Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chủ trì hội nghị Triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm của Bộ Công Thương. (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+ Tình trạng các doanh nghiệp sản xuất thiếu đơn hàng, giá xuất khẩu giảm ở nhiều nhóm hàng như nông sản, dầu thô, sản phẩm xăng dầu, các loại quặng, phân bón, sắt thép… đã ảnh hưởng đến giá trị xuất khẩu nói chung.
Đây là thông tin được đưa ra tại hội nghị “Sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm,” do Bộ Công Thương tổ chức ngày 7/7 tại Hà Nội.
Thị trường chủ lực suy giảm
Theo Thứ trưởng Phan Thị Thắng, mặc dù xuất khẩu là một trong những động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế, nhưng trong nửa đầu năm, do nhiều diễn biến không thuận của thị trường đã tác động trở lại tới trao đổi thương mại của Việt Nam với các nước.
Thống kê cho thấy, xuất khẩu 6 tháng năm 2023 giảm 12,1% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam so với cùng kỳ giảm sâu hơn so với một số nước trong khu vực ASEAN. Theo đó, đến hết tháng 5/2023, xuất khẩu của Việt Nam giảm 12,25% so với cùng kỳ, trong khi của Thái Lan giảm 5,1%, Indonesia giảm 6%, Malaysia giảm 2,3%...
[Đồng bộ nhiều giải pháp, tạo đà cho xuất khẩu 6 tháng cuối năm]
Nguyên nhân chính là việc các thị trường chủ lực đều giảm so với cùng kỳ năm trước. Đơn cử, xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ giảm 22,6%, EU giảm 10,1%; Trung Quốc giảm 2,2%; Hàn Quốc giảm 10,2%; Nhật Bản giảm 3,3%; ASEAN giảm 8,7%...
Về mặt hàng, kim ngạch xuất khẩu của hầu hết các mặt hàng thuộc nhóm công nghiệp chế biến, chế tạo đều giảm, trong đó có những mặt hàng xuất khẩu chủ lực như: dệt may giảm 15,3%; giày dép các loại giảm 15,2%; điện thoại các loại và linh kiện giảm 17,9%; gỗ và sản phẩm gỗ giảm 28,8%, phân bón các loại giảm 45,6%...
“Một số ngành hàng xuất khẩu như thuỷ sản, gỗ và sản phẩm gỗ, sắt thép, sản phẩm nhựa tiếp tục đối mặt với các áp lực về điều tra phòng vệ thương mại đã tạo ra những khó khăn về thị trường xuất khẩu thời gian qua,” đại diện Bộ Công Thương cho hay.
Thứ trưởng Phan Thị Thắng phát biểu tại hội nghị. (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+) Do xuất khẩu đi xuống cũng tác động ngược trở lại các ngành sản xuất của Việt Nam. Rõ rệt nhất là chỉ số phát triển sản xuất công nghiệp (IIP) toàn ngành giảm 1,2%. Riêng với ngành công nghiệp chế biến, chế tạo giảm 1,6% do cầu thế giới sụt giảm đối với các ngành công nghiệp xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như điện tử, dệt may, đồ gỗ...
“Các doanh nghiệp còn khó khăn trong việc tiếp cận vốn, lãi suất ngân hàng và chi phí đầu vào vẫn ở mức cao, đặc biệt là các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo đang ở trong bối cảnh rất khó khăn do thiếu đơn hàng, khả năng hấp thụ vốn đã bắt đầu giảm. Giá nhiên liệu đầu vào, năng lượng toàn cầu vẫn ở mức cao đã tác động đến chi phí sản xuất của doanh nghiệp trong nước,” lãnh đạo Bộ Công Thương phân tích thêm.
Tham luận tại hội nghị, ông Trần Đình Nhân, Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho hay, những tháng mùa khô vừa qua, EVN gặp nhiều khó khăn cung ứng điện, từ đầu tháng 6 đã phải thực hiện tiết giảm điện, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cũng như sinh hoạt của nhân dân. Để xảy ra việc tiết giảm điện là trách nhiệm của EVN; EVN cũng gửi lời xin lỗi vì đã để ra tình trạng tiết giảm điện trong 20 ngày vừa qua.
Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công Thương, sự phối hợp của các đơn vị liên quan như: Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Than và Khoáng sản Việt Nam (TKV)… từ ngày 23/6 đã đảm bảo cung ứng điện cho nền kinh tế-xã hội.
Tập trung các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp
Phân tích của Bộ Công Thương cũng cho thấy, việc phát triển sản xuất công nghiệp và hoạt động thương mại 6 tháng đầu năm 2023 phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, chủ yếu do lạm phát vẫn ở mức cao, chính sách tiền tệ thắt chặt.
Bên cạnh đó, kinh tế thế giới hồi phục chậm và sự sụp đổ của một số ngân hàng trên thế giới có những tác động nhất định đến xu hướng thắt chặt chi tiêu, mua sắm các sản phẩm thông thường và xa xỉ, nhất là tại một số thị trường tiêu thụ lớn các mặt hàng như dệt may, da giày, đồ gỗ, linh kiện điện tử (như Mỹ, EU) khiến nhu cầu nhập khẩu giảm.
Tổng Giám đốc EVN thông tin việc cung ứng điện. (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+) Trong khi đó, các doanh nghiệp công nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp xuất khẩu tiếp tục gặp khó trong việc mở rộng và đa dạng hóa thị trường do chi phí đầu vào nguyên vật liệu, chi phí sản xuất, logistics, lãi vay mặc dù đang giảm dần nhưng còn ở mức cao...
Mặc khác, việc thực thi Chương trình phục hồi kinh tế và triển khai các gói hỗ trợ cho doanh nghiệp chưa kịp thời phát huy tác dụng, nhất là với doanh nghiệp sản xuất. Công tác ứng phó với các cú sốc bên ngoài đôi lúc còn bị động, chưa linh hoạt; Việc điều chỉnh chính sách kinh tế vĩ mô của các quốc gia diễn biến khó đoán định đã có những ảnh hưởng đến dòng vốn đầu tư, sản xuất, thị trường và chuỗi cung ứng hàng hóa toàn cầu...
Từ thực tế trên, để hoàn thành các mục tiêu trong năm nay ở mức cao nhất, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đề nghị các đơn vị tập trung giải quyết các vướng mắc về vốn, về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính như kiến nghị của các địa phương với các đoàn công tác của Chính phủ trong tháng 6 vừa qua, nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp phục hồi, phát triển sản xuất, kinh doanh, duy trì tốt các chuỗi cung ứng và đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu.
Tập trung đẩy mạnh, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm hiệu quả, đúng quy định. Chủ động phối hợp với các đơn vị và địa phương liên quan bám sát tiến độ, kịp thời tháo gỡ thực chất những khó khăn, vướng mắc để sớm đưa vào vận hành các công trình, dự án trọng điểm có vai trò quan trọng, có tính lan tỏa cao trong các lĩnh vực điện, dầu khí, công nghiệp chế biến, chế tạo khoáng sản, logistics nhằm gia tăng năng lực sản xuất mới và tạo chủ động nguồn cung nguyên liệu, nhiên liệu phục vụ cho sự phát triển bền vững.
“Mục tiêu chung là không được để thiếu điện, than xăng dầu và khí đốt phục vụ sản xuất và đời sống người dân trong mọi tình huống…,” ông Diên nhấn mạnh.
Các địa phương tham dự từ các đầu cầu trực tuyến. (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+) Ngoài ra, lãnh đạo Bộ đề nghị các đơn vị tiếp tục phát huy tốt vai trò của hệ thống cơ quan Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài trong việc cung cấp kịp thời các thông tin về thị trường và các quy định, chính sách mới của các nước sở tại; cảnh báo các “rào cản” mới của đối tác và các vụ việc phòng vệ thương mại để giúp cho các doanh nghiệp và cơ quan Quản lý Nhà nước có phản ứng chính sách phù hợp; Chú trọng đổi mới và nâng cao hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại; thúc đẩy thương mại điện tử, đặc biệt thương mại điện tử xuyên biên giới và đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch.
Cùng với đó, tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp khai thác ưu đãi của các Hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam là thành viên, đồng thời, đẩy nhanh tiến độ đàm phán, ký kết các FTA mới với các nước, khu vực còn tiềm năng để mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu./.
| Năm 2023, Chính phủ đã giao các chỉ tiêu chính của ngành Công Thương gồm: Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng khoảng 8-9%; Kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 6%, duy trì xuất siêu; Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng khoảng 8-9%; Tổng điện năng sản xuất và nhập khẩu tăng khoảng 8-9,7%. |
