Trụ sở Quốc hội Mỹ. (Nguồn: AFP) Chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Mỹ Barack Obama đề xuất gói ngân sách gần 4.000 tỷ USD, toàn bộ các nghị sỹ đảng Cộng hòa tại lưỡng viện Quốc hội đã lên tiếng phản đối kế hoạch trên, cho rằng điều này chỉ nhằm giúp "đánh bóng" uy tín của đảng Dân chủ trước thời điểm diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống 2016.
Phát biểu trước báo giới, Chủ tịch Hạ viện John Boehner cho rằng kế hoạch ngân sách của Tổng thống Obama không có nhiều điểm khác biệt so với các chính sách trước đó khi vẫn chủ yếu đề xuất tăng thuế và đẩy mạnh chi tiêu. Quan chức này cũng để ngỏ khả năng Hạ viện sẽ đề xuất một kế hoạch khác mang tính "hướng về tương lai" cho tài khóa 2016.
Cùng chung quan điểm, nghị sỹ đảng Cộng hòa Orrin Hatch, Chủ tịch Ủy ban tài chính Thượng viện, cũng cáo buộc kế hoạch của ông Obama vẫn chỉ tập trung đẩy mạnh chi tiêu chính phủ nhờ vào các khoản thu được từ việc tăng thuế. Ông Hatch chỉ trích đề xuất này "chỉ làm thỏa mãn tôn chỉ của đảng Dân chủ" chứ không thể giúp nước Mỹ lấy lại được "nền tảng tài chính vững chắc."
Trước đó, Tổng thống Obama đã công bố kế hoạch ngân sách trong đó bao gồm nhiều khoản chi tiêu lớn dành cho cơ sở hạ tầng, quân đội và hoạt động nghiên cứu.
Cụ thể, ông chủ Nhà Trắng đề xuất “lấp các lỗ hổng” trong bộ luật thuế của Mỹ, theo đó đề nghị đánh thuế một lần 14% mỗi năm đối với khoản lợi nhuận hơn 2.100 tỷ USD mà các doanh nghiệp Mỹ đang lưu giữ ở nước ngoài và số tiền thu được sẽ được dành để đầu tư vào chương trình xây dựng, sửa chữa và nâng cấp hệ thống đường cao tốc, cầu phà và các đầu mối giao thông quan trọng.
Chương trình ngân sách của ông Obama cũng ưu tiên lợi ích của các gia đình trung lưu, tìm cách thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa các tầng lớp xã hội. Ngoài ra, Tổng thống Obama cũng đề nghị nới lỏng các chương trình thắt chặt chi tiêu đối với ngân sách quốc phòng và các chương trình nội địa từ năm 2011 với mức tăng 7% mỗi năm.
Ông Obama đề nghị tăng ngân sách quốc phòng năm 2016 lên 534 tỷ USD, trong đó một phần ngân sách là dành cho kế hoạch tăng cường lực lượng đồn trú tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương, các hoạt động chống lại nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, và công tác củng cố an ninh mạng và các khoản chi tiêu để "đối phó với các hành động gây hấn của Nga tại Đông Âu."
Trong bài phát biểu tại Bộ An ninh Nội địa ngày 2/2, Tổng thống Obama nhấn mạnh cần tránh để sự bất đồng gây phương hại cho an ninh quốc gia, đồng thời cảnh báo Đảng Cộng hòa không nên "chơi trò chính trị" với nền kinh tế và an ninh của đất nước.
Giới phân tích nhận định mặc dù khó có cơ hội được thông qua tại Quốc hội lưỡng viện hiện do phe Cộng hòa kiểm soát, bản đề xuất ngân sách của Tổng thống Obama sẽ châm ngòi cho những tranh luận về sự công bằng và tinh thần trách nhiệm - hai vấn đề quan trọng mà các ứng viên hai đảng sẽ phải hướng tới trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng trong 2 năm tới.
Đối với các nghị sỹ đảng Dân chủ, kế hoạch ngân sách của ông Obama được coi là một bản "dự thảo tuyên ngôn bầu cử" của các ứng viên đảng này và là cơ hội để họ chứng minh rằng tôn chỉ của đảng Dân chủ là tập trung vào cải thiện tình hình kinh tế cho người dân nói chung, cũng như thúc đẩy các chính sách an sinh xã hội./
