Thu hoạch ngũ cốc trên cánh đồng vùng Zaporizhzhia, Ukraine. (Nguồn: AFP/TTXVN) Bộ Cải tạo và Cơ sở hạ tầng Ukraine, ngày 1/6, cho biết thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen, do Liên hợp quốc làm trung gian, một lần nữa đã bị tạm dừng vì Nga hạn chế hoạt động đăng ký đối với tàu đến các cảng của Ukraine.
Trong khi đó, một phát ngôn viên của Liên hợp quốc cho biết Nga đã thông báo rằng Moskva sẽ hạn chế các tàu đăng ký đến cảng Pivdennyi, ở tỉnh Odesa của Ukraine, cho đến khi tất cả các bên đồng ý dỡ bỏ rào cản đối với hoạt động vận chuyển ammoniac của Nga.
[Hội nghị thượng đỉnh G7: Ủng hộ gia hạn thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen]
Tháng 7/2022, Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ đã đứng ra làm trung gian cho Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen nhằm giúp giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu do cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine - nước xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới.
Trong khuôn khổ sáng kiến, Nga và Liên hợp quốc ký bản ghi nhớ về việc tạo điều kiện cung cấp các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của Nga ra thị trường thế giới, trong khi Ukraine ký thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc về xuất khẩu thực phẩm và phân bón an toàn từ Ukraine qua Biển Đen.
Ngày 13/3, Nga đã nhất trí gia hạn thỏa thuận thêm 60 ngày, song cảnh báo sẽ chấm dứt sáng kiến nếu không đạt được một thỏa thuận khác nhằm khắc phục các rào cản đối với xuất khẩu lương thực và phân bón của nước này.
Các yêu cầu mà Moskva đưa ra bao gồm việc nối lại vận chuyển amoniac từ Nga qua lãnh thổ Ukraine đến cảng Pivdennyi ở Odessa - nơi xuất khẩu mặt hàng này.
Quá trình vận chuyển khí amoniac, một thành phần quan trọng của các loại phân bón nitơ, đã bị tạm dừng sau khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Người phát ngôn của Liên hợp quốc Stephane Dujarric cho biết đã có "sự chậm lại liên tục" trong chuyến khởi hành của các tàu theo thỏa thuận Biển Đen từ tháng Tư đến tháng 5/2023 và tỷ lệ kiểm tra trung bình hàng ngày đối với các tàu đã giảm xuống còn 3 chiếc/ngày.
Hiện 50 tàu đang neo đậu trong lãnh hải của Thổ Nhĩ Kỳ để chờ kiểm tra. Các tàu này đã sẵn sàng vận chuyển 2,4 triệu tấn lương thực từ Ukraine ra nước ngoài, nhưng một số tàu phải chờ kiểm tra trong hơn 3 tháng.
Một nguồn tin chính phủ cấp cao tiết lộ với hãng tin Anh Reuters rằng Kiev sẽ cân nhắc cho phép amoniac của Nga được quá cảnh lãnh thổ của Ukraine để xuất khẩu, với điều kiện thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen được mở rộng, bao gồm nhiều cảng của Ukraine hơn và nhiều loại hàng hóa hơn./.
