Ngày 1/7 tới đây, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân chính thức có hiệu lực. Đây là một trong những chính sách thuế được nhiều người dân trông đợi nhất bởi diện ảnh hưởng lớn của nó.
Theo các chuyên gia kinh tế, việc giảm nghĩa vụ nộp thuế vào thời điểm kinh tế như hiện nay là một trong những việc làm thiết thực chia sẻ khó khăn với người dân.
Nâng mức giảm trừ gia cảnh
Một trong những điểm quan trọng của Luật Thuế thu nhập cá nhân lần này chính là việc sửa đổi mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế.
Theo đó, từ ngày 1/7 tới, người nộp thuế sẽ được giảm mức đóng góp thuế thông qua việc nâng mức giảm trừ gia cảnh từ 4 triệu đồng/tháng lên mức 9 triệu đồng/tháng. Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc mà người nộp thuế có trách nhiệm nuôi dưỡng, cấp dưỡng từ 1,6 triệu đồng/tháng/người lên mức 3,6 triệu đồng/tháng/người đồng thời, Luật sửa đổi lần này bổ sung quy định mở để khi chỉ số giá tiêu dùng biến động trên 20% thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho phù hợp.
Như vậy, với mức chịu thuế trên, một cá nhân có 1 người phụ thuộc, mức thu nhập 10 triệu đồng/tháng nếu trước đây nộp thuế 220.000 đồng/tháng thì nay sẽ không phải nộp thuế.
Ông Nguyễn Văn Phụng, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Thuế, Bộ Tài Chính cho biết, việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân lần này đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát sinh qua 4 năm thi hành Luật Thuế thu nhập cá nhân và từng bước triển khai Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020.
Bên cạnh đó, việc giảm thuế thể hiện tinh thần chia sẻ với người dân trong khó khăn hiện nay, nâng cao tính minh bạch của chính sách và giảm thiểu các thủ tục đồng thời phù hợp với yêu cầu nâng chất lượng, hiệu lực của công tác quản lý thuế.
Theo đánh giá của Vụ Quản lý Thuế thu nhập cá nhân, Tổng cục Thuế, qua các năm thực hiện Luật Thuế thu nhập cá nhân, số thuế thu được có sự tăng trưởng khá, qua các năm 2009, 2010 và 2011 lần lượt đạt 3,4%; 4,7% và 5,5% tổng thu ngân sách nhà nước.
Trước thực tế về số thu thuế thu nhập cá nhân qua từng năm như vậy, song song với vấn đề giảm thuế, công tác quản lý thuế cũng đã được nâng cao thông qua việc bổ sung thêm quy định cấp mã số thuế cho người phụ thuộc.
Nói về vấn đề này, ông Phụng giải thích, đây là nội dung mới được quy định trong Nghị định của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế Thu nhập cá nhân và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế Thu nhập cá nhân. Khi người nộp thuế khai người phụ thuộc, quan hệ của người được khai với người nộp thuế trong bản đăng ký giảm trừ gia cảnh đều được theo dõi, quản lý. Việc cấp mã số thuế cho người phụ thuộc là biện pháp quản lý, giám sát để bảo đảm mỗi người nộp thuế không bị hạn chế số người phụ thuộc mà người nộp thuế đang nuôi dưỡng, cấp dưỡng và mỗi người phụ thuộc chỉ được khai giảm trừ gia cảnh vào duy nhất một người nộp thuế.
Bên cạnh đó, các khoản tiền phụ cấp, trợ cấp không phải tính thuế được quy định cụ thể hơn trong lần sửa đổi này như trợ cấp theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công; phụ cấp quốc phòng, an ninh, phụ cấp độc hại, nguy hiểm đổi với những ngành nghề hoặc công việc ở nơi làm việc có yếu tố nguy hiểm, độc hại; phụ cấp khu vực theo quy định của pháp luật…
Việc sửa đổi lần này cũng khuyến khích, tạo hành lang pháp lý cho hình thành Quỹ hưu trí tự nguyện thông qua hai cơ chế: cho phép cá nhân có thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công được trừ ra khỏi thu nhập tính thuế đối với khoản đóng góp vào Quỹ hưu trí tự nguyện; miễn thuế đối với khoản lương hưu mà cá nhân sẽ nhận được từ Quỹ hưu trí tự nguyện chi trả hàng tháng. Ngoài ra, quy định đối với chuyển nhượng bất động sản cũng được cụ thể hóa. Theo đó, thu nhập cá nhân chuyển nhượng bất động sản dưới mọi hình thức đều phải tính thuế.
Số thu giảm nhưng không quá lớn
Theo tính toán của cơ quan chức năng, với mức điều chỉnh giảm trừ gia cảnh này, khi Luật có hiệu lực từ 1/7/2013, dự kiến thu ngân sách 6 tháng cuối năm 2013 sẽ giảm khoảng 5.200 tỷ đồng và năm 2014 giảm khoảng 13.350 tỷ đồng. Đánh giá về mức độ giảm thu, nhiều chuyên gia thuế cho rằng, số thu lần này có giảm nhưng không phải là quá lớn.
Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế, Nguyên phó Tổng cục trưởng Tổng cục thuế cho biết, việc giảm thuế lần này, có hơn 2 triệu người đang nộp thuế thu nhập từ tiền lương, tiền công, từ kinh doanh ở bậc 1, bậc 2 (từ 5-10 triệu đồng/tháng) sẽ không thuộc đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân; người nộp thuế ở bậc 3, bậc 4 (trên 10-32 triệu đồng/tháng) cũng giảm số thuế nộp đáng kể.
Tuy nhiên, hiện nay, mức đóng góp của số người có mức thu nhập cao vẫn đang chiếm tới 70% tổng thu ngân sách nhà nước liên quan đến thuế thu nhập cá nhân. Do vậy, số thu ngân sách nhà nước trước mắt có giảm nhưng không quá lớn. Điểm tích cực cần đề cập tới, khi mức chịu thuế thu nhập cá nhân giảm xuống thì ý thức tự giác khai và nộp thuế của người dân tốt hơn nên trách nhiệm tuân thủ quy định về thuế của người dân cũng được nâng lên. Do đó, người dân sẵn sàng nộp thuế thu nhập cá nhân.
Đồng tình với quan điểm bà Cúc, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế Thu nhập cá nhân theo hướng giảm dần tiền thuế là phù hợp với thực tế. Những vấn đề sửa đổi theo hướng tích cực trên tạo đòn bẩy khuyến khích người lao động, người trực tiếp làm ra thu nhập có thêm tích lũy để lao động hiệu quả hơn. Dưới góc độ tài chính - ngân sách, luật sửa đổi đã thể hiện tinh thần giảm nghĩa vụ đóng góp, nghĩa vụ nộp thuế của người lao động trong ngắn hạn nhưng lại bồi dưỡng nguồn thu trong dài hạn.
Theo các chuyên gia kinh tế, một trong những mục tiêu quan trọng khi ban hành Luật Thuế thu nhập cá nhân là tăng cường kiểm soát, phân phối thu nhập khuyến khích làm giàu chính đáng với tuân thủ pháp luật. Theo đó, cá nhân có thu nhập cao, kinh doanh giỏi, nộp thuế đầy đủ sẽ được tôn vinh, những cá nhân không tuân thủ nghĩa vụ thuế cần được xử lý nghiêm minh.
Do vậy, để Luật Thuế thu nhập cá nhân thực sự đi vào cuộc sống, cơ quan quản lý cần chú trọng tuyên truyền để các tổ chức, cá nhân hiểu rõ luật. Cùng với đó, chính sách ưu đãi cho người chấp hành tốt pháp luật về thuế được nghiên cứu.
Tại nhiều quốc gia trên thế giới, người nộp thuế thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ và có đóng góp cao vào ngân sách luôn được hưởng những ưu đãi thiết thực khi tham gia các hoạt động cộng đồng. Điều này không chỉ có ý nghĩa vinh danh người nộp thuế mà còn khuyến khích người dân thực hiện nghiêm nghĩa vụ và trách nhiệm đối với Nhà nước./.
Theo các chuyên gia kinh tế, việc giảm nghĩa vụ nộp thuế vào thời điểm kinh tế như hiện nay là một trong những việc làm thiết thực chia sẻ khó khăn với người dân.
Nâng mức giảm trừ gia cảnh
Một trong những điểm quan trọng của Luật Thuế thu nhập cá nhân lần này chính là việc sửa đổi mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế.
Theo đó, từ ngày 1/7 tới, người nộp thuế sẽ được giảm mức đóng góp thuế thông qua việc nâng mức giảm trừ gia cảnh từ 4 triệu đồng/tháng lên mức 9 triệu đồng/tháng. Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc mà người nộp thuế có trách nhiệm nuôi dưỡng, cấp dưỡng từ 1,6 triệu đồng/tháng/người lên mức 3,6 triệu đồng/tháng/người đồng thời, Luật sửa đổi lần này bổ sung quy định mở để khi chỉ số giá tiêu dùng biến động trên 20% thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho phù hợp.
Như vậy, với mức chịu thuế trên, một cá nhân có 1 người phụ thuộc, mức thu nhập 10 triệu đồng/tháng nếu trước đây nộp thuế 220.000 đồng/tháng thì nay sẽ không phải nộp thuế.
Ông Nguyễn Văn Phụng, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Thuế, Bộ Tài Chính cho biết, việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân lần này đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát sinh qua 4 năm thi hành Luật Thuế thu nhập cá nhân và từng bước triển khai Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020.
Bên cạnh đó, việc giảm thuế thể hiện tinh thần chia sẻ với người dân trong khó khăn hiện nay, nâng cao tính minh bạch của chính sách và giảm thiểu các thủ tục đồng thời phù hợp với yêu cầu nâng chất lượng, hiệu lực của công tác quản lý thuế.
Theo đánh giá của Vụ Quản lý Thuế thu nhập cá nhân, Tổng cục Thuế, qua các năm thực hiện Luật Thuế thu nhập cá nhân, số thuế thu được có sự tăng trưởng khá, qua các năm 2009, 2010 và 2011 lần lượt đạt 3,4%; 4,7% và 5,5% tổng thu ngân sách nhà nước.
Trước thực tế về số thu thuế thu nhập cá nhân qua từng năm như vậy, song song với vấn đề giảm thuế, công tác quản lý thuế cũng đã được nâng cao thông qua việc bổ sung thêm quy định cấp mã số thuế cho người phụ thuộc.
Nói về vấn đề này, ông Phụng giải thích, đây là nội dung mới được quy định trong Nghị định của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế Thu nhập cá nhân và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế Thu nhập cá nhân. Khi người nộp thuế khai người phụ thuộc, quan hệ của người được khai với người nộp thuế trong bản đăng ký giảm trừ gia cảnh đều được theo dõi, quản lý. Việc cấp mã số thuế cho người phụ thuộc là biện pháp quản lý, giám sát để bảo đảm mỗi người nộp thuế không bị hạn chế số người phụ thuộc mà người nộp thuế đang nuôi dưỡng, cấp dưỡng và mỗi người phụ thuộc chỉ được khai giảm trừ gia cảnh vào duy nhất một người nộp thuế.
Bên cạnh đó, các khoản tiền phụ cấp, trợ cấp không phải tính thuế được quy định cụ thể hơn trong lần sửa đổi này như trợ cấp theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công; phụ cấp quốc phòng, an ninh, phụ cấp độc hại, nguy hiểm đổi với những ngành nghề hoặc công việc ở nơi làm việc có yếu tố nguy hiểm, độc hại; phụ cấp khu vực theo quy định của pháp luật…
Việc sửa đổi lần này cũng khuyến khích, tạo hành lang pháp lý cho hình thành Quỹ hưu trí tự nguyện thông qua hai cơ chế: cho phép cá nhân có thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công được trừ ra khỏi thu nhập tính thuế đối với khoản đóng góp vào Quỹ hưu trí tự nguyện; miễn thuế đối với khoản lương hưu mà cá nhân sẽ nhận được từ Quỹ hưu trí tự nguyện chi trả hàng tháng. Ngoài ra, quy định đối với chuyển nhượng bất động sản cũng được cụ thể hóa. Theo đó, thu nhập cá nhân chuyển nhượng bất động sản dưới mọi hình thức đều phải tính thuế.
Số thu giảm nhưng không quá lớn
Theo tính toán của cơ quan chức năng, với mức điều chỉnh giảm trừ gia cảnh này, khi Luật có hiệu lực từ 1/7/2013, dự kiến thu ngân sách 6 tháng cuối năm 2013 sẽ giảm khoảng 5.200 tỷ đồng và năm 2014 giảm khoảng 13.350 tỷ đồng. Đánh giá về mức độ giảm thu, nhiều chuyên gia thuế cho rằng, số thu lần này có giảm nhưng không phải là quá lớn.
Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế, Nguyên phó Tổng cục trưởng Tổng cục thuế cho biết, việc giảm thuế lần này, có hơn 2 triệu người đang nộp thuế thu nhập từ tiền lương, tiền công, từ kinh doanh ở bậc 1, bậc 2 (từ 5-10 triệu đồng/tháng) sẽ không thuộc đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân; người nộp thuế ở bậc 3, bậc 4 (trên 10-32 triệu đồng/tháng) cũng giảm số thuế nộp đáng kể.
Tuy nhiên, hiện nay, mức đóng góp của số người có mức thu nhập cao vẫn đang chiếm tới 70% tổng thu ngân sách nhà nước liên quan đến thuế thu nhập cá nhân. Do vậy, số thu ngân sách nhà nước trước mắt có giảm nhưng không quá lớn. Điểm tích cực cần đề cập tới, khi mức chịu thuế thu nhập cá nhân giảm xuống thì ý thức tự giác khai và nộp thuế của người dân tốt hơn nên trách nhiệm tuân thủ quy định về thuế của người dân cũng được nâng lên. Do đó, người dân sẵn sàng nộp thuế thu nhập cá nhân.
Đồng tình với quan điểm bà Cúc, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế Thu nhập cá nhân theo hướng giảm dần tiền thuế là phù hợp với thực tế. Những vấn đề sửa đổi theo hướng tích cực trên tạo đòn bẩy khuyến khích người lao động, người trực tiếp làm ra thu nhập có thêm tích lũy để lao động hiệu quả hơn. Dưới góc độ tài chính - ngân sách, luật sửa đổi đã thể hiện tinh thần giảm nghĩa vụ đóng góp, nghĩa vụ nộp thuế của người lao động trong ngắn hạn nhưng lại bồi dưỡng nguồn thu trong dài hạn.
Theo các chuyên gia kinh tế, một trong những mục tiêu quan trọng khi ban hành Luật Thuế thu nhập cá nhân là tăng cường kiểm soát, phân phối thu nhập khuyến khích làm giàu chính đáng với tuân thủ pháp luật. Theo đó, cá nhân có thu nhập cao, kinh doanh giỏi, nộp thuế đầy đủ sẽ được tôn vinh, những cá nhân không tuân thủ nghĩa vụ thuế cần được xử lý nghiêm minh.
Do vậy, để Luật Thuế thu nhập cá nhân thực sự đi vào cuộc sống, cơ quan quản lý cần chú trọng tuyên truyền để các tổ chức, cá nhân hiểu rõ luật. Cùng với đó, chính sách ưu đãi cho người chấp hành tốt pháp luật về thuế được nghiên cứu.
Tại nhiều quốc gia trên thế giới, người nộp thuế thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ và có đóng góp cao vào ngân sách luôn được hưởng những ưu đãi thiết thực khi tham gia các hoạt động cộng đồng. Điều này không chỉ có ý nghĩa vinh danh người nộp thuế mà còn khuyến khích người dân thực hiện nghiêm nghĩa vụ và trách nhiệm đối với Nhà nước./.
Hải Yến (TTXVN)
