Thành nhà Hồ - Di sản Văn hóa Thế giới. (Ảnh: Anh Tuấn/TTXVN) Nhân ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11) , tối 23/11, tại di tích Đàn tế Nam Giao thuộc Quần thể Di sản Thế giới Thành Nhà Hồ (huyện Vĩnh Lộc), Hội Di sản Văn hóa và cổ vật Thanh Hóa phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa, Trung tâm Bảo tồn di sản Thành nhà Hồ tổ chức “Kỷ niệm 613 năm vương triều Hồ khai đàn tế Nam Giao” (1402-2015).
Chương trình lễ kỷ niệm được tổ chức đúng nghi lễ truyền thống nhằm tái hiện một phần nghi lễ tế Đàn Nam Giao của vương triều Hồ trong lịch sử.
Lễ tế Nam Giao gồm 2 phần: Lễ nghênh giá và Lễ tế, trong đó Lễ tế được phục dựng bài bản tại Đàn Nam Giao Thành Nhà Hồ với 3 nghi thức: Nghênh thần, tế thần và tống thần. Chúc văn kỷ niệm 613 năm vương triều Hồ khai đàn tế Nam Giao cũng được long trọng đọc trong phần lễ.
Nghi lễ diễn ra trong không khí trang nghiêm và linh thiêng, thu hút nhiều du khách và người dân địa phương. Sau phần lễ là chương trình nghệ thuật dân gian truyền thống với các tiết mục Vũ điệu trống đồng, cồng chiêng, dân ca, dân vũ Đông Anh, Hò sông Mã…
Tại Viên đàn, Phương đàn và 2 bên trục Thần đạo của Đàn tế Nam Giao được trang hoàng trang nghiêm với cờ hoa cùng các đồ lễ phục vụ cho lễ tế truyền thống.
Việc khôi phục, tái hiện lại nghi lễ tế Đàn Nam giao nằm trong công tác bảo tồn các giá trị di sản, tôn vinh di sản văn hóa Thành nhà Hồ, khơi dậy nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc Việt Nam; đồng thời, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, nâng cao tinh thần đoàn kết, góp phần xây dựng quê hương đất nước.
Theo nghiên cứu của các nhà khảo cổ học, trong lịch sử nước ta, mỗi vương triều đều có một Đàn tế Nam Giao, ví như kinh đô Thăng Long thời Lý, Trần, Lê, kinh đô Tây Đô của triều Hồ, thành Hoàng đế của triều Nguyễn-Tây Sơn, kinh đô Huế triều Nguyễn.
Việc lập và tế lễ ở Nam Giao không đơn thuần chỉ là việc thực hiện một loại nghi lễ quan trọng của một vương triều mà còn liên quan đến tính thần tự lực, tự cường quốc gia trong bối cảnh quốc tế đương thời.
Lễ tế Nam giao đầu tiên của Vương triều Hồ được tổ chức năm 1402, với mục đích tế trời ở vùng phía nam kinh thành, cầu cho mưa thuận, gió hòa, quốc thái dân an hoặc vào những dịp đại xá thiên hạ.
Đàn tế Nam giao Thành Nhà Hồ được Hồ Hán Thương xây dựng xong vào tháng 8 năm 1402, nay thuộc địa giới hành chính xã Vĩnh Thành (huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa), cách thành nhà Hồ khoảng 2,5 km về phía Đông Nam. Đàn Nam Giao có diện tích khoảng hơn 2 ha, lưng tựa Đốn Sơn (núi Đún), tiền án là cánh đồng Nam Giao.
Tại đây còn lưu giữ khá nhiều dấu tích kiến trúc của các cấp nền bao: nền Thượng, nền Trung, nền Hạ. Vật liệu kiến trúc chính để xây dựng đàn là đá xanh và nhóm vật liệu bằng đất nung (gạch, ngói…); dấu tích con đường linh đạo được lát bằng những phiến đá xanh mài nhẵn, mà trước kia vua đi trên con đường này để vào khu vực tế chính.
Hiện nay chỉ có di tích Đàn tế Nam Giao Thành Nhà Hồ là còn giữ được mặt bằng tương đối nguyên vẹn cổ nhất trong lịch sử Đàn tế Nam Giao của Việt Nam./.
