Ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ chịu ảnh hưởng bời COVID-19. (Nguồn: rte.ie) Sau khi trải qua một trong những năm tồi tệ nhất, các nhà sản xuất đồng hồ Thụy Sỹ đang hy vọng sẽ vươn lên trong năm 2021. Dưới đây là 5 cách thức chính mà ngành công nghiệp đồng hồ nước này sẽ phải ứng phó để tránh không rơi vào suy thoái kéo dài.
Thứ nhất: Tăng trưởng trở lại trong khi hạn chế sa thải
Không nghi ngờ gì nữa, năm 2021 sẽ là một năm khá hơn đối với các nhà sản xuất đồng hồ Thụy Sỹ so với năm trước. Chủ tịch Liên đoàn Công nghiệp Đồng hồ Thụy Sĩ (FH) Jean-Daniel Pasche cho biết: "Chúng tôi đang kỳ vọng vào một xu hướng đi lên dù vẫn còn nhiều ẩn số. Mọi thứ sẽ xoay quanh việc đại dịch COVID-19 tiến triển như thế nào, các chiến dịch tiêm chủng được thực hiện nhanh chóng ra sao và khi nào ngành du lịch toàn cầu bắt đầu phục hồi.”
Trong năm 2020, lĩnh vực sản xuất đồng hồ Thụy Sỹ đã trải qua cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất trong 80 năm qua với việc xuất khẩu đồng hồ giảm khoảng 25%. Việc đóng cửa nhiều cửa hàng trên khắp thế giới và ngừng hoạt động du lịch quốc tế đã gây thiệt hại nặng nề cho ngành công nghiệp hàng đầu vốn xuất khẩu tới 95% sản lượng của mình trên toàn thế giới.
Trong khi lĩnh vực này cho đến nay đã cố gắng hạn chế thiệt hại ở khía cạnh nhân lực - chỉ có một số vụ phá sản và số công việc sản xuất đồng hồ chỉ giảm 2,6% trong năm 2020.
Tuy nhiên, những năm tháng khó khăn vẫn còn phía trước cho dù hoạt động đang dần tăng trưởng. Nhà báo người Pháp Grégory Pons có trụ sở tại Geneva đã cảnh báo: “Viện trợ ồ ạt của Nhà nước đã che lấp mức độ khủng hoảng thực sự, song sự sụp đổ của hàng chục thương hiệu đồng hồ sẽ xảy đến khi những việc làm ngắn hạn và các khoản vay kinh doanh chấm dứt."
Thứ hai: Không bỏ tất cả trứng vào một giỏ
Trong năm 2020, tin vui thực sự duy nhất cho ngành sản xuất đồng hồ Thụy Sỹ đến từ vùng Viễn Đông. Trong khi tất cả các thị trường toàn cầu đều giảm mạnh, xuất khẩu sang Trung Quốc lại đi theo xu hướng ngược lại và tăng gần 1/5 so với năm 2019.
[Xuất khẩu đồng hồ Thụy Sĩ giảm mạnh nhất trong 80 năm qua]
Nhờ các biện pháp cứng rắn và chính sách cấm vận khắc nghiệt, Trung Quốc đã có thể mở cửa trở lại các cửa hàng vào mùa Xuân. Không thích du lịch nước ngoài, người tiêu dùng Trung Quốc chuyển sang mua đồng hồ tại nhà.
“Đây là một hiện tượng mới, không chỉ liên quan đến cuộc khủng hoảng COVID-19," Chủ tịch Jean-Daniel Pasche giải thích, ông nhận thấy "có mong muốn rõ ràng của Bắc Kinh nhằm thúc đẩy thương mại địa phương với việc thiết lập các khu miễn thuế cho người dân Trung Quốc, đặc biệt là trên đảo Hải Nam."
Sự dịch chuyển về phía Đông này dự kiến sẽ tiếp tục, đặc biệt là do du lịch quốc tế khó có thể phục hồi trước thời điểm cuối năm 2021. Điều này đi kèm với nguy cơ gây thất vọng nhiều hơn cho các nhà sản xuất đồng hồ Thụy Sỹ, như đã xảy ra sau sự bùng nổ xuất khẩu sang Trung Quốc vào đầu những năm 2010.
Nhà báo Grégory Pons cảnh báo: “Sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc rất nguy hiểm. Một số người trong giới thượng lưu Trung Quốc đã kiếm được nhiều tiền từ cuộc khủng hoảng này và đang đầu tư một phần vào đồng hồ Thụy Sỹ. Nhưng lại chỉ cần đợi bong bóng vỡ ra. Ông Grégory Pon lo ngại rằng Bắc Kinh sẽ phát động một chiến dịch chống tham nhũng lớn khác với mục đích không rõ ràng là thúc đẩy việc bán đồng hồ Trung Quốc, gây hại cho thị trường đồng hồ Thụy Sỹ.
Thứ ba: Thu hút người tiêu dùng phương Tây và thế hệ trẻ
Trong hơn một thập kỷ qua, các nhà sản xuất đồng hồ Thụy Sỹ đã dựa rất nhiều vào sự phát triển nhanh chóng của các nền kinh tế mới nổi, đặc biệt là ở châu Á, để giành thị phần. Điều này dẫn đến cái giá là thường xuyên bỏ qua nhóm khách hàng truyền thống của họ ở châu Âu và Bắc Mỹ. Do đó, đồng hồ Thụy Sỹ đã trở nên lỗi thời đối với các tín đồ thời trang phương Tây.
“Các thương hiệu đồng hồ Thụy Sỹ đang biến mất khỏi quan niệm tinh thần của người tiêu dùng phương Tây,” ông Grégory Pons nói. Trong khi đó, đồng hồ kết nối và những loại được sản xuất bởi các thương hiệu thời trang như Guess, Puma và Armani lại rất được giới trẻ sành điệu ưa chuộng. Cả hai đều thú vị và giá cả phải chăng, “đồng hồ thông minh” đã gần như thay thế Swatch và những chiếc đồng hồ “Swiss Made” rẻ tiền khác trên thị trường sản xuất đồng hồ.
Một thống kê duy nhất minh họa hiện tượng này là mặc dù năm 2015 đánh dấu lần đầu tiên Apple Watch được bán ra thị trường, nhưng công ty đa quốc gia ở California hiện đã bán được số lượng đồng hồ nhiều gấp đôi so với toàn bộ ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sỹ.
"Các thương hiệu Thụy Sỹ, phần lớn đều rất bảo thủ và không ngừng cho ra đời những mẫu thông thường và nhạt nhẽo. Để thuyết phục người tiêu dùng trẻ chọn đồng hồ truyền thống hơn, họ sẽ phải sáng tạo hơn nhiều," ông Grégory Pons nói.
Thứ tư: Giữ cơ sở sản xuất tại Thụy Sỹ
Sự cạnh tranh khốc liệt này ở phân khúc cấp thấp - tức là những chiếc đồng hồ được bán với giá dưới 600 CHF (674 USD) - đang có tác động đáng kể đến toàn bộ số đồng hồ được sản xuất tại Thụy Sỹ.
Trong giai đoạn tháng 1-11 của năm 2020, các nhà sản xuất đồng hồ Thụy Sỹ chỉ xuất khẩu hơn 12 triệu chiếc trên toàn thế giới - tức là ít hơn gần ba lần so với hồi đầu những năm 2000.
“Đây là vấn đề chính của các nhà sản xuất đồng hồ Thụy Sỹ. Một ngành công nghiệp không thể chỉ dựa vào thị trường cao cấp với rất ít ngoại lệ - chẳng hạn như Rolex (một triệu chiếc) và Omega (750.000 chiếc) - điều này dẫn đến việc số lượng hạn chế. Olivier Müller, chuyên gia sản xuất đồng hồ tại LuxeConsult cho biết, để duy trì hoạt động của máy móc và đầu tư tài chính, điều cần làm là số lượng.
Chủ tịch Jean-Daniel Pasche cũng cho rằng ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sỹ phải tiếp tục sản xuất đồng hồ giá rẻ ngay cả khi chi phí sản xuất và sự tăng giá của đồng franc Thụy Sỹ (CHF) gây những bất lợi lớn. “Số lượng tạo ra hoạt động và giúp duy trì bí quyết và việc làm trong lĩnh vực này," ông Jean-Daniel Pasche lưu ý.
Thứ năm: Theo đuổi chuyển đổi kỹ thuật số
Việc buộc phải đóng cửa nhiều cửa hàng đồng hồ trên khắp thế giới đã mở ra tầm nhìn của ngay cả những nhà sản xuất đồng hồ khó tính nhất về tầm quan trọng của bán hàng trực tuyến và truyền thông - và điều này cũng xảy ra đối với các thương hiệu bán mỗi sản phẩm đồng hồ với giá hàng chục nghìn CHF.
Chủ tịch Jean-Daniel Pasche nói: “Rõ ràng việc có thể mua hàng trực tuyến khi các cửa hàng đóng cửa là một lợi thế. Nói một cách tổng thể hơn, kênh phân phối này đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của một bộ phận người tiêu dùng."
Ví dụ, từ tháng 4 đến tháng 9 năm 2020, tập đoàn xa xỉ Richemont ở Geneva đã đạt được 7% doanh số bán hàng qua Internet, so với mức 2% của cùng kỳ năm trước đó. Trong vài tháng, các thương hiệu đã triển khai các chiến lược kỹ thuật số mà ban đầu được lên kế hoạch phải mất vài năm.
Trong khi đó, sử dụng các phương tiện giao tiếp mới cũng cho phép các nhà sản xuất đồng hồ kết nối cuối cùng với các khách hàng của họ. Bỏ qua câu hỏi về tầm quan trọng của các cửa hàng và sự tiếp xúc trực tiếp, sự phát triển nhanh chóng này đang giúp làm rung chuyển một ngành công nghiệp cho đến nay vẫn rất kháng cự với những thay đổi lớn về kỹ thuật số. Nhưng phải đến năm 2020 với sự thúc đẩy cuối cùng của virus SARS-CoV-2 xuất phát từ Trung Quốc thì điều này mới xảy ra./.
