Trước bối cảnh các vụ án đăng kiểm đã và sắp được đưa ra xét xử, kết án, nguy cơ thiếu hụt nhân lực đăng kiểm và đóng cửa các trung tâm đăng kiểm là hiện hữu, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã đề nghị lực lượng công an, quân đội chi viện cho công tác đăng kiểm trong thời gian tới.
Lo thiếu nhân lực, đóng cửa trung tâm đăng kiểm
Tại hội nghị bàn các giải pháp hỗ trợ địa phương trong trường hợp xảy ra ùn tắc kiểm định phương tiện cơ giới đường bộ vào chiều 13/8, theo báo cáo của Cục Đăng kiểm Việt Nam, cả nước hiện có 276 trên tổng số 297 trung tâm đăng kiểm đang hoạt động với 455/550 dây chuyền kiểm định, công suất kiểm định tối thiểu hơn 600.000 ôtô/tháng.
Với số lượng các đơn vị đăng kiểm và các dây chuyền kiểm định nêu trên được vận hành, hoạt động bình thường, phía Cục Đăng kiểm đánh giá sẽ hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu kiểm định của người dân và doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc trong năm 2024 (nhu cầu kiểm định trên cả nước tháng cao nhất cũng chỉ hơn 500.000 xe).
Tuy nhiên, lãnh đạo Cục Đăng kiểm cũng bày tỏ sự lo lắng trong các tháng tới đây, khi các vụ án liên quan đến lĩnh vực đăng kiểm tại các địa phương được đưa ra xét xử sẽ có tác động rất lớn đến hoạt động kiểm định (theo số liệu thống kê cho thấy đã có 42 địa phương với 112 trung tâm đăng kiểm đã có các đăng kiểm viên bị khởi tố) dẫn đến bị thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên và khiến cho 91 trung tâm đăng kiểm tại 32 địa phương phải dừng hoạt động; trung tâm đăng kiểm có từ 2 đăng kiểm viên trở lên bị thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên trong thời gian 12 tháng liên tục sẽ tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới trong thời gian 3 tháng.
“Với lượng phương tiện đến kiểm định gia tăng và việc các cơ quan tố tụng đưa vụ việc ra xét xử trong thời gian tới đây, 36 địa phương có nguy cơ bị ùn tắc phương tiện đến kiểm định. Đặc biệt, sẽ có những địa phương không còn trung tâm đăng kiểm để hoạt động như Bắc Kạn và Thái Bình.
Nguy cơ nhiều địa phương ùn tắc đăng kiểm, kịch bản nào để ứng phó?
Với lượng ôtô đến kiểm định gia tăng và việc các cơ quan tố tụng đưa vụ việc ra xét xử trong thời gian tới đây, nhiều địa phương có nguy cơ bị ùn tắc phương tiện đến đăng kiểm.
Theo ông Nguyễn Văn Phương, Trưởng phòng Kiểm định chất lượng xe cơ giới (Cục Đăng kiểm Việt Nam), hiện nay có hơn 900 đăng kiểm viên bị khởi tố. Trong năm 2023 và 2024, cục đã cấp mới cho 437 đăng kiểm viên, cấp lại cho 360 đăng kiểm viên, bổ sung trong năm 2024 là 141 đăng kiểm viên.
“Nguồn nhân lực là yếu tố quyết định nhưng không thể đào tạo nhiều được vì học viên không mặn mà với ngành đăng kiểm,” ông Phương giãi bày.
Ông Phương cũng dự báo, tháng 10/2024 có thể hàng loạt trung tâm đăng kiểm phải đóng cửa do bị đình chỉ hoạt động khi các bản án của Tòa án có hiệu lực. Năng lực kiểm định phương tiện tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh chỉ còn khoảng 6.000 phương tiện/tháng, cách rất xa so với nhu cầu.
“Tình trạng ùn tắc đăng kiểm chắc chắn sẽ xảy ra nếu không cải thiện được năng lực kiểm định phương tiện, thậm chí ùn tắc nghiêm trọng hơn đầu năm 2023 vì lúc đó sẽ còn rất ít trung tâm đăng kiểm đủ điều kiện hoạt động,” ông Phương nhìn nhận.
Để chủ động khắc phục khó khăn này, Cục Đăng kiểm Việt Nam đang hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật sửa đổi, tổ chức lại hoạt động của trung tâm đăng kiểm và đề nghị hỗ trợ nhân lực từ Bộ Quốc phòng, Bộ Công an.
Sửa Nghị định mới giải quyết triệt để ùn tắc đăng kiểm
Về phía địa phương, ông Bùi Hòa An, Phó Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Thành phố Hồ Chí Minh cho biết thành phố có 18/19 trung tâm đang kiểm hoạt động với 152/197 dây chuyền. Tổng số đăng kiểm viên ở 13 trung tâm đăng kiểm đang xét xử có 97 người.
“Tính toán theo phương án tối ưu nhất là sửa đổi Nghị định số 139/2018/NĐ-CP và Nghị định số 30/2023/NĐ-CP7 với trình tự, thủ tục rút gọn, theo hướng loại trừ trường hợp thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên và tạm đình chỉ hoạt động của đơn vị đăng kiểm. Nếu không thì tất cả trung tâm đăng kiểm đều phải đóng cửa ít nhất 3 tháng, không còn trung tâm và còn người để hoạt động,” ông An chỉ rõ thực tế.
Ông Đào Việt Long, Phó Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội thông tin, thành phố có 29 trung tâm đăng kiểm, hoạt động với 53 dây chuyền, hiện nay đang đáp ứng hơn 76.000 xe/tháng. Tổng số có 226 đăng kiểm viên, trong đó 122 người bị khởi tố và đang tại ngoại, còn lại 104 đăng kiểm viên không bị khởi tố.
“Nếu không sửa nghị định, Hà Nội sẽ chỉ còn 2 trung tâm đăng kiểm hoạt động. Dự báo tháng 12/2024 có 82.000 xe đăng kiểm, tháng 1/2025 hơn 72.000 ôtô đăng kiểm. Nếu không có sự hỗ trợ thêm lực lượng quân đội và công an thì Hà Nội chắc chắn sẽ vỡ trận,” ông Long nói.
Lo thiếu hụt nhân sự nghiêm trọng, 31 địa phương nguy cơ ùn tắc đăng kiểm
Cục Đăng kiểm Việt Nam đề xuất cho phép lùi thời hạn thực hiện thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên hưởng án treo nhằm tháo gỡ nguy cơ ùn tắc đăng kiểm có thể xảy ra vào những tháng tới.
Khẳng định sẽ sẵn sàng chi viện nhân lực hỗ trợ công tác đăng kiểm, theo đại diện Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an), nếu nghị định mới được ban hành thì 90% vướng mắc sẽ được giải quyết. Khi xảy ra ùn tắc, giải pháp đưa ứng dụng công nghệ vào hoạt động để trung tâm đăng kiểm và chủ xe chủ động trong sắp xếp lịch, giảm lượng chờ đợi ở các trung tâm đăng kiểm. Thời gian tới việc duy trì ứng dụng cho việc xếp lịch nên duy trì và có thể đưa vào quy định bắt buộc, tránh trường hợp có trạm tiếp nhận có trạm không.
Đại tá Nguyễn Năng Thắng, Phó Cục trưởng Cục Xe máy (Bộ Quốc phòng) cho biết ngày 6/8, Bộ Quốc phòng đã phê duyệt kế hoạch hỗ trợ kiểm định xe cơ giới dân sự, sẵn sàng điều động 60 đồng chí đợt 1.
“Khác với năm 2023, năm nay, Bộ Quốc phòng đã đầu tư cho các cơ sở đăng kiểm, hiện nay có 10 dây chuyền kiểm định cơ động. Ngoài hỗ trợ nhân sự có thể hỗ trợ trang thiết bị, mỗi xe như một dây chuyền nếu trạm nào không bị đình chỉ có thể đưa xe này đến, coi như có thêm một dây chuyền đăng kiểm,” Đại tá Thắng tiết lộ.
Ông Nguyễn Chiến Thắng, Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam đề nghị Cục Xe máy, Cục Cảnh sát giao thông có phương án bảo đảm hỗ trợ đăng kiểm viên, lực lượng, phân luồng giao thông nếu có ùn tắc đăng kiểm xảy ra.
Cục Đăng kiểm Việt Nam sẽ tiếp tục tập trung cho công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, đào tạo nhân lực, hướng đến đào tạo nâng cao. Dự kiến, đến năm 2026, Cục Đăng kiểm Việt Nam sẽ nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin phục vụ công tác đăng kiểm, hướng đến cấp giấy chứng nhận điện tử thay cho bản giấy, nâng cao tính minh bạch, chống làm giả; tăng cường học tập kinh nghiệm, công nghệ tiên tiến của nước ngoài, thực hiện nghiêm túc công tác thanh tra, kiểm tra, phòng chống tham nhũng, tiêu cực…/.
