Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos. (Nguồn: AFP/TTXVN) Ngày 24/8, Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos khẳng định thỏa thuận hòa bình vừa được ký kết tại La Habana (Cuba) giữa Chính phủ Colombia và Lực lượng vũ trang cách mạng Colombia (FARC) có ý nghĩa lịch sử vô cùng quan trọng đối với người dân nước Nam Mỹ.
Trong bài phát biểu được truyền hình trực tiếp ở thủ đô Bogota, Tổng thống Santos nhấn mạnh thỏa thuận hòa bình là chiến thắng của tất cả người dân Colombia, chấm dứt hàng thập kỷ chết chóc và đau thương.
Ông bày tỏ chính người dân nước này sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về nền hòa bình vĩnh viễn, đồng thời thông báo ngay trong ngày 25/8 sẽ trình quốc hội thỏa thuận chính thức dài hơn 200 trang vừa được ký kết và cuộc trưng cầu dân ý về văn bản này dự kiến được tiến hành vào ngày 2/10.
Ông kêu gọi người dân đoàn kết, bỏ phiếu thông qua thỏa thuận để văn bản chính thức được thực thi và nhấn mạnh đây là cơ hội cuối cùng cho một nền hòa bình vĩnh viễn ở Colombia, tạo thuận lợi cho đất nước phát triển. Nhà lãnh đạo Colombia cũng đánh giá cao những nỗ lực của các bên trong suốt gần 4 năm đàm phán ở La Habana, đồng thời cảm ơn sự ủng hộ của Cuba, Na Uy, Venezuela và Chile đối với tiến trình đàm phán.
Cùng ngày, trong buổi điện đàm với người đồng cấp Santos, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã chúc mừng thành công của tiến trình hòa đàm giữa Chính phủ Colombia và FARC, chấm dứt hơn 50 năm nội chiến ở quốc gia Nam Mỹ.
Ông Obama nhấn mạnh đây là một ngày lịch sử, một sự kiện quan trọng, mở đường cho một nền hòa bình dài lâu, thúc đẩy an ninh và thịnh vượng ở Colombia.
Một khi thỏa thuận được thông qua, FARC sẽ tham gia giải giáp vũ khí trong 3 giai đoạn. Theo đó, 30% vũ khí sẽ được giao nộp trong 90 ngày, 30% tiếp theo sẽ được giao trong 120 ngày và số còn lại trong vòng 150 ngày.
Chính phủ Colombia cho biết trong vòng 180 ngày, FARC sẽ phải giao nộp tất cả vũ khí cho đại diện của Liên hợp quốc. Cơ chế 3 bên gồm Chính phủ Colombia, FARC và nhóm các quan sát viên Liên hợp quốc với các thành viên chủ yếu đến từ khu vực Mỹ Latinh, sẽ có mặt tại 8 khu lán trại và 23 khu vực vành đai chuyển tiếp nhằm thúc đẩy quá trình tái hội nhập xã hội từng bước của các tay súng sau khi giao nộp vũ khí.
Trước đó cùng ngày, dưới sự chứng kiến của đại diện hai nước bảo trợ đàm phán là Cuba và Na Uy, cùng đại diện các bên quan sát là Venezuela, Chile, Mỹ và Liên minh châu Âu, hai phái đoàn đàm phán của Chính phủ Colombia và FARC đã tiến hành ký kết thỏa thuận hòa bình cuối cùng, toàn diện và vĩnh viễn, kết thúc thành công quá trình thương lượng kéo dài gần 4 năm qua tại thủ đô La Habana.
Văn bản này bao gồm 6 điểm được xác định trong lộ trình ban đầu và toàn bộ nội dung các thỏa thuận từng phần đã được ký kết trước đó. Theo đó, điểm đầu tiên là việc tiến hành một cuộc cải cách nông thôn toàn diện, thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị, thực hiện công tác xóa đói giảm nghèo, thực thi bình đẳng và đảm bảo đầy đủ quyền lợi của người nông dân.
Điểm thứ 2 là thỏa thuận về việc quá trình tham gia chính trường và mở cửa dân chủ để xây dựng hòa bình cho các lực lượng chính trị mới của Colombia, bao gồm cả FARC sau khi chấm dứt xung đột.
Điểm thứ 3 là thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn, bao gồm cả việc tái hòa nhập các du kích quân vào đời sống dân sự, kinh tế và xã hội Colombia cũng như đảm bảo về an toàn và việc đấu tranh chống các tổ chức tội phạm vũ trang, trong đó có cả các nhóm bán quân sự cực hữu.
Điểm thứ 4 quy định các biện pháp cụ thể để giải quyết vấn đề ma túy, trong khi điểm thứ 5 bao gồm các giải pháp cho vấn đề nạn nhân của cuộc xung đột vũ trang đã kéo dài hơn nửa thế kỷ qua. Điểm cuối cùng trong thỏa thuận là về việc thành lập và vận hành các cơ chế để thông qua, triển khai và giám sát thực hiện thỏa thuận hòa bình, cũng như giải quyết những khác biệt còn tồn tại và có thể nảy sinh giữa hai bên.
Phát biểu sau lễ ký, Trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ Colombia Humberto de la Calle nhấn mạnh “cách tốt nhất để chiến thắng một cuộc chiến là ngồi thảo luận về hòa bình” và khẳng định “dù mọi người đều có thể trông đợi những gì lớn lao hơn, nhưng thỏa thuận đạt được là tốt nhất có thể mang tính khả thi.”
Trong khi đó, Trưởng đoàn đàm phán của FARC Iván Márquez cho rằng hai bên đã “đánh thắng trận chiến đẹp nhất, trận chiến hòa bình” và bày tỏ tin tưởng hòa bình sẽ là hiện thực nếu các thỏa thuận được tôn trọng và thực thi đầy đủ.
Hai bên đều khẳng định quá trình hòa đàm dai dẳng và gai góc khép lại một cách thành công cũng là việc mở ra một thời đại mới tại Colombia, thời đại của hòa bình và phát triển.
Từ năm 1964, các cuộc xung đột vũ trang tại Colombia đã cướp đi sinh mạng của 260.000 người, khiến 45.000 người mất tích, khoảng 6,6 triệu người đã phải rời bỏ nhà cửa. Nhiều tổ chức quốc tế và nhiều quốc gia đã cam kết giúp đỡ tài chính, kỹ thuật và hậu cần để Colombia tái thiết đất nước khi nền hòa bình được thiết lập./.
