Theo thông tin từ Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, đơn vị này đã biên soạn bộ sách giáo khoa tiếng dân tộc từ lớp 1 đến lớp 5 với 8 tiếng dân tộc thiểu số, gồm tiếng Bahnar, Chăm, Êđê, Khmer, Jrai, Mnông, Mnông, Thái.
Đến hết tháng 12/2024, sách đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt với 80 cuốn, bao gồm sách giáo khoa và tài liệu hướng dẫn dạy học từ lớp 1 đến lớp 5 - mỗi lớp 16 cuốn.
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng là đơn vị duy nhất tổ chức biên soạn sách giáo khoa tiếng dân tộc. Việc biên soạn sách giáo khoa tiếng dân tộc thiểu số không chỉ là yêu cầu chuyên môn, mà còn là nhiệm vụ mang ý nghĩa xã hội và nhân văn sâu sắc. Đây là công cụ để bảo tồn ngôn ngữ, văn hóa của đồng bào thiểu số đồng thời mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức cho trẻ em vùng cao, vùng biên giới.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Văn Tùng - Thành viên Hội đồng thành viên, Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, biên soạn sách giáo khoa tiếng dân tộc là hành trình nhiều gian nan nhưng đầy tự hào.
“Trong quá trình biên soạn sách giáo khoa tiếng dân tộc thiểu số, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam có một lợi thế lớn là bề dày kinh nghiệm. Hơn hai thập kỷ qua, chúng tôi đã tích lũy được đội ngũ chuyên môn giàu năng lực, am hiểu cả kỹ thuật xuất bản hiện đại lẫn đặc thù văn hóa vùng dân tộc”, ông Nguyễn Văn Tùng cho hay.
Đội ngũ biên tập viên của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam biết tiếng một số tiếng dân tộc thiểu số. Cùng với các họa sỹ, nhân viên thiết kế, cán bộ quản lý đã nhiều năm gắn bó với mảng sách đặc thù này. “Chính yếu tố con người là lợi thế lớn nhất, giúp chúng tôi triển khai nhanh và đảm bảo chất lượng cho từng bộ sách,” Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam nhấn mạnh.
Tuy nhiên, ông Tùng cũng cho biết thách thức là vô cùng lớn. Khó khăn đầu tiên là việc phải tuân thủ hệ thống văn bản pháp quy nghiêm ngặt. Việc này đòi hỏi nhóm biên soạn phải trải qua hàng loạt công đoạn, phải cẩn trọng từ khâu tập huấn tác giả và các nhân sự tham gia biên soạn sách giáo khoa tiếng dân tộc thiểu số về các nội dung, phương pháp, quy định khi viết tài liệu để có những cuốn sách chất lượng. Cùng với đó là nghiên cứu chương trình, xây dựng đề cương chi tiết, thiết kế cấu trúc sách, bài mẫu, xây dựng kế hoạch triển khai, phân công nhiệm vụ.
Bên cạnh đó, sách giáo khoa tiếng dân tộc thiểu số đòi hỏi yêu cầu khắt khe về tác giả. Tác giả phải vừa am hiểu ngôn ngữ dân tộc, vừa nắm vững chương trình giáo dục phổ thông 2018, vừa phải có năng lực sư phạm và kinh nghiệm viết sách giáo khoa. Một tiêu chí rất khó để tuyển chọn nữa là tác giả phải là trí thức được cộng đồng dân tộc công nhận.
Do các tác giả được tuyển chọn ở nhiều vùng miền khác nhau trên cả nước nên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã tổ chức 17 trại biên soạn sách giáo khoa và tài liệu hướng dẫn học tiếng dân tộc thiểu số từ lớp 1 đến lớp 5 ở 10 địa phương (cũ), gồm Lào Cai, Sơn La, Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Ninh Thuận, Bình Thuận, Lâm Đồng, Cần Thơ, Đà Nẵng.
Các sách này cũng được dạy thử nghiệm ở 12 tỉnh (cũ), gồm: Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, Điện Biên, Gia Lai, Kon Tum, Đắk Lắk, Đắk Nông, Ninh Thuận, Bình Thuận, Trà Vinh, Sóc Trăng, đều là các tỉnh vùng sâu, vùng xa, đi lại khó khăn.
Tuy nhiều vất vả nhưng theo ông Tùng, việc giúp học sinh có thể tiếp nhận tri thức bằng tiếng mẹ đẻ, đồng thời góp phần bảo tồn, phát huy đặc trưng văn hóa của các đồng bào dân tộc thiểu số, giúp khơi dậy trong các em học sinh niềm tự hào về ngôn ngữ dân tộc đã trở thành động lực để Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam hoàn thành nhiệm vụ. Điều này cũng thể hiện trách nhiệm của của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam với sự nghiệp giáo dục và đào tạo.
“Tôi tin rằng mỗi bộ sách hoàn thành là một bước tiến trong công cuộc nâng cao chất lượng giáo dục vùng dân tộc. Nó không chỉ hỗ trợ việc học, mà còn khơi dậy niềm tự hào về ngôn ngữ, văn hóa của chính các em học sinh,” Phó giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Văn Tùng nhấn mạnh./.
Trao tặng Tủ sách Tiếng Việt cho Trường Hữu nghị Lào - Việt tỉnh Champasak
Tủ sách Tiếng Việt là món quà tri thức, tình cảm và niềm tự hào dân tộc, giúp thế hệ trẻ người Việt ở Lào gìn giữ tiếng mẹ đẻ và vun đắp mối quan hệ đặc biệt Việt – Lào.
