Tổng thống Bolivia Evo Morales. (Ảnh: AFP/TTXVN) Tổng thống Bolivia Evo Morales đã yêu cầu Chile gửi đề nghị đối thoại chính thức bằng văn bản liên quan tới vụ kiện của La Paz về việc tìm một đường ra biển có chủ quyền qua lãnh thổ nước láng giềng tại Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ).
Phát biểu tại lễ kỷ niệm ngày thành lập lực lượng quân đội Bolivia, ông Morales nhấn mạnh nếu muốn đối thoại, Chile cần chính thức gửi bằng văn bản đề nghị dựa trên cơ sở những phương án giải quyết đã được đề cập đến từ các chính phủ trước.
Đây là phát biểu đầu tiên của ông Morales có liên quan tới vụ kiện với Chile tại ICJ kể từ khi nhà lãnh đạo này trở về sau chuyến công du châu Âu tuần trước mở ra cơ hội đối thoại giữa hai nước.
Ông cũng cho biết Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp François Hollande đều ủng hộ giải pháp thương lượng để giải quyết tranh chấp lãnh thổ giữa La Paz và Santiago, lâu nhất ở Mỹ Latinh.
Theo ông Morales, các nhà chức trách Chile đã nhiều lần tuyên bố muốn đối thoại, tuy nhiên chưa bao giờ có một đề nghị chính thức nào liên quan tới vấn đề này cũng như những phương án giải quyết mối bất đồng suốt gần 100 năm qua.
Trong nhiệm kỳ đầu của đương kim Tổng thống Michelle Bachelet (2006-2010), Bolivia từng cử phái đoàn tới Chile để thảo luận các phương án giải quyết tranh chấp lãnh thổ.
Tuy nhiên, ông này cũng cho rằng lúc đó Bolivia đã yêu cầu Chile ra văn bản chính thức về những tiến bộ đã đạt được trong quá trình thương lượng nhưng điều này không được Santiago đáp ứng.
Dưới thời Tổng thống Sebastián Piñera - người tiền nhiệm của bà Bachelet, Chile đã hủy bỏ đối thoại giữa hai nước.
Bolivia tuyên bố độc lập khỏi thực dân Tây Ban Nha năm 1825. Trong cuộc Chiến tranh Thái Bình Dương (1879-1883), Bolivia đã mất toàn bộ 400 km bờ biển và 120.000 km2 các tỉnh duyên hải giàu tài nguyên vào tay Chile.
Trong hiệp ước hòa bình song phương ký năm 1904, Chile đảm bảo một đường ra biển có chủ quyền cho Bolivia, đổi lại việc La Paz công nhận chủ quyền của Santiago tại những phần đất đã mất, tuy nhiên cho tới nay hai bên vẫn tranh cãi về cách diễn giải các điều khoản này.
Chile và Bolivia đã cắt đứt quan hệ ngoại giao từ năm 1978. Năm 2013, Bolivia đã kiện Chile lên ICJ.
Trong những tháng gần đây, vụ việc lại trở nên căng thẳng khi lãnh đạo hai nước luôn có những cáo buộc qua lại./.
