Quốc hội thảo luận trực tuyến về một số dự án luật. (Ảnh: TTXVN) Theo ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội, việc sửa đổi Luật Điện lực là cần thiết, song việc tạo cơ chế thu hút để tư nhân tham gia đầu tư truyền tải điện cần được tính toán chặt chẽ, khả thi, hiệu quả.
Nhà nước không độc quyền nhưng có kiểm soát
Phát biểu tại phiên thảo luận trực tuyến tại hội trường sáng 10/1, đại biểu Vũ Huy Khánh (đoàn Bình Dương) cho rằng việc quy định Nhà nước độc quyền vận hành lưới điện truyền tải (trừ lưới điện cho phép thành phần kinh tế ngoài Nhà nước xây dựng) vẫn còn chưa chặt chẽ.
Ông dẫn chứng việc quy định như dự thảo luật chưa thể hiện vai trò cần và đủ của Nhà nước trong việc kiểm soát và bảo đảm an ninh, an toàn điện trong mọi hoàn cảnh và tình huống.
Do đó, đại biểu đoàn Bình Dương đề nghị cần điều chỉnh lại quy định này theo hướng “Nhà nước không độc quyền song có kiểm soát và thực hiện quyền vận hành truyền tải điện trong những trường hợp có nguy cơ, tác động ảnh hưởng đến an ninh, an toàn hệ thống truyền tải điện, kể cả các công trình đó do các thành phần kinh tế ngoài Nhà nước đầu tư, xây dựng.”
[Gói hỗ trợ rất cần thiết nhưng phải 'đúng và trúng]
Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Minh Sơn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng đồng tình việc sửa đổi Luật Điện lực, cụ thể hơn là việc thu hút các thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng lưới điện truyền tải.
Theo ông, đây là vấn đề gây ra nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp đầu tư, phát triển về điện, nhất là điện gió, điện Mặt Trời.
“Qua đánh giá của Chính phủ, tôi thấy quy định về quản lý chưa rõ ràng. Cụ thể, chưa có đánh giá về việc vận hành, khai thác và bàn giao như thế nào, vấn đề xây dựng lưới điện truyền tải với an ninh năng lượng quốc gia ra sao,” ông Sơn nói.
Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ đẩy nhanh hơn nữa tiến độ ban hành Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia qua các thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 để giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực truyền tải điện.
Tư nhân hóa có thể tác động đến giá điện
Việc phân định rõ về thành phần kinh tế tham gia cũng được đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (đoàn Hà Nội) đưa ra tại phiên thảo luận trực tuyến sáng nay.
Theo nữ đại biểu, quy định của luật chưa phân định cụ thể giữa phạm vi độc quyền và không độc quyền, có thể dẫn tới tùy tiện trong áp dụng.
Từ đánh giá trên, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai cho rằng việc sửa đổi cần phân định rõ loại lưới điện truyền tải nào thành phần kinh tế tư nhân có thể được tham gia đầu tư xây dựng quản lý vận hành và loại nào do Nhà nước quy hoạch, chỉ giao EVN thực hiện.
Tiếp đến, việc sửa đổi cần quy định rõ về mặt thẩm quyền quyết định lựa chọn nhà đầu tư, cũng như quy định cụ thể về trách nhiệm của từng chủ thể trong quá trình vận hành, trách nhiệm của cơ quan nhà nước, trách nhiệm của nhà đầu tư.
“Theo dự thảo luật sau khi đầu tư xây dựng, tư nhân tham gia vận hành, điều này sẽ dẫn đến thực tế trong cùng hệ thống có những chủ thể vận hành khác nhau. Lưới điện truyền tải cần có sự quản lý vận hành thống nhất, đặc biệt với trình độ của Việt Nam hiện nay, nếu không thận trọng sẽ dẫn đến mất an toàn hệ thống. Nên cần cân nhắc để tránh gây ra hậu quả sau này,” đại biểu Vũ Thị Lưu Mai nêu ý kiến.
Đáng chú ý, bà Mai cho rằng việc tư nhân hóa có thể tác động đến giá điện và giá điện có thể rất cao. Vì vậy, dự thảo luật cần có đánh giá tác động để đảm bảo bình ổn giá, tránh ảnh hưởng đến người tiêu dùng.
Đại biểu đoàn Hà Nội nhấn mạnh hệ thống lưới điện truyền tải là tài sản, song thời gian qua có trường hợp định giá không chuẩn xác, gây thiệt hại lớn. Do đó, dự thảo luật cần có quy định cụ thể.
“Tôi cho rằng để đảm bảo minh bạch, công khai, cạnh tranh bình đẳng cần xây dựng cơ chế, tiêu chuẩn cụ thể để tất cả các doanh nghiệp có thể cạnh tranh tham gia,” bà Vũ Thị Lưu Mai nói.
Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (đoàn Hà Nội) phát biểu tại phiên thảo luận trực tuyến sáng 10/1. (Ảnh: TTXVN) Trong khi đó, đại biểu Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường của Quốc hội lại nhấn mạnh đến vấn đề an ninh, an toàn hệ thống điện quốc gia, cụ thể hơn là liên quan tới sự cố khi cho phép tư nhân đầu tư, vận hành.
“Vấn đề này cần nghiên cứu tiếp thu vào sự thảo luật,” đại biểu Tạ Đình Thi kiến nghị./.
