Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng, các trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc-Nam phải hoàn thành các hạng mục công trình dịch vụ công thiết yếu (bãi đỗ xe, khu vệ sinh, nhà điều hành) trước ngày 30/12/2025 để bảo đảm khai thác đồng bộ đường cao tốc.
Tuy nhiên, đến nay, hàng loạt các trạm dừng nghỉ này vẫn chưa thể hoàn thành và lỡ hẹn với mốc tiến độ yêu cầu đề ra.
Mới chỉ đưa vào khai thác một nửa
Trao đổi với phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus, ông Ngô Lâm, Phó Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam cho hay hiện trên tuyến cao tốc Bắc Nam từ Hà Nội đến Cần Thơ hiện có 5 trạm dừng nghỉ đang khai thác gồm: Giẽ-Ninh Bình (trạm của Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam-VEC), Cao Bồ-Mai Sơn (trạm Xuân Khiêm bên trái tuyến, trạm Xuân Cương bên phải tuyến), La Sơn-Hòa Liên (bên trái tuyến), Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây, Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương.
Ngoài ra có một điểm dừng xe trên cao tốc Đà Nẵng-Quảng Ngãi mới đưa vào sử dụng. Các trạm dừng nghỉ, trạm dừng xe trên đang phục vụ tốt nhu cầu của người dân và phương tiện lưu thông trên cao tốc.
Bên cạnh đó, Cục Đường bộ đã ký hợp đồng đầu tư xây dựng và kinh doanh khai thác 21 trạm dừng nghỉ và nhà đầu tư thực hiện theo tiến độ hợp đồng, đảm bảo hoàn thành toàn bộ các trạm dừng nghỉ trong năm 2026.
Đến nay (ngày 31/12/2025), có 10 trạm đã có công trình dịch vụ công thiết yếu đưa vào khai thác gồm: Mai Sơn-Quốc lộ 45, Nghi Sơn-Diễn Châu, Hàm Nghi-Vũng Áng, Vũng Áng-Bùng, Cam Lộ-La Sơn, Vân Phong-Nha Trang, Nha Trang-Cam Lâm, Cam Lâm-Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo-Phan Thiết (Km205), Phan Thiết-Dầu Giây (bên phải tuyến).
“Như vậy, đến ngày 31/12/2025 sẽ có 15 trạm dừng nghỉ và một điểm dừng với khoảng cách trung bình 100km có một trạm dừng nghỉ có dịch vụ công thiết yếu, cơ bản đáp ứng nhu cầu của người dân và phương tiện tham gia giao thông,” ông Lâm thông tin thêm.
Với 11 trạm dừng nghỉ còn lại trên tuyến cao tốc Bắc-Nam, lãnh đạo Cục Đường bộ Việt Nam cho biết đến ngày 31/1/2026 sẽ tiếp tục có 10 trạm có công trình dịch vụ công thiết yếu đưa vào khai thác gồm: Quốc lộ 45-Nghi Sơn, Diễn Châu-Bãi Vọt, Bùng-Vạn Ninh, Vạn Ninh-Cam Lộ, Quảng Ngãi-Hoài Nhơn (Km15), Quảng Ngãi-Hoài Nhơn (Km77), Hoài Nhơn-Quy Nhơn, Quy Nhơn-Chí Thạnh, Phan Thiết-Dầu Giây (bên trái tuyến), Cần Thơ-Hậu Giang, Hậu Giang-Cà Mau. Riêng trạm Vĩnh Hảo-Phan Thiết (Km144), hiện tại vẫn chưa triển khai được do địa phương chưa bàn giao mặt bằng.
Nguy cơ “trễ hẹn” các trạm dừng nghỉ, điểm nghẽn vận hành cao tốc Bắc-Nam
Chỉ ra nguyên nhân việc triển khai đầu tư xây dựng các trạm dừng nghỉ còn chậm, theo ông Lâm, trong các dự án đường cao tốc khi đầu tư xây dựng, các trạm chủ yếu có quy mô khoảng 1ha. Tuy nhiên, theo Quyết định số 938/QĐ-BGTVT ngày 31/7/2023, các trạm đều có quy mô 3-5ha mỗi bên, do đó phải bổ sung thủ tục làm kéo dài thời gian giải phóng mặt bằng, nhất là trong thời điểm quy định về đất đai có nhiều thay đổi (theo Luật Đất đai 2024 phải điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất mới đủ điều kiện bồi thường, giải phóng mặt bằng).
“Mặc dù Cục Đường bộ thường xuyên đôn đốc, bàn các giải pháp tháo gỡ khó khăn xây dựng trạm dừng nghỉ nhưng tiến độ thi công các trạm dừng nghỉ chịu ảnh hưởng nặng nề bởi điều kiện thời tiết bất lợi, đặc biệt là các đợt mưa lớn kéo dài trong thời gian qua dẫn đến khó khăn trong công tác thi công nền; khó khăn về mặt bằng “xôi đỗ” khiến việc thi công vừa làm vừa chờ mặt bằng; thủ tục cấp phép môi trường; thiếu nguồn vật liệu đắp nền,” ông Lâm nhìn nhận.
Thay đổi biện pháp thi công để đẩy tiến độ
Nhằm đẩy nhanh tiến độ với 11 trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc-Nam còn lại, Cục Đường bộ Việt Nam yêu cầu các nhà đầu tư phải hoàn thành các công trình dịch vụ công thiết yếu (bãi đỗ xe, khu vệ sinh, nhà điều hành) trước ngày 31/1/2026, đồng thời lập bảng tiến độ chi tiết để Cục kiểm soát hàng tuần.
“Các nhà đầu tư cần rà soát biện pháp tổ chức thi công, điều chỉnh thiết kế để rút ngắn tiến độ, nhưng vẫn phải đảm bảo chất lượng quy chuẩn, tiêu chuẩn; huy động nhân lực, máy móc để thi công đồng loạt. Các khu quản lý đường bộ kiểm soát hàng ngày để can thiệp kịp thời về tiến độ. Nếu nhà đầu tư trạm dừng nghỉ không đảm bảo tiến độ có biện pháp mạnh như yêu cầu nhà đầu tư bổ sung nhà thầu thi công. Trong trường hợp còn chậm trễ và không có chuyển biến, Cục tiếp tục xử lý xem xét chấm dứt hợp đồng với nhà đầu tư,” ông Lâm quả quyết.
Với một số trạm dừng nghỉ gặp khó khăn về thời tiết bất lợi gây khó khăn trong công tác san đắp nền, ông Lâm tiết lộ, nhà đầu tư cũng đã thay đổi biện pháp thi công vật liệu đất đắp bằng vật liệu cấp phối đá dăm.
“Nguồn vật liệu đắp nền thay đổi sẽ đội lên chi phí rất nhiều nhưng vì mốc tiến độ cuối tháng 1/2026 nên nhà đầu tư đã chấp nhận để gỡ tiến độ,” Phó Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam nói thêm.
Cục Đường bộ đề nghị các nhà đầu tư khẩn trương triển khai việc hoàn thiện hạ tầng sạc điện, cung cấp năng lượng xanh tại các trạm dừng nghỉ để sớm đưa vào hoạt động, đảm bảo cung cấp kịp thời cho phương tiện sử dụng năng lượng xanh, đồng thời nghiên cứu để đa dạng nguồn cung năng lượng xanh trong tương lai, phù hợp lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh quốc gia.
Cục Đường bộ yêu cầu các nhà đầu tư thực hiện nâng cao chất lượng phục vụ tại các công trình dừng nghỉ tạm trên tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Đông; rà soát, bổ sung các biển chỉ dẫn, thông tin dự án; khẩn trương thực hiện hoàn thiện các hạng mục theo thiết kế được duyệt, trong đó ưu tiên thực hiện ngay đường ra vào trạm, vị trí bãi đỗ xe đảm bảo an toàn, thuận tiện cho người tham gia giao thông trên tuyến cao tốc./.