiến kinh tế Mỹ gặp nguy cơ suy thoái nhẹ trong quý 1 năm 2023.
Theo kết quả khảo sát của tờ Financial Times, các nhà kinh tế học hàng đầu cho rằng nhiều khả năng Fed sẽ tăng lãi suất cơ bản lên trên 4% và duy trì mức này cho đến sau năm 2023 nhằm kiềm chế lạm phát.
68% những người được hỏi cho rằng áp lực giá cả giảm nhẹ, bất ổn trên thị trường tài chính và tình hình thị trường lao động xấu đi sẽ là những lý do khiến Fed tạm dừng thắt chặt chính sách tiền tệ. Nhưng rất khó để ngân hàng này giảm lãi suất trước năm 2024.
Ngoài ra, gần 70% trong số những nhà kinh tế tham gia cuộc khảo sát cho rằng Văn phòng Nghiên cứu kinh tế quốc gia Mỹ có thể tuyên bố nước này rơi vào suy thoái kinh tế trong năm 2023. Dựa trên nhận định này, suy thoái kinh tế Mỹ có thể xảy ra trong quý I hoặc quý II/2023.
Giới phân tích nhận định Fed đang trong tình thế “tiến thoái lưỡng nan” khi họ vừa phải kiểm soát lạm phát vừa duy trì đà tăng trưởng. Điều này cho thấy những thách thức mà nền kinh tế Mỹ đang phải đối mặt.
Kiểm soát lạm phát đã trở thành mục tiêu chính sách hàng đầu của Mỹ trong giai đoạn hiện nay và lộ trình của Fed cho thấy tốc độ tăng lãi suất sẽ không sớm dừng lại./.
