Bà Mạnh Vãn Chu, Giám đốc tài chính của tập đoàn viễn thông Trung Quốc Huawei. (Ảnh: Reuters/TTXVN) Xung quanh việc Giám đốc tài chính của Tập đoàn công nghệ Huawei Trung Quốc Mạnh Vãn Chu bị bắt giữ ở Canada, trang mạng chinatimes.com của Đài Loan mới đây đã đăng tải bài viết “Trung Quốc và Mỹ kiềm chế lẫn nhau, đề phòng chính trị leo thang,” cho rằng việc này hiện có rất nhiều câu hỏi vẫn chưa có lời giải đáp.
Trang mạng voachinese.com cho biết rất nhiều người lo ngại vụ việc Mạnh Vãn Chu có thể sẽ phá hỏng cuộc đàm phán thương mại Trung-Mỹ.
Các nhà phân tích cho rằng tính đến thời điểm hiện tại, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Ủy ban Điều hành của Quốc hội Mỹ về Trung Quốc (CECC) vẫn giữ thái độ bình tĩnh khác thường đối với vấn đề này, và sự kiềm chế của Donald Trump trên trang mạng xã hội Twitter về vấn đề này cũng khiến người ta kinh ngạc.
Christopher Balding, học giả nghiên cứu về các vấn đề Trung Quốc của Đại học Fulbright Việt Nam, cho biết nhìn từ góc độ của Bắc Kinh, vụ Mạnh Vãn Chu là một sự leo thang chính trị, Chính quyền Trump xem ra hiểu rõ điểm này.
Ông cho rằng việc rất quan trọng trong thời gian tới là Ủy ban Điều hành của Quốc hội Mỹ về Trung Quốc (CECC) quyết định việc này thuộc về vấn đề pháp luật, đồng thời nỗ lực gạt nhân tố chính trị ra ngoài, bất luận vụ án này cụ thể là vấn đề gì.
Nhưng dù diễn biến sự việc này hoàn toàn không liên quan đến bất cứ người nào trong Chính quyền Trump thì Bắc Kinh vẫn sẽ cho rằng đây là sự leo thang chính trị.
Tờ New York Times đưa tin vụ việc Mạnh Vãn Chu đã kích động tinh thần phức tạp ở Trung Quốc, một bộ phận người dân nước này cổ súy chống lại hàng hóa của Mỹ, cũng có người căng thẳng về việc đầu tư của họ ở Mỹ.
Hành động mới nhất đã thể hiện rõ sự phản kích của Chính quyền Trump đối với việc Bắc Kinh tranh giành địa vị bá quyền về công nghệ, ngập tràn không khí chính trị khác thường.
Bên cạnh đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phải đối mặt với thử thách nghiêm trọng vì vừa muốn giữ ổn định mối quan hệ Trung-Mỹ, vừa muốn trấn an quân đội và các thế lực bảo thủ.
[Mỹ, Canada cam kết bảo đảm quá trình tố tụng công bằng với CFO Huawei]
Hạ Minh - Giáo sư chuyên nghiên cứu về khoa học chính trị và các vấn đề toàn cầu thuộc trường Đại học Thành phố New York (CUNY) - cho biết vụ án Mạnh Vãn Chu cho thấy trong nhóm cố vấn thương mại của Donald Trump có người biết cách tận dụng các thủ đoạn lợi hại để dạy cho Bắc Kinh một bài học.
Ông cho biết đây chỉ là một chiêu trong rất nhiều “nước cờ” mà Mỹ đang sử dụng trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, mục đích là tối đa hóa thành quả. Ông cho rằng vụ việc Mạnh Vãn Chu cần phải xem xét từ trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ.
Vương Dũng, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu kinh tế chính trị thuộc Đại học Bắc Kinh, phân tích rằng vụ án Mạnh Vãn Chu chắc chắn gây ảnh hưởng tiêu cực đến lòng tin chính trị giữa hai nước Trung-Mỹ.
Tuy nhiên, chính quyền Bắc Kinh cần phải xử lý thận trọng, không để ảnh hưởng lan rộng, phá hoại cuộc đàm phán thương mại song phương.
Đặng Duật Văn, nhà quan sát chính trị thời sự Bắc Kinh, cho rằng người dân và các thế lực trong chính phủ Trung Quốc có thể lợi dụng vụ việc Mạnh Vãn Chu để phản đối Trung Quốc nhượng bộ trong đàm phán thương mại.
Ông nói nếu Mỹ dùng Huawei để mở đầu cuộc chiến thì các thế lực dân tộc chủ nghĩa bảo thủ và quân đội Trung Quốc sẽ rất bất mãn, khiến Bắc Kinh càng khó thỏa hiệp với Mỹ. Washington đưa ra “con bài” này trong ngắn hạn có thể được lợi, nhưng về lâu dài chưa chắc đã như vậy, bởi phe cải cách của Trung Quốc sẽ càng khó có tiếng nói.
Hiện Trung Quốc và Mỹ đều bày tỏ tin tưởng thỏa thuận đạt được trong cuộc gặp Tập-Trump là một thỏa thuận tốt, hy vọng cuộc đàm phán sẽ thành công. Vụ việc Mạnh Vãn Chu sẽ diễn biến ra sao vẫn đang là câu hỏi còn bỏ ngỏ./.
