Đến giữa tháng Tám năm nay, Khu kinh tế Dung Quất được thành lập và đi vào hoạt động tròn 16 năm (16/8/1996). Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng Khu kinh tế Dung Quất là một trong những khu kinh tế tiên phong và thành công nhất trong cả nước. Khu kinh tế này đã và đang phát triển trên nhiều lĩnh vực, góp phần lớn cho phát triển khu vực kinh tế trọng điểm miền Trung.
Những kết quả ban đầu
Ông Cao Khoa, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi khẳng định rằng Khu kinh tế Dung Quất đã góp phần rất lớn vào sự phát triển kinh tế của tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian qua.
Những con số phản ánh kết quả xây dựng, đầu tư và phát triển tại khu kinh tế này đã chứng minh chủ trương của Trung ương về xây dựng Khu kinh tế Dung Quất là đúng đắn, đồng thời chứng minh những nỗ lực của Đảng bộ, nhân dân Quảng Ngãi trong quá trình đầu tư, xây dựng, phát triển Khu kinh tế Dung Quất. Những kết quả đó khẳng định vị thế của một trong những khu kinh tế ven biển được đánh giá là thành công nhất. Sự phát triển của Khu kinh tế Dung Quất đã và đang mở ra sự phát triển kinh tế của Quảng Ngãi.
Đến nay, Khu kinh tế Dung Quất đã lập hầu hết các quy hoạch, được cấp có thẩm quyền phê duyệt để làm cơ sở triển khai, quản lý như các quy hoạch chung xây dựng, quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội đến năm 2015 tầm nhìn đến năm 2020, quy hoạch chi tiết xây dựng các khu chức năng, quy hoạch ngành, quy hoạch điều chỉnh đô thị Vạn Tường và hoàn thành điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Dung Quất đến năm 2025 từ 10.300ha lên 45.332ha.
Hiện nay, Ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất đang triển khai các quy hoạch gồm quy hoạch chi tiết khu bến cảng Dung Quất 2 đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030; quy hoạch đô thị Dốc Sỏi, đô thị Sa Kỳ; quy hoạch Khu công nghiệp nặng Dung Quất 2, quy hoạch các khu tái định cư hạ lưu sông Trà Bồng-Đập Cà Ninh; quy hoạch Khu công nghiệp nhẹ Bình Hòa-Bình Phước...
Đến tháng 8/2012, Khu kinh tế Dung Quất đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho 114 dự án với tổng vốn đăng ký là 136.000 tỷ đồng; trong đó có 101 dự án trong nước với tổng vốn đăng ký là 76.725 tỷ đồng, 13 dự án nước ngoài với tổng vốn đăng ký là 3 tỷ 746,56 triệu USD; tổng giá trị vốn thực hiện đầu tư ước đạt 60%.
Phải kể đến ở khu kinh tế này là một số dự án lớn, quan trọng như Nhà máy lọc dầu Dung Quất, Nhà máy công nghiệp nặng Doosan Vina, nhà máy nhựa PP, nhà máy đóng tàu, nhà máy BioEthanol, nhà máy xi măng Dung Quất cùng hệ thống bến cảng, cùng với nhiều hệ thống dịch vụ khách sạn, nhà hàng... góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của khu kinh tế.
Trong số 67 dự án đang hoạt động tại Khu kinh tế Dung Quất, có 47 dự án hoạt động hiệu quả tốt, đặc biệt là các dự án lọc - hóa dầu, công nghiệp nặng Doosan, khai thác cảng; giải quyết việc làm cho 13.800 lao động. Năm 2011, giá trị sản lượng công nghiệp, thương mại, dịch vụ đạt 115.000 tỷ đồng; kim ngạch xuất khẩu đạt 250 triệu USD; hàng hóa thông qua cảng Dung Quất đạt 5,3 triệu tấn; thu ngân sách trên địa bàn KKT Dung Quất đạt 15.532 tỷ đồng.
Dự kiến năm 2012, giá trị sản lượng công nghiệp, thương mại, dịch vụ đạt 150.000 tỷ đồng, kim ngạch xuất khẩu đạt 250 triệu USD, sản lượng hàng hóa qua cảng đạt 7,5 triệu tấn; đóng góp nguồn thu ngân sách đạt 15.000 tỷ đồng. Từ một trong những tỉnh còn khó khăn của cả nước, Quảng Ngãi đã vươn lên là một trong 10 tỉnh có mức thu ngân sách cao của cả nước.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi Cao Khoa cho rằng: "Cùng với việc thu hút đầu tư, những năm qua, tỉnh Quảng Ngãi đã thực hiện tương đối tốt công tác bồi thường, tái định cư, an sinh xã hội khi triển khai các dự án. Hệ thống chính trị từ tỉnh đến xã coi việc giải quyết đời sống cho người dân là mục tiêu của khu kinh tế và là nhiệm vụ chính trị của chính mình. Do đó, chúng tôi luôn nỗ lực để hài hòa ba lợi ích, gồm của Nhà nước, của doanh nghiệp và đặc biệt là coi trọng lợi ích người dân."
Ông Khoa cũng cho biết công tác bồi thường luôn được tỉnh Quảng Ngãi nghiên cứu, điều tra kỹ lưỡng, áp giá đền bù đúng chính sách, công khai, dân chủ, cho mọi người dân đồng thuận. Trong tái định cư, tỉnh quan tâm, kết hợp chặt chẽ tái định canh, định cư cho người dân, giải quyết việc làm, khi tái định cư có việc làm mới tốt hơn, thu nhập cao hơn.
Quảng Ngãi đã giải quyết tốt các vấn đề xã hội, đảm bảo đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Nhờ vậy, hầu hết người dân tại các xã trong vùng dự án đồng thuận đến nơi ở mới, nhường đất để thực hiện các dự án được thuận lợi. Riêng việc đào tạo nghề và giải quyết việc làm đã tạo thu nhập ổn định cho hàng nghìn thanh niên trong độ tuổi lao động được làm việc tại các nhà máy trong khu kinh tế.
Hướng phát triển tương lai
Để Khu kinh tế Dung Quất tiếp tục phát triển mạnh, toàn diện và vững chắc hơn, tỉnh Quảng Ngãi đang đẩy mạnh công tác xúc tiến đầu tư tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Sigapore... Tình hình thu hút đầu tư trong năm 2012 tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực với việc xuất hiện một số đối tác mới; trong đó có nhiều dự án quan trọng đối với sự phát triển của Khu kinh tế Dung Quất như dự án Nhà máy nhiệt điện BOT của Tập đoàn Semcorp công suất 1.200 MW với tổng vốn đăng ký 2 tỷ USD; dự án Khu công nghiệp Việt Nam-Singapore (VSIP) với quy mô đầu tư cả hai giai đoạn lên đến 1.200ha; dự án Nhà máy bột giấy của Tập đoàn Sojitz (Nhật Bản) và Tập đoàn JK (Ấn Độ) và dự án Thép Guang Lian của Tập đoàn thép JFE (Nhật Bản).
Trong thời gian gần đây, nhiều nhà đầu tư tiềm năng đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản để khảo sát Khu kinh tế Dung Quất nhằm tìm kiếm cơ hội đầu tư như: Nhóm các doanh nghiệp phụ trợ Nhật Bản về sản xuất đá vôi, đá dolomite, khí công nghiệp, sản xuất vật liệu xây dựng và nhóm các doanh nghiệp cơ khí phụ trợ đến từ Ulsan (Hàn Quốc).
Ông Phạm Như Sô, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi, Trưởng Ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất cho rằng mục tiêu lâu dài phát triển Khu kinh tế Dung Quất là tiếp tục khẳng định vai trò là khu kinh tế tổng hợp, đa ngành, đa lĩnh vực, trong đó trọng tâm là phát triển công nghiệp lọc dầu-hóa dầu-hóa chất và công nghiệp nặng với các ngành chủ đạo: Luyện-cán thép, cơ khí, đóng và sửa chữa tàu biển và các ngành công nghiệp khác gắn với việc khai thác Cảng nước sâu Dung Quất I và Dung Quất II.
Mặt khác, Chính phủ định hướng xây dựng khu kinh tế này thành một thành phố công nghiệp mở trong tương lai, có trung tâm lọc hóa dầu, trung tâm thương mại, trung tâm dịch vụ cảng. Khu kinh tế là đầu mối giao thông quan trọng với miền Trung và Tây Nguyên, là tiền đề để Quảng Ngãi phát triển và có vai trò quan trọng với sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước.
Định hướng phát triển Khu kinh tế Dung Quất thời gian tới là: Xây dựng và phát triển KKT Dung Quất thành thành phố công nghiệp mở - là một đơn vị hành chính lãnh thổ, được áp dụng thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù và các cơ chế đặc cách như cơ chế tự chủ về tài chính ngân sách, được trao quyền quản lý cao hơn trên một số lĩnh vực: quản lý đầu tư, xây dựng, lao động, xuất nhập khẩu, đất đai, môi trường, quản lý doanh nghiệp, quản lý đô thị, nhằm giúp chính quyền thành phố chủ động trong quá trình giải quyết công việc và thủ tục cho các nhà đầu tư.
Cùng với đó, Khu kinh tế Dung Quất được áp dụng một số cơ chế tự chủ tài chính ngân sách, đầu tư, thương mại, đất đai, phát triển đô thị mới, hạ tầng công nghiệp, hạ tầng đô thị, hạ tầng khu dân cư, thu hút và sử dụng nhân tài.
Những chỉ tiêu chủ yếu phát triển Khu kinh tế Dung Quất là phấn đấu đến 2015, thu hút đầu tư đạt 13 tỷ USD (trong đó vốn thực hiện khoảng 8 tỷ USD), thu ngân sách trên địa bàn 15.000 tỷ đồng; đến năm 2020, thu hút đầu tư đạt 16 tỷ USD, thu ngân ngân sách đạt 25.000 tỷ đồng.
Thời gian xây dựng và phát triển của Khu kinh tế Dung Quất chưa phải là dài, nhưng đã mở ra sự phát triển kinh tế của Quảng Ngãi trong thời kỳ mới, đặc biệt là sự phát triển của các loại hình kinh tế với quy mô lớn hơn, đồng bộ, vững chắc hơn, đưa tỉnh Quảng Ngãi dần trở thành một tỉnh giàu mạnh của khu vực duyên hải miền Trung./.
Những kết quả ban đầu
Ông Cao Khoa, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi khẳng định rằng Khu kinh tế Dung Quất đã góp phần rất lớn vào sự phát triển kinh tế của tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian qua.
Những con số phản ánh kết quả xây dựng, đầu tư và phát triển tại khu kinh tế này đã chứng minh chủ trương của Trung ương về xây dựng Khu kinh tế Dung Quất là đúng đắn, đồng thời chứng minh những nỗ lực của Đảng bộ, nhân dân Quảng Ngãi trong quá trình đầu tư, xây dựng, phát triển Khu kinh tế Dung Quất. Những kết quả đó khẳng định vị thế của một trong những khu kinh tế ven biển được đánh giá là thành công nhất. Sự phát triển của Khu kinh tế Dung Quất đã và đang mở ra sự phát triển kinh tế của Quảng Ngãi.
Đến nay, Khu kinh tế Dung Quất đã lập hầu hết các quy hoạch, được cấp có thẩm quyền phê duyệt để làm cơ sở triển khai, quản lý như các quy hoạch chung xây dựng, quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội đến năm 2015 tầm nhìn đến năm 2020, quy hoạch chi tiết xây dựng các khu chức năng, quy hoạch ngành, quy hoạch điều chỉnh đô thị Vạn Tường và hoàn thành điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Dung Quất đến năm 2025 từ 10.300ha lên 45.332ha.
Hiện nay, Ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất đang triển khai các quy hoạch gồm quy hoạch chi tiết khu bến cảng Dung Quất 2 đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030; quy hoạch đô thị Dốc Sỏi, đô thị Sa Kỳ; quy hoạch Khu công nghiệp nặng Dung Quất 2, quy hoạch các khu tái định cư hạ lưu sông Trà Bồng-Đập Cà Ninh; quy hoạch Khu công nghiệp nhẹ Bình Hòa-Bình Phước...
Đến tháng 8/2012, Khu kinh tế Dung Quất đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho 114 dự án với tổng vốn đăng ký là 136.000 tỷ đồng; trong đó có 101 dự án trong nước với tổng vốn đăng ký là 76.725 tỷ đồng, 13 dự án nước ngoài với tổng vốn đăng ký là 3 tỷ 746,56 triệu USD; tổng giá trị vốn thực hiện đầu tư ước đạt 60%.
Phải kể đến ở khu kinh tế này là một số dự án lớn, quan trọng như Nhà máy lọc dầu Dung Quất, Nhà máy công nghiệp nặng Doosan Vina, nhà máy nhựa PP, nhà máy đóng tàu, nhà máy BioEthanol, nhà máy xi măng Dung Quất cùng hệ thống bến cảng, cùng với nhiều hệ thống dịch vụ khách sạn, nhà hàng... góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của khu kinh tế.
Trong số 67 dự án đang hoạt động tại Khu kinh tế Dung Quất, có 47 dự án hoạt động hiệu quả tốt, đặc biệt là các dự án lọc - hóa dầu, công nghiệp nặng Doosan, khai thác cảng; giải quyết việc làm cho 13.800 lao động. Năm 2011, giá trị sản lượng công nghiệp, thương mại, dịch vụ đạt 115.000 tỷ đồng; kim ngạch xuất khẩu đạt 250 triệu USD; hàng hóa thông qua cảng Dung Quất đạt 5,3 triệu tấn; thu ngân sách trên địa bàn KKT Dung Quất đạt 15.532 tỷ đồng.
Dự kiến năm 2012, giá trị sản lượng công nghiệp, thương mại, dịch vụ đạt 150.000 tỷ đồng, kim ngạch xuất khẩu đạt 250 triệu USD, sản lượng hàng hóa qua cảng đạt 7,5 triệu tấn; đóng góp nguồn thu ngân sách đạt 15.000 tỷ đồng. Từ một trong những tỉnh còn khó khăn của cả nước, Quảng Ngãi đã vươn lên là một trong 10 tỉnh có mức thu ngân sách cao của cả nước.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi Cao Khoa cho rằng: "Cùng với việc thu hút đầu tư, những năm qua, tỉnh Quảng Ngãi đã thực hiện tương đối tốt công tác bồi thường, tái định cư, an sinh xã hội khi triển khai các dự án. Hệ thống chính trị từ tỉnh đến xã coi việc giải quyết đời sống cho người dân là mục tiêu của khu kinh tế và là nhiệm vụ chính trị của chính mình. Do đó, chúng tôi luôn nỗ lực để hài hòa ba lợi ích, gồm của Nhà nước, của doanh nghiệp và đặc biệt là coi trọng lợi ích người dân."
Ông Khoa cũng cho biết công tác bồi thường luôn được tỉnh Quảng Ngãi nghiên cứu, điều tra kỹ lưỡng, áp giá đền bù đúng chính sách, công khai, dân chủ, cho mọi người dân đồng thuận. Trong tái định cư, tỉnh quan tâm, kết hợp chặt chẽ tái định canh, định cư cho người dân, giải quyết việc làm, khi tái định cư có việc làm mới tốt hơn, thu nhập cao hơn.
Quảng Ngãi đã giải quyết tốt các vấn đề xã hội, đảm bảo đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Nhờ vậy, hầu hết người dân tại các xã trong vùng dự án đồng thuận đến nơi ở mới, nhường đất để thực hiện các dự án được thuận lợi. Riêng việc đào tạo nghề và giải quyết việc làm đã tạo thu nhập ổn định cho hàng nghìn thanh niên trong độ tuổi lao động được làm việc tại các nhà máy trong khu kinh tế.
Hướng phát triển tương lai
Để Khu kinh tế Dung Quất tiếp tục phát triển mạnh, toàn diện và vững chắc hơn, tỉnh Quảng Ngãi đang đẩy mạnh công tác xúc tiến đầu tư tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Sigapore... Tình hình thu hút đầu tư trong năm 2012 tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực với việc xuất hiện một số đối tác mới; trong đó có nhiều dự án quan trọng đối với sự phát triển của Khu kinh tế Dung Quất như dự án Nhà máy nhiệt điện BOT của Tập đoàn Semcorp công suất 1.200 MW với tổng vốn đăng ký 2 tỷ USD; dự án Khu công nghiệp Việt Nam-Singapore (VSIP) với quy mô đầu tư cả hai giai đoạn lên đến 1.200ha; dự án Nhà máy bột giấy của Tập đoàn Sojitz (Nhật Bản) và Tập đoàn JK (Ấn Độ) và dự án Thép Guang Lian của Tập đoàn thép JFE (Nhật Bản).
Trong thời gian gần đây, nhiều nhà đầu tư tiềm năng đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản để khảo sát Khu kinh tế Dung Quất nhằm tìm kiếm cơ hội đầu tư như: Nhóm các doanh nghiệp phụ trợ Nhật Bản về sản xuất đá vôi, đá dolomite, khí công nghiệp, sản xuất vật liệu xây dựng và nhóm các doanh nghiệp cơ khí phụ trợ đến từ Ulsan (Hàn Quốc).
Ông Phạm Như Sô, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi, Trưởng Ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất cho rằng mục tiêu lâu dài phát triển Khu kinh tế Dung Quất là tiếp tục khẳng định vai trò là khu kinh tế tổng hợp, đa ngành, đa lĩnh vực, trong đó trọng tâm là phát triển công nghiệp lọc dầu-hóa dầu-hóa chất và công nghiệp nặng với các ngành chủ đạo: Luyện-cán thép, cơ khí, đóng và sửa chữa tàu biển và các ngành công nghiệp khác gắn với việc khai thác Cảng nước sâu Dung Quất I và Dung Quất II.
Mặt khác, Chính phủ định hướng xây dựng khu kinh tế này thành một thành phố công nghiệp mở trong tương lai, có trung tâm lọc hóa dầu, trung tâm thương mại, trung tâm dịch vụ cảng. Khu kinh tế là đầu mối giao thông quan trọng với miền Trung và Tây Nguyên, là tiền đề để Quảng Ngãi phát triển và có vai trò quan trọng với sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước.
Định hướng phát triển Khu kinh tế Dung Quất thời gian tới là: Xây dựng và phát triển KKT Dung Quất thành thành phố công nghiệp mở - là một đơn vị hành chính lãnh thổ, được áp dụng thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù và các cơ chế đặc cách như cơ chế tự chủ về tài chính ngân sách, được trao quyền quản lý cao hơn trên một số lĩnh vực: quản lý đầu tư, xây dựng, lao động, xuất nhập khẩu, đất đai, môi trường, quản lý doanh nghiệp, quản lý đô thị, nhằm giúp chính quyền thành phố chủ động trong quá trình giải quyết công việc và thủ tục cho các nhà đầu tư.
Cùng với đó, Khu kinh tế Dung Quất được áp dụng một số cơ chế tự chủ tài chính ngân sách, đầu tư, thương mại, đất đai, phát triển đô thị mới, hạ tầng công nghiệp, hạ tầng đô thị, hạ tầng khu dân cư, thu hút và sử dụng nhân tài.
Những chỉ tiêu chủ yếu phát triển Khu kinh tế Dung Quất là phấn đấu đến 2015, thu hút đầu tư đạt 13 tỷ USD (trong đó vốn thực hiện khoảng 8 tỷ USD), thu ngân sách trên địa bàn 15.000 tỷ đồng; đến năm 2020, thu hút đầu tư đạt 16 tỷ USD, thu ngân ngân sách đạt 25.000 tỷ đồng.
Thời gian xây dựng và phát triển của Khu kinh tế Dung Quất chưa phải là dài, nhưng đã mở ra sự phát triển kinh tế của Quảng Ngãi trong thời kỳ mới, đặc biệt là sự phát triển của các loại hình kinh tế với quy mô lớn hơn, đồng bộ, vững chắc hơn, đưa tỉnh Quảng Ngãi dần trở thành một tỉnh giàu mạnh của khu vực duyên hải miền Trung./.
Nguyễn Đăng Lâm (TTXVN)
