Ngư dân Phú Yên trúng đậm cá ngừ đại dương. (Ảnh: Thế Lập/TTXVN) Năm 2014 là năm ghi dấu mốc quan trọng của ngành nông nghiệp trong thực hiện Đề án tái cơ cấu của ngành. Kết quả phát triển toàn ngành nông nghiệp đã thu được nhiều thành tựu, lấy lại được đà tăng trưởng với mức tăng trưởng khá, góp phần vào tăng trưởng chung của cả nước, bảo đảm an sinh xã hội và xây dựng nông thôn mới.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát cũng khẳng định: “Ngành nông nghiệp nước ta vừa trải qua một năm tương đối được mùa, được giá. Việc tiêu thụ đã có sự phát triển đồng bộ với sản xuất nên giá cả các loại nông sản ở trong nước được giữ ở mức khá cao, có lợi cho bà con nông dân.”
Xuất khẩu đạt mức kỷ lục
Năm 2014, để mở rộng thị trường xuất khẩu nông sản, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã dẫn đầu nhiều đoàn xúc tiến thương mại đến các thị trường xuất khẩu trọng điểm: Mỹ, EU, Nga,… đàm phán giải quyết những rào cản, khai thông thị trường.
Theo đó, tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành cả năm đã đạt được mức tăng kỷ lục ước đạt 30,8 tỷ USD, tăng 11,2% so với năm 2013. Thặng dư thương mại của ngành ước đạt 9,5 tỷ USD, tăng 7,7% so với năm 2013.
Đánh giá về mức tăng trưởng này, bà Nguyễn Thị Hồng, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) cho rằng, đây là con số rất ấn tượng và là dấu ấn mới của ngành nông nghiệp. Kim ngạch xuất khẩu hàng nông, lâm, thủy sản đã tăng 3 tỷ USD so với cả năm 2013.
Hầu hết các mặt hàng xuất khẩu đều tăng giá trị so với năm 2013. Cụ thể: thủy sản đạt 7,92 tỷ USD (tăng 18%), đồ gỗ và sản phẩm từ gỗ 6,54 tỷ USD (tăng 12,7%), cà phê đạt 3,6 tỷ USD (tăng 32,6%), hạt điều đạt 2 tỷ USD (tăng 21,1%), rau quả đạt 1,47 tỷ USD (tăng 34,9%), hạt tiêu đạt 1,2 tỷ USD (tăng 34,1%)…
Nông dân Nam Định phấn khởi thu hoạch lúa vụ Mùa. (Ảnh: Đình Huệ/TTXVN) Mặc dù, năm 2014, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn triển khai kế hoạch trong điều kiện tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như thời tiết đầu năm không thuận lợi, rét đậm, rét hại kéo dài, khô hạn xảy ra gay gắt ở hầu hết các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên; thị trường xuất khẩu nông sản các tháng đầu năm giảm sút, sức mua trong nước cải thiện chưa nhiều; vốn đầu tư thấp… song nền nông nghiệp đã có những bứt phá phát triển tạo nên thành tựu ấn tượng.
Nông nghiệp bứt phá
Theo lý giải của Vụ trưởng Nguyễn Thị Hồng, ngành nông nghiệp đạt được mức tăng trưởng kỷ lục trên là do bốn yếu tố sau: Thứ nhất, nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ nông nghiệp, nông dân, nông thôn được Đảng, Chính phủ ban hành, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tiến hành triển khai và thực hiện khá quyết liệt; thứ hai, nguồn lực đầu tư cho ngành tiếp tục được ưu tiên;
Bên cạnh đó, có sự nỗ lực vượt khó bứt phá của toàn ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn, đặc biệt trong lĩnh vực tái cơ cấu, đổi mới và phát triển các hình thức sản xuất; thứ tư, tập trung khai thông thị trường xuất khẩu, tiêu thụ trong nước cũng được coi trọng và có nhiều giải pháp lấy lại lòng tin của người tiêu dùng.
Trong khi đó, ngành nông nghiệp cũng có được một số thuận lợi cơ bản kể từ cuối năm 2013, kinh tế thế giới đã bắt đầu phục hồi tăng trưởng, tuy không đều giữa các khu vực, các quốc gia nhưng vẫn được dự báo tăng trưởng năm 2014 ở mức 3,5%, cao hơn mức tăng 3% của năm 2013. Kinh tế Nhật Bản, Trung Quốc, các nước châu Âu đều dự báo tăng trưởng khá, làm tăng nhu cầu tiêu thụ hàng hóa, bao gồm cả nông lâm thủy sản…
Theo số liệu thống kê, giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản năm 2014 của Việt Nam ước đạt 829,3 nghìn tỷ đồng, tăng 3,58% so với 2013. Trong số đó, nông nghiệp đạt 618,1 nghìn tỷ đồng, tăng 2,63%; lâm nghiệp đạt 23,9 nghìn tỷ đồng, tăng 6,6%; thủy sản đạt 187,3 nghìn tỷ đồng, tăng 6,43%.
Chất lượng tăng trưởng của ngành đã được cải thiện đáng kể, tỷ trọng giá trị gia tăng trong tổng giá trị sản xuất ngành đã tăng từ 57% năm 2010 lên 67,8% năm 2014. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tốc độ tăng trưởng GDP toàn ngành nông nghiệp năm 2014 ước đạt 3,31%; tăng 0,67% so với năm 2013.
Theo Tiến sỹ Võ Trí Thành, Viện phó Viện Quản lý Kinh tế Trung ương, thế giới đã thay đổi cách nhìn về nông nghiệp, cách sống trong nông nghiệp và hiện nay khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam được coi là một nền tảng rất quan trọng cho phát triển nông nghiệp của khu vực.
“Chúng ta có lợi thế như vậy, đòi hỏi của thế giới cũng như vậy, cách nhìn thế giới thay đổi, không có lý gì mà nông nghiệp không trở thành một lĩnh vực Việt Nam phát triển, tạo giá trị gia tăng cao hơn và như chúng tôi đã nói không phải đi theo, tiến kịp thế giới mà có thể đi cùng thế giới và thậm chí nông nghiệp Việt Nam còn là hình mẫu,” Tiến sỹ Võ Trí Thành chia sẻ.
Đầu năm 2015, nước ta gần như mở cửa hoàn toàn thị trường nông sản trong khu vực ASEAN. Cụ thể, có tới 90% mặt hàng từ các nước ASEAN có thể luân chuyển trong ASEAN với thuế bằng 0%, trừ một số trong danh mục nông sản nhạy cảm như đường mía, thịt và trứng gia cầm thương phẩm, bưởi, chanh, thịt chế biến là 5%. Điều đó đồng nghĩa với việc nền nông nghiệp sẽ đứng trước nhiều cơ hội và những thách thức lớn để phát triển ngành./.
