Có mặt tại huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam vào một ngày giữa tháng Bảy, phóng viên VietnamPlus không khỏi xót xa khi chứng kiến cảnh khu rừng cổ thụ đã bị triệt hạ nằm ngổn ngang dưới đáy lòng hồ thủy điện Khe Diên, như thể một khu “nghĩa địa rừng tự nhiên” với hàng ngàn gốc cây khổng lồ đen như mực.
Hoàn thành và đưa vào khai thác từ năm 2007, từ đó đến nay, mỗi khi mùa khô đến, lòng hồ Thủy điện Khe Diên tại huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam hạ mực nước, người dân đi qua đường Trường Sơn Đông ven hồ thủy điện lại xót xa trước cảnh hàng ngàn gốc cây, thân cây cổ thụ nằm ngổn ngang dưới đáy lòng hồ.
Trước khi xây dựng thủy điện, khu vực lòng hồ thủy điện Khe Diên là những cánh rừng tự nhiên với nhiều loại gỗ quý. Có những cây đường kính lớn tới 2-3m. Thế nhưng, khi được quy hoạch và thủy điện “mọc lên,” rừng cây cổ thụ nơi đây đã được “đại phẫu” để chuyển đổi thành lòng hồ, biến thành hồ nước mênh mông.
Nhà máy thủy điện nhỏ Khe Diên có công suất 9MW, với tổng vốn đầu tư hơn 202 tỷ đồng. Khe Diên là một công trình thủy điện nhỏ nhưng hồ chứa nước có trữ lượng tương đối lớn, 25 triệu m3. Đây là nhà máy thủy điện nhỏ đầu tiên trên địa bàn Quảng Nam đưa vào vận hành thương mại.
Cách đó không xa, một khu rừng khác rộng tới gần 70 hécta tại huyện Nam Giang cũng bị nhấn chìm bởi lòng hồ thủy điện Sông Bung 4. Tại đây, hàng ngàn cây cổ thụ cũng bị chặt hạ, một phần thân nhô lên trên mặt nước như những cột chông “khổng lồ.”
Nhà máy Thủy điện Sông Bung 4 nằm trong bậc thang thủy điện hệ thống sông Vu Gia-Thu Bồn thuộc địa bàn huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam. Công trình có quy mô cấp I, công suất lắp máy 156 MW; dung tích hồ chứa 510,8 triệu m3; diện tích lưu vực 15,65 km2.
[“Vỡ trận quy hoạch" thủy điện nhỏ ở các tỉnh miền núi phía Bắc]
Thủy điện Sông Bung 4 chính thức tích nước từ ngày 1/8/2014, trong thời gian này đã làm ngập hơn 65ha rừng đặc dụng, rừng phòng hộ trong phạm vi lòng hồ. Để tận dụng tài nguyên rừng, Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam đã cho phép Ủy ban Nhân dân huyện Nam Giang tận thu gỗ trong lòng hồ.
Được sự ủy quyền của Ủy ban Nhân dân tỉnh, ngày 14/8/2014, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam có quyết định cho phép một doanh nghiệp khai thác gỗ tận thu với 65ha vùng lòng hồ, thuộc khu bảo tồn thiên nhiên sông Thanh. Khối lượng gỗ được cấp phép khai thác hơn 1.000m3.
Trao đổi với chúng tôi về thực trạng thủy điện “nuốt” rừng nêu trên, ông Lê Minh Hưng-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Quảng Nam cho biết, từ năm 2009 đến nay, trên địa bàn có hơn 2.000ha rừng tự nhiên bị mất do thủy điện và các công trình, dự án khai thác khoáng sản. Riêng diện tích rừng bị mất do thủy điện chiếm khoảng 1.700ha.
Về việc tận thu gỗ khi lòng hồ thủy điện “nuốt” rừng, ông Hưng cho hay: “Theo báo cáo đánh giá tác động môi trường, các công trình thủy điện phải dọn hết cây vùng lòng hồ nhưng họ làm không kịp, kể cả hồ Thủy điện Khe Diên làm cũng không hết, nên lòng hồ mới sót lại nhiều cây như vậy. Đây là điều đáng tiếc.”./.
Những gốc cây cổ thụ nằm ngổn ngang dưới đáy lòng hồ thủy điện Khe Diên, tỉnh Quảng Nam. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) 
Hoàn thành và đưa vào khai thác từ năm 2007, từ đó đến nay, mỗi khi lòng hồ Thủy điện Khe Diên tại huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam hạ mực nước, người dân đi đường lại xót xa trước cảnh hàng ngàn gốc cây cổ thụ nằm ngổn ngang dưới đáy hồ như thể một khu “nghĩa địa rừng tự nhiên.” (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) 
(Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) 
(Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) 
(Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) 
(Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) 
(Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) 
(Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) 
(Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) 
