Trẻ em làm việc tại một lò gạch ở Najaf, Iraq. (Nguồn: AFP/TTXVN) Theo báo cáo vừa được công bố của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), số lao động trẻ em đã tăng lên 160 triệu trên toàn thế giới - tăng 8,4 triệu trẻ em trong 4 năm qua và là mức tăng đầu tiên sau hai thập kỷ - với hàng triệu trẻ em khác đang gặp nguy hiểm do tác động của đại dịch COVID-19.
Báo cáo "Lao động trẻ em: Ước tính toàn cầu năm 2020, xu hướng và con đường tiến tới" - được công bố trước Ngày Thế giới phòng, chống lao động trẻ em vào ngày 12/6 - cảnh báo rằng tiến độ chấm dứt lao động trẻ em đã bị đình trệ lần đầu tiên sau 20 năm, làm đảo ngược xu hướng giảm trước đó đối với lao động trẻ em.
Báo cáo chỉ ra sự gia tăng đáng kể số trẻ em từ 5 tuổi đến 11 tuổi tham gia lao động, hiện chỉ chiếm hơn một nửa tổng số trẻ em toàn cầu. Số trẻ em từ 5 tuổi đến 17 tuổi làm công việc độc hại (được định nghĩa là công việc có khả năng gây tổn hại đến sức khỏe, sự an toàn hoặc đạo đức của chúng) đã tăng 6,5 triệu lên 79 triệu kể từ năm 2016.
Ở khu vực châu Phi cận Sahara, sự gia tăng dân số, khủng hoảng tái diễn, nghèo đói cùng cực và các biện pháp bảo trợ xã hội không đầy đủ đã dẫn đến thêm 16,6 triệu trẻ em phải lao động trong 4 năm qua.
Ngay cả ở những khu vực đã có một số tiến triển kể từ năm 2016, chẳng hạn như châu Á-Thái Bình Dương, khu vực Mỹ Latinh và Caribe, đại dịch COVID-19 đang gây nguy hiểm cho tiến trình đó.
[Cảnh báo nguy cơ trẻ em trên thế giới đối mặt với thảm họa về thế hệ]
Báo cáo cảnh báo rằng trên toàn cầu có thêm 9 triệu trẻ em có nguy cơ phải lao động vào cuối năm 2022 do hậu quả của đại dịch. Một mô hình mô phỏng cho thấy con số này có thể tăng lên 46 triệu nếu họ không được tiếp cận với phạm vi bảo trợ xã hội quan trọng.
Các cú sốc kinh tế bổ sung và việc đóng cửa trường học do COVID-19 gây ra có nghĩa là trẻ em đã tham gia lao động có thể phải làm việc nhiều giờ hơn hoặc trong điều kiện tồi tệ hơn, trong khi nhiều trẻ em khác có thể bị buộc vào các hình thức lao động trẻ em tồi tệ nhất do mất việc làm và thu nhập trong các gia đình dễ bị tổn thương.
Giám đốc Điều hành UNICEF Henrietta Fore cho biết chúng ta đang mất dần chỗ đứng trong cuộc chiến chống lại lao động trẻ em và tình hình năm ngoái đã làm cho cuộc chiến đó trở nên khó khăn hơn.
Hiện đã bước sang năm thứ hai thế giới ngừng hoạt động, đóng cửa trường học, gián đoạn kinh tế và ngân sách quốc gia bị thu hẹp, các gia đình buộc phải đưa ra những lựa chọn đau lòng.
UNICEF kêu gọi các chính phủ và các ngân hàng phát triển quốc tế ưu tiên đầu tư vào các chương trình có thể đưa trẻ em ra khỏi lực lượng lao động và trở lại trường học, và vào các chương trình bảo trợ xã hội có thể giúp các gia đình tránh đưa ra lựa chọn này ngay từ đầu.
Các phát hiện chính khác trong báo cáo bao gồm khu vực nông nghiệp chiếm 70% lao động trẻ em (112 triệu), sau đó là 20% trong lĩnh vực dịch vụ (31,4 triệu) và 10% trong công nghiệp (16,5 triệu).
Gần 28% trẻ em từ 5 tuổi đến 11 tuổi và 35% trẻ em từ 12 tuổi đến 14 tuổi lao động không được đến trường. Lao động trẻ em ở trẻ em trai phổ biến hơn trẻ em gái ở mọi lứa tuổi. Tỷ lệ lao động trẻ em ở nông thôn (14%) gần gấp 3 lần ở thành thị (5%).
Lao động trẻ em làm tổn hại đến giáo dục của trẻ em, hạn chế quyền và cơ hội trong tương lai của các em, đồng thời dẫn đến các chu kỳ đói nghèo và lao động trẻ em luẩn quẩn giữa các thế hệ.
Để đảo ngược xu hướng gia tăng trong lao động trẻ em, ILO và UNICEF kêu gọi bảo vệ xã hội đầy đủ cho tất cả mọi người, bao gồm cả quyền lợi phổ cập cho trẻ em; tăng chi tiêu cho giáo dục chất lượng và đưa tất cả trẻ em trở lại trường học - bao gồm cả trẻ em đã nghỉ học trước COVID-19; khuyến khích việc làm tốt cho người lớn, vì vậy các gia đình không cần phải nhờ đến trẻ em để giúp tạo thu nhập cho gia đình; chấm dứt các chuẩn mực giới tính có hại và phân biệt đối xử ảnh hưởng đến lao động trẻ em; đầu tư vào hệ thống bảo vệ trẻ em, phát triển nông nghiệp, dịch vụ công nông thôn, cơ sở hạ tầng và sinh kế./.
