Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Chủ tịchnước Trương Tấn Sang và Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã chứngkiến lễ ký kết 10 văn kiện hợp tác. Đây là những văn kiện quan trọngnhằm tạo bước đột phá và thúc đẩy quan hệ giữa hai nước. Đáng chú ýnhất trong các văn kiện này là việc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam(Petrovietnam-PVN) và Tổng Công ty dầu khí ngoài khơi quốc gia TrungQuốc (CNOOC) ký thỏa thuận sửa đổi lần thứ 4 liên quan tới thỏa thuậnthăm dò chung trong khu vực thỏa thuận ngoài khơi Vịnh Bắc Bộ, là tiếpnối các thỏa thuận thăm dò dầu khí từ năm 2006 tới nay. Theo Quy định tại Điều 7 của Hiệp định Việt Nam-Trung Quốc về Phân định Lãnh hải,Vùng Đặc quyền Kinh tế và Thềm lục địa trong Vịnh Bắc Bộ (ký ngày 25/12/2000 vàcó hiệu lực từ ngày 20/6/2004), nếu có các mỏ dầu khí vắt ngang qua Đường Phânđịnh, hai nước sẽ cùng nhau hợp tác khai thác chung. Từ năm 2005, Tổng Công ty Dầu khí Quốc gia Việt Nam, nay là Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam)và Tổng Công ty Dầu khí Ngoài khơi Quốc gia Trung Quốc (CNOOC) đã ký kết và thựchiện Thỏa thuận Khung về hợp tác dầu khí trong Khu vực Thỏa thuận Ngoài khơitrong Vịnh Bắc Bộ. Trên cơ sở kết quả thực hiện Thỏa thuận Khung, Thỏa thuậnThăm dò chung Việt Nam-Trung Quốc trong Khu vực xác định Ngoài khơi trong VịnhBắc Bộ được ký kết giữa Petrovietnam và CNOOC ngày 6/11/2006 và có hiệu lực từngày 2/1/2007, sau khi được Chính phủ hai nước phê chuẩn. Trong thời gian qua, hai bên đã cùng nhau tiến hành các hoạt động tìm kiếm thămdò dầu khí trong Khu vực xác định của Thỏa thuận, gồm: Khảo sát địa chấn 3D;Khoan 1 giếng tìm kiếm thăm dò dầu khí; và Nghiên cứu, minh giải tài liệu, đánhgiá tiềm năng dầu khí. Thỏa thuận Thăm dò chung này đã được các cấp có thẩmquyền của hai nước cho phép sửa đổi 3 lần về thời hạn để thực hiện các nhiệm vụđặt ra. Trong hơn 6 năm qua, tuy chưa có phát hiện dầu khí thương mại nhưng haibên đã thu thập được những thông tin quan trọng về tiềm năng dầu khí tại khu vựclàm cơ sở cho việc mở rộng khu vực xác định của Thỏa thuận thăm dò chung, đồngthời đã tạo dựng được mối quan hệ hợp tác tốt giữa hai bên. Với mục đích gia tăng cơ hội phát hiện các đối tượng có tiềm năng dầu khí nhằmtăng cường hiệu quả hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực dầu khí, sau khi đượccác cấp có thẩm quyền của hai nước phê chuẩn, nhân chuyến thăm chính thức TrungQuốc của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, ngày 19/6/2013, Petrovietnam và CNOOC đãký kết Thỏa thuận sửa đổi lần 4 Thỏa thuận Thăm dò chung Việt Nam-Trung Quốctrong Vịnh Bắc Bộ với nội dung: mở rộng Khu vực Xác định từ 1.541km2 lênthành 4.076km2, bao gồm 2 phần tương đương nhau từ mỗi bên (xem sơ đồ); vàtiếp tục gia hạn hiệu lực của Thỏa thuận Thăm dò chung đến hết năm 2016. Thỏa thuận Thăm dò chung Việt Nam-Trung Quốc trong Vịnh Bắc Bộ do hai bên cùngđiều hành, với chi phí hoạt động được chia đều cho mỗi bên. Trong trường hợp cóphát hiện dầu khí thương mai tại Khu vực xác định, hai bên sẽ cùng nhau xem xét,thảo luận để chuyển sang giai đoạn hợp tác khai thác chung phù hợp với thông lệdầu khí quốc tế và luật pháp của mỗi nước với phương châm tôn trọng chủ quyền,quyền chủ quyền của mỗi nước trong khu vực Vịnh Bắc Bộ và đảm bảo lợi ích củahai bên. Nhân dịp này, ông Đỗ Văn Hậu,Tổng giám đốc Tập đoàn dầu khí Quốc gia Việt Nam, đã trả lời phỏng vấnphóng viên đi theo đoàn xung quanh nội dung thỏa thuận này. - Xin ông cho biết nội dung bản Thỏa thuận sửa đổi lầnthứ 4 về hợp tác giữa PVN và Tổng công ty dầu khí ngoài khơi Trung Quốc?Ông Đỗ Văn Hậu: Thỏa thuận hợp tác giữa PVN và CNOOC được ký lần đầutừ năm 2006 phù hợp với Hiệp định đã ký kết giữa hai nước về phân địnhVịnh Bắc Bộ. Thỏa thuận này đã được gia hạn 3 lần và lần này là lần thứ 4với thời hạn đến năm 2016. Theo đó, Việt Nam và Trung Quốc đã thỏathuận với nhau về một vùng biển nằm trên Vịnh Bắc Bộ, nằm trên đườngphân định hai quốc gia; cùng thăm dò và cùng khai thác khi phát hiện códầu khí. Ngoài việc gia hạn, thỏa thuận lần thứ 4 này đã thống nhất mởrộng khu vực thăm dò chung nằm trên đường phân định hai quốc gia trênVịnh Bắc Bộ lên gần 3 lần so với lần đầu năm 2006. Khu vực này được chiađều qua đường phân định trên Vịnh Bắc Bộ, một nửa nằm phía Việt Nam vàmột nửa nằm bên phía Trung Quốc. Trên khu vực này, hai Tổng công ty củahai Nhà nước sẽ cùng nhau tiến hành thăm dò, nhằm phát hiện các cấu tạođịa chất có chứa dầu khí. Khi phát hiện có dầu khí thì 2 bên sẽ tiếp tụcbàn thảo, để cùng nhau hợp tác khai thác. - Liệu có vấn đề gì nhạy cảm trong thỏa thuận này không, thưa ông?Ông Đỗ Văn Hậu: Đây là thỏa thuận hợp tác về một khu vực nằm trongVịnh Bắc Bộ, là nơi mà mọi người đều biết, Việt Nam và Trung Quốc đã kýkết Hiệp định phân định đường biên giới trên biển. Vì vậy, thỏa thuậnhợp tác này không có gì ảnh hưởng đến chủ quyền quốc gia của mỗi nướctrên Vịnh Bắc Bộ. Đây chỉ là hợp tác thuần túy về kinh tế, cùng nhauthăm dò, khai thác nếu phát hiện ra dầu khí.
- Vậy thỏathuận này có gì khác so với những thỏa thuận hợp tác thăm dò, khai thácdầu khí giữa Việt Nam và một số quốc gia khác?Ông Đỗ Văn Hậu:Thỏa thuận này có khác. Trước đây ta ký kết những hợp đồng thăm dò vàkhai thác dầu khí với những quốc gia khác là hợp đồng thực hiện trênvùng biển hoàn toàn thuộc chủ quyền của Việt Nam. Còn đây là hợp tácgiữa hai tổng công ty dầu khí quốc gia của hai nước, về việc thăm dò vàkhai thác ở một vùng biển chung, có diện tích chồng lấn hai bên, nhưngđã được phân định đường biên giới trên biển. Theo dự báo, khu vực này cócấu tạo địa chất liền nhau, có khả năng có dầu khí, nên hai bên xácđịnh để có lợi cao nhất, thì cùng hợp tác thăm dò và tiến tới khai thác.Điều này chỉ phục vụ lợi ích kinh tế hai nước, không liên quan đến nướcthứ ba. - Ý nghĩa của thỏa thuận lần này là gì, thưa ông?Ông Đỗ Văn Hậu: Ý nghĩa quan trọng nhất là sự tăng cường hợp tác giữaPVN và CNOOC. Qua đó sẽ góp phần tăng cường sự hợp tác và hiểu biết lẫnnhau giữa hai nhà nước nói chung. Thực ra, trong nhiều năm qua, haicông ty đã có sự hợp tác với nhau. Những gì liên quan đến lợi ích, chủquyền quốc gia thì hai bên đều tôn trọng, đề cao trong quá trình hợp tácnày. Nếu có ai đó không tôn trọng chủ quyền của nhau thì chúng tôi sẽphản đối./.