Doanh nghiệp FDI chủ yếu tập trung vào lĩnh vực sử dụng nhiều lao động phổ thông. (Ảnh minh họa. Nguồn: TTXVN) “Việt Nam kỳ vọng rất lớn vào việc các doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) sẽ góp phần tích cực chuyển giao công nghệ tiên tiến, nâng cao trình độ, kinh nghiệm, kỹ năng quản lý cho các doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên, kỳ vọng trên hầu như còn khá lâu mới đạt mục tiêu này."
Nhận định trên được đưa ra tại Báo cáo “Kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam giai đoạn 2000-2013," do Tổng cục Thống kê thực hiện.
Theo Báo cáo, các doanh nghiệp FDI chủ yếu tập trung đầu tư vào hoạt động gia công, lắp ráp; nguyên vật liệu chủ yếu nhập ngoại nên giá trị gia tăng chưa cao, điểm hình là các hoạt động lắp ráp ôtô, xe máy, điện-điện tử, may mặc, da giày.
Trong khi đó, Việt Nam lại là một nước có thế mạnh về nông nghiệp thì tỷ trọng vốn đầu tư của khối ngoại vào ngành nông, lâm, thủy sản lại rất thấp và có xu hướng giảm dần (năm 2000 chiếm 0,6% tổng vốn FDI và giảm xuống còn 0,3% năm 2013)
Bên cạnh đó, tỷ lệ doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài (thời điểm 21/12/2013) chiếm 83% và chỉ có 17% là doanh nghiệp liên doanh. Tuy nhiên, thời điểm năm 2000 tỷ lệ doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài chỉ còn chiếm 56%.
Đánh giá từ nhóm nghiên cứu cho rằng, tỷ lệ trên cho thấy mô hình liên doanh không hấp dẫn với các nhà đầu tư nước ngoài hoặc khi mới thành lập là liên doanh chỉ để tận dụng các điều kiện thuận lợi của các đối tác trong nước về đất, miễn giảm thuế và các ưu đãi khác. Sau đó, họ dần dần mua lại toàn bộ cổ phần để trở thành doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài.
Kết quả từ khảo sát nghiên cứu cũng cho thấy, các doanh nghiệp FDI hiện nay chủ yếu tập trung vào các ngành, lĩnh vực sử dụng nhiều lao động phổ thông có chi phí nhân công thấp.
“Mặc dù đầu tư nước ngoài vào Việt Nam được gần 30 năm, nhưng chủ yếu tập trung vào ngành công nghiệp chế biến chế tạo, khai thác dầu khí, gia công, lắp giáp với các trang thiết bị, dây chuyền công nghệ trung bình hoặc đã lạc hậu," Báo cáo chỉ ra.
Không chỉ có vậy, trong quá trình hoạt động, không ít các doanh nghiệp FDI đã không thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ các cam kết khi đăng ký kinh doanh về đầu tư trang thiết bị, xử lý chất thải, bảo vệ môi trường./.
Tuy nhiên, Báo cáo cũng ghi nhận những đóng góp tích cực của khối doanh nghiệp FDI trong thời gian qua vào GDP của Việt Nam, đạt 19,6% trong năm 2013.
Tại thời điểm 31/12/2013, trên cả nước có 9.093 doanh nghiệp FDI, tạo ra việc làm cho 3,2 triệu người, tổng số vốn kinh doanh đạt 3.411 nghìn tỷ đồng.
FDI cũng là khu vực kinh doanh năng động, ổn định vả hiệu quả, với chỉ số vòng quay vốn đạt 0,9 lần (năm 2013), trong khi khu vực ngoài nhà nước là 0,7 lần và các doanh nghiệp nhà nước là 0,5 lần.
