Tầm quan trọng của an ninh sinh học đối với an ninh quốc gia

Vấn đề an ninh sinh học liên quan đến những nông dân sở hữu đất đai trị giá 1 triệu AUD cũng như quỹ đầu tư nước ngoài giữ đất nông nghiệp và tài sản nước sạch ở Australia trị giá hàng trăm triệu AUD.

Nông dân Australia. (Nguồn: Agrilabour.com.au)

Theo trang mạng aspistrategist.org.au, một trong những lợi thế chiến lược lớn nhất của Australia là năng lực sản xuất và xuất khẩu các mặt hàng lương thực và thực phẩm giàu chất xơ trị giá hơn 80 tỷ AUD mỗi năm.

Nggành nông nghiệp của Australia có khả năng cung cấp lương thực cho gấp 3 lần dân số nước này. Xuất khẩu chiếm 70% tổng sản lượng nông sản của Australia, trong khi đó 30% còn lại được tiêu thụ ở trong nước. Giá trị của lợi thế chiến lược trên được đảm bảo nhờ hệ thống an ninh sinh học của Australia, tuy nhiên đóng góp của hệ thống này đối với an ninh quốc gia vẫn chưa được hiểu một cách đầy đủ và hoàn toàn bị xem nhẹ.

Trong bối cảnh xuất hiện nhiều biến động chính trị lớn khiến an ninh quốc gia trở thành vấn đề ưu tiên hàng đầu, vai trò của an ninh sinh học đối với an ninh quốc gia Australia phần lớn đang bị coi nhẹ.

Cách chúng ta nhìn nhận về vấn đề an ninh sinh học và hệ thống đảm bảo năng lực sản xuất và xuất khẩu nông nghiệp của Australia cần có sự thay đổi căn bản. Việc đảm bảo các hệ thống này hoạt động mạnh mẽ và phù hợp với mục tiêu của Australia cần được coi là mục tiêu hàng đầu của các cấp chính quyền.

Kỳ vọng trong lĩnh vực nông nghiệp giai đoạn hậu COVID-19 đang tăng cao và theo dự đoán, lĩnh vực này có thể đạt giá trị kỷ lục 81 tỷ AUD trong giai đoạn 2021-2022. Hiện Australia đang đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực này và giá trị đất nông nghiệp đã tăng liên tục trong 8 năm, với mức tăng trung bình được ghi nhận là 20% mỗi ha trong năm 2021.

Hầu hết giá cả các mặt hàng đang tiếp tục tăng. Bất chấp nỗ lực gây sức ép về kinh tế của chính quyền Bắc Kinh với Australia trong 2 năm qua, giá trị mà lĩnh vực nông nghiệp đóng góp cho nền kinh tế quốc gia vẫn tăng.

Trong khi đó, sự đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu do đại dịch COVID-19 đã làm dấy lên một viễn cảnh về tình trạng bất ổn xã hội và sự khan hiếm hàng hóa tại các cửa hàng.

Hơn 2 năm sau khi đại dịch COVID-19 gây ra những tác động ban đầu, tình trạng gián đoạn trên ngày càng diễn ra trầm trọng khi cuộc chiến tranh ở Ukraine nổ ra. Hơn hết, các hệ thống của Australia đã cho thấy chúng dễ bị tổn thương như thế nào trước các cuộc tấn công mạng vào năm 2021, thời điểm mà JBS Foods - một trong những công ty chế biến thịt lớn nhất thế giới - bị tấn công, tống tiền và buộc phải tạm ngừng các hoạt động trên toàn cầu trong một tuần.

Trong một môi trường địa chính trị ngày càng bất ổn và sự cạnh tranh giữa các cường quốc cũng như tác động của biến đổi khí hậu càng làm cho mọi thứ trầm trọng hơn, vấn đề an ninh lương thực về bản chất đến nay là gắn liền với an ninh quốc gia. Nhưng nếu không có an ninh sinh học, đơn giản là sẽ không có an ninh lương thực.

Hãy coi đây là 3 vấn đề an ninh đối với sự thịnh vượng của Australia, bao gồm an ninh sinh học, an ninh lương thực, và tương xứng với chúng là an ninh quốc gia. Việc tiếp cận đầy đủ thực phẩm an toàn và đủ dinh dưỡng là một nhu cầu an ninh cần thiết.

Australia cần phải từ bỏ cách tiếp cận theo kiểu bất kỳ cái gì sai cũng sẽ đúng vào một lúc nào đó. Đây là cách tiếp cận khiến người Australia thờ ơ với các chính sách an ninh sinh học vốn tồn tại lâu nay ở Australia.

Hệ thống truy xuất nguồn gốc là một thành phần quan trọng trong hệ thống an ninh sinh học của Australia trong nhiều thập kỷ. Trước đây người ta cho rằng hệ thống này là hữu ích, nhưng đến nay thì hệ thống này được coi là hoàn toàn cần thiết.

Ví dụ, ngành sản xuất thịt và chăn nuôi gia súc trị giá 18 tỷ AUD/năm cần dựa vào Hệ thống nhận dạng quốc gia về gia súc (NLIS) để chứng minh cho các đối tác thương mại của Australia về khả năng truy xuất nguồn gốc động vật, giúp họ tự tin cho phép sản phẩm của Australia thâm nhập vào thị trường của mình.

Nếu hệ thống này không hoạt động, các đối tác thương mại của Australia sẽ cảm thấy thiếu tin tưởng vào sản phẩm của Australia và ngừng nhập khẩu. Như vậy, NLIS - một hệ thống vốn hầu như không được mọi người biết đến - đã trở nên quan trọng hơn nhiều so với những gì mà người Australia có thể nhận ra.

Ý thức về vấn đề biến đổi khí hậu cùng với nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng Australia và nước ngoài trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn sản xuất nông nghiệp cũng đang gia tăng áp lực lên các hệ thống truy xuất nguồn gốc của Australia.

Lượng báo cáo gửi lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về vệ sinh và kiểm dịch động thực vật đã tăng 6,3% mỗi năm. Người ta ước tính rằng việc áp dụng đúng đắn các hệ thống truy xuất này trong tương lai sẽ đóng góp thêm tới 1 tỷ AUD cho nền kinh tế Australia. Tuy nhiên, cái giá phải trả nếu mắc sai sót sẽ lớn hơn nhiều.

Giá trị của sản phẩm do Australia sản xuất cuối cùng được xác định bởi năng lực xuất khẩu của nước này. Nếu Australia không thể xuất khẩu được 70% tổng sản lượng nông sản, chúng ta có thể coi rằng giá trị của 70% sản phẩm xuất khẩu này đã bị mất. Trong trường hợp xấu nhất, lĩnh vực được dự báo trị giá 81 tỷ AUD của Australia nói trên sẽ chỉ trị giá dưới 30 tỷ AUD.

Ngành nông nghiệp chiếm 55% diện tích sử dụng đất ở Australia. Những tài sản đất nông nghiệp này hiện còn bao nhiêu giá trị nếu Australia không duy trì được 70% năng lực sản xuất, và các bên cho vay thương mại của Australia sẽ phản ứng ra sao với điều này?

Trung tâm nghiên cứu phân tích rủi ro an toàn sinh học (CEBRA) của Australia tính toán rằng lợi nhuận sinh ra từ các tài sản dễ bị “tổn thương” nếu mất an ninh sinh học là 251,52 tỷ AUD/năm. Nếu hệ thống an ninh sinh học thất bại, năng lực sản xuất - khả năng tiếp cận thị trường và năng lực xuất khẩu - sẽ bị sụt giảm và mất giá trị, đồng thời gây ra mất cân bằng an ninh.

[Chìa khóa để đảm bảo an ninh lương thực cho toàn thế giới]

Vấn đề an ninh sinh học liên quan đến những người nông dân sở hữu đất đai trị giá 1 triệu AUD cũng như quỹ đầu tư nước ngoài nắm giữ đất nông nghiệp và tài sản nước sạch ở Australia trị giá hàng trăm triệu AUD. Vấn đề này cũng tác động đến nền kinh tế rộng lớn của Australia, vốn phụ thuộc vào lĩnh vực nông nghiệp, trong quá trình hồi phục sau đại dịch COVID-19.

Nếu việc mất khả năng tiếp cận thị trường nghe có vẻ khó xảy ra đối với Australia, chúng ta cần phải xem xét những tác động từ nguy cơ bùng phát dịch bệnh viêm da nổi cục hay bệnh lở mồm long móng ở trâu, bò mới được phát hiện ở đảo Sumatra và Java (Indonesia) những tuần gần đây. Cả hai loại bệnh trên đều tác động đáng kể đến khả năng tiếp cận thị trường đối với ngành chế biến thịt và chăn nuôi gia súc của Australia, trong đó có cả hoạt động xuất khẩu sữa và len.

Phân tích hiện nay cho thấy dịch lở mồm long móng có thể khiến Australia phải tiêu tốn 50 tỷ AUD trong vòng 10 năm. Chi phí trên có khả năng còn tăng lên gấp đôi. Các chuyên gia ước tính có 9% khả năng xảy ra dịch lở mồm long móng ở Australia trong vòng 5 năm tới.

Tầm quan trọng của an ninh sinh học và hệ thống truy xuất nguồn gốc phụ thuộc vào nhận thức của mỗi người dân Australia. Vấn đề này tác động hàng loạt đến các hộ nông dân, hội đồng quản trị, kiểm toán và đánh giá rủi ro của các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp và các công ty thực phẩm, cũng như các nhóm vận động hành lang về nông trại và chính quyền các tiểu bang.

Vấn đề trên cũng tác động lên đến các cơ quan trung ương và các cơ quan thuộc Ủy ban An ninh Quốc gia (NSC) trong Nội các Australia. Ưu tiên hàng đầu của Australia là cần phải đảm bảo an ninh sinh học và hệ thống truy xuất nguồn gốc phù hợp với mục tiêu đề ra.

Mặc dù ngân sách liên bang đã cam kết tăng cường đầu tư cho an ninh sinh học và hệ thống truy xuất nguồn gốc, song việc tài trợ kinh phí sẽ không thể thay thế cho việc lãnh đạo, điều hành cũng như những đóng góp có ý nghĩa từ tất cả mọi người dân.

Chính sách và cấu trúc đóng vai trò nền tảng đối với những hệ thống này, trong khi chúng chỉ được số ít các nhà hoạch định và giới chức trách tham gia. Thậm chí việc ra quyết định trong việc tài trợ còn liên quan tới ít người hơn nữa. Những hệ thống trên bị chi phối bởi những thay đổi bất thường trong chính phủ và ảnh hưởng của chỉ những người trong ngành lên tiếng.

Trong tất cả các yếu tố góp phần vào sự thịnh vượng, ổn định và an ninh quốc gia Australia trong tương lai, việc đảm bảo an ninh sinh học và các hệ thống truy xuất nguồn gốc - mà Australia đang dựa vào chúng - đóng vai trò đặc biệt quan trọng và Australia có khả năng kiểm soát được vấn đề này. Do vậy, Australia phải thay đổi hoàn toàn quan niệm của mình về giá trị đích thực của an ninh sinh học và cần phải đầu tư và hành động phù hợp./.

(Vietnam+)