Một dịp may hiếm có đối với chúng tôi - những phóng viên thường trú TTXVN tại Mátxcơva được có mặt tại khu vực Quảng trường Đỏ vào ngày 9/5, nơi diễn ra sự kiện trọng đại - Lễ kỷ niệm lần thứ 65 ngày Chiến thắng phátxít Đức trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại (9/5/1945 -9/5/2010), chứng kiến không khí ngày hội lớn của nước Nga và các dân tộc thuộc Liên Xô trước đây.
Có lẽ đây là lễ kỷ niệm lớn nhất, hoành tráng nhất từ trước tới nay. Lần đầu tiên trong lịch sử, quân đội Nga diễu binh có sự tham gia của quân đội một số nước NATO như Mỹ, Anh, Pháp và Ba Lan, và quân đội các nước thuộc Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG) trước sự chứng kiến của các vị nguyên thủ 20 quốc gia, trong đó có Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào, Thủ tướng Đức Merkel...
Mátxcơva rực rỡ nắng hè, bầu trời trong xanh không gợn bóng mây. Quảng trường Đỏ và hầu hết các đường phố lớn ở thủ đô Mátxcơva được trang hoàng rực rỡ cờ hoa.
Những tấm panô, băngrôn cỡ lớn được căng trên các đường phố và trên những tòa nhà với dòng chữ “Chiến thắng 1945-2010”, những áp phích lớn kéo dài hàng trăm mét dọc theo những phố lớn quanh Quảng trường Đỏ, ghi lại những hình ảnh lịch sử về cuộc chiến đấu kiên cường, dũng cảm, đầy gian khổ, hy sinh của Hồng quân Liên Xô ngoài mặt trận cũng như của nhân dân ở hậu phương.
Những hình ảnh như để nhắc nhở thế hệ trẻ nước Nga hôm nay về chiến công vĩ đại của nhân dân Xôviết cũng như sự hy sinh vô cùng to lớn của thế hệ trước cho độc lập, tự do của Tổ quốc và cứu nhân loại thoát khỏi thảm họa phátxít.
Năm giờ sáng, chúng tôi có mặt ở ga tàu điện ngầm Công viên Văn hóa để tới Khách sạn Metropol cùng với 2 đồng nghiệp khác đến Quảng trường Đỏ. Các công việc chuẩn bị cho lễ kỷ niệm và diễu binh đã hoàn tất. Công tác an ninh được tổ chức hết sức chặt chẽ.
Xung quanh khu vực trung tâm có rất nhiều nhân viên an ninh làm nhiệm vụ. Đoạn đường từ khách sạn tới Quảng trường Đỏ không xa nhưng chúng tôi cũng phải vất vả mới vượt qua được các chặng kiểm soát để kịp có mặt tại địa điểm quy định dành cho phóng viên.
Trung tâm báo chí đặt tại Tòa nhà triển lãm trung tâm trên Quảng trường Manez. Trung tâm này được trang bị những máy móc thiết bị thông tin liên lạc hiện đại nhất: 520 màn hình Acer, điện thoại miễn phí gọi trực tiếp đi bất kỳ nơi nào, phòng chỉ dẫn thông tin sẵn sàng giải đáp mọi vấn đề cho các phóng viên báo chí, tầng 2 và 3 là phòng ăn phục vụ miễn phí trong những ngày diễn ra lễ kỷ niệm. Có 2.588 nhà báo trong nước và ngoài nước được cấp thẻ hoạt động trong dịp này.
Có mặt trên lễ đài Quảng trường Đỏ là các quan chức Nhà nước Nga, các vị khách mời, đại biểu các tầng lớp nhân dân và 3000 cựu chiến binh đã tham gia cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.
Đúng 10 giờ sáng, lễ diễu binh hùng hậu của các lực lượng vũ trang Nga bắt đầu với sự tham gia của hơn 11.000 binh lính, 161 xe tăng, thiết giáp và các trang thiết bị quân sự hiện đại nhất, 127 máy bay lên thẳng và máy bay chiến đấu, máy bay vận tải.
Các loại vũ khí nổi tiếng một thời và một số vũ khí hiện đại như hỏa tiễn Cachiusa, xe tăng T.34, xe tăng T-90, máy bay tiêm kích Su-27, MIG-31, tên lửa đạn đạo liên lục địa Topol-M... được giới thiệu tại cuộc diễu binh. Các binh chủng lần lượt diễu qua lễ đài trong tiếng nhạc hào hùng và những tiếng hô vang dậy.
Buổi diễu binh được kết thúc bằng màn trình diễn trên không hết sức ấn tượng của các phi đội máy bay lên thẳng, máy bay chiến đấu và vận tải, đặc biệt khi các máy bay xếp thành hình số 65 trên bầu trời kéo theo Quốc kỳ của Nga.
Buổi chiều, Quảng trường Đỏ tràn ngập không khí ngày hội của các tầng lớp nhân dân. Tại Đài tưởng niệm các liệt sĩ vô danh bên ngọn lửa vĩnh cửu, dòng người dài nối nhau vào đặt hoa viếng những người lính đã hy sinh cho Tổ quốc.
Trong tiếng nhạc buồn trang trọng, nhiều cựu chiến binh ngực đầy huân huy chương, đứng nghiêm trang cúi đầu tưởng nhớ những đồng đội một thời đã cùng nhau chiến đấu. Khuôn mặt họ đượm buồn và mắt họ ngấn lệ. Có lẽ trong sâu thẳm ký ức họ, các đồng đội năm xưa đang trở về. Họ xúc động khi được tặng hoa và được cám ơn.
Trời đã ngả về chiều nhưng vẫn còn rất nhiều người, trong đó có cả nam nữ thanh niên, các em nhỏ xếp hàng đặt hoa bày tỏ sự kính trọng và biết ơn các anh hùng liệt sĩ. Nhiều đoàn cựu chiến binh mang theo cả cờ búa liềm, cờ có hình Lenin, ảnh một số tướng soái đã chỉ huy các trận đánh nổi tiếng. Thật khó diễn tả đầy đủ những cảm xúc của những người có mặt ở đây trong ngày này.
Chúng tôi được gặp gỡ và chuyện trò với hai cựu chiến binh. Người thứ nhất là thương binh ở tận vùng Kavkaz xa xôi nhưng lại đặc biệt ấn tượng về Chủ tịch Hồ Chí Minh và hiểu biết về Việt Nam, đất nước cũng trải qua chiến tranh khốc liệt.
Trò chuyện cùng chúng tôi, ông kể về những chiến công của mình, về những vết thương ở mắt, ở cổ vẫn đeo bám ông từ 65 năm trước. Ông bày tỏ sự kính phục với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ông nói Hồ Chí Minh là một con người vĩ đại, một người tài năng, đức độ, có văn hóa.
Người thứ hai thì chủ động chào chúng tôi và vui vẻ tự giới thiệu tên là Chernikov. Ông đã từng đào tạo và huấn luyện phi công Việt Nam.
Chúng tôi hỏi ấn tượng của ông về những học viên Việt Nam. Ông nói: “Đó là những người lính thông minh và dũng cảm!” "Thế còn ngày kỷ niệm Chiến thắng hôm nay của nhân dân Nga ông thấy thế nào?", chúng tôi hỏi. Ông trả lời: "Đây là lịch sử. Không được quên, phải trân trọng và truyền lại cho thế hệ sau."
Trên Quảng trường Đỏ không khí thật tưng bừng, phấn khởi. Ánh nắng chan hoà làm những ngọn tháp trên nóc Điện Kremli càng trở nên lộng lẫy. Dòng chữ “65 năm Chiến thắng” nổi bật trên tấm băngrôn lớn trên quảng trường.
Một màn hình cỡ lớn phát chiếu những hình ảnh phim tư liệu, lịch sử chiến đấu hào hùng, khốc liệt của Hồng quân Xôviết trong những năm tháng chiến tranh. Từ loa phóng thanh cỡ lớn vang lên những bài ca hào sảng. Mọi người trong những trang phục đẹp đi lại vui vẻ, chụp ảnh, quay phim ghi những khoảnh khắc lịch sử hôm nay. Ấn tượng cuộc diễu binh buổi sáng dường như vẫn còn đọng lại trên các khuôn mặt tươi cười rạng rỡ.
Cách đây 65 năm, chủ nghĩa phátxít đã bị tiêu diệt bởi Hồng quân Xôviết và quân đội các nước tham gia liên minh chống phátxít, trong đó quân đội Liên Xô đóng vai trò quyết định. Cái giá phải trả cho chiến thắng là biết bao máu và nước mắt, là sinh mạng của 26,5 triệu người dân Xôviết, trong đó có hơn 8,5 triệu người lính.
Tổng thống Nga Medvedev đã nói tại lễ kỷ niệm: “Máu và nước mắt đã chảy. Chỉ có một sự lựa chọn mà thôi, đó là chiến thắng hay làm nô lệ?” Nhân dân Nga đã chọn con đường chiến thắng. Không thể để tái diễn thảm kịch một lần nữa.
Với sức mạnh quật cường của dân tộc thể hiện trong buổi trình diễn hôm nay, với ý chí và quyết tâm, với lòng tự hào và chủ nghĩa yêu nước, nước Nga đang trỗi dậy giành lại vị trí xứng đáng của mình và đóng góp quan trọng trong việc gìn giữ hoà bình thế giới./.
Có lẽ đây là lễ kỷ niệm lớn nhất, hoành tráng nhất từ trước tới nay. Lần đầu tiên trong lịch sử, quân đội Nga diễu binh có sự tham gia của quân đội một số nước NATO như Mỹ, Anh, Pháp và Ba Lan, và quân đội các nước thuộc Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG) trước sự chứng kiến của các vị nguyên thủ 20 quốc gia, trong đó có Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào, Thủ tướng Đức Merkel...
Mátxcơva rực rỡ nắng hè, bầu trời trong xanh không gợn bóng mây. Quảng trường Đỏ và hầu hết các đường phố lớn ở thủ đô Mátxcơva được trang hoàng rực rỡ cờ hoa.
Những tấm panô, băngrôn cỡ lớn được căng trên các đường phố và trên những tòa nhà với dòng chữ “Chiến thắng 1945-2010”, những áp phích lớn kéo dài hàng trăm mét dọc theo những phố lớn quanh Quảng trường Đỏ, ghi lại những hình ảnh lịch sử về cuộc chiến đấu kiên cường, dũng cảm, đầy gian khổ, hy sinh của Hồng quân Liên Xô ngoài mặt trận cũng như của nhân dân ở hậu phương.
Những hình ảnh như để nhắc nhở thế hệ trẻ nước Nga hôm nay về chiến công vĩ đại của nhân dân Xôviết cũng như sự hy sinh vô cùng to lớn của thế hệ trước cho độc lập, tự do của Tổ quốc và cứu nhân loại thoát khỏi thảm họa phátxít.
Năm giờ sáng, chúng tôi có mặt ở ga tàu điện ngầm Công viên Văn hóa để tới Khách sạn Metropol cùng với 2 đồng nghiệp khác đến Quảng trường Đỏ. Các công việc chuẩn bị cho lễ kỷ niệm và diễu binh đã hoàn tất. Công tác an ninh được tổ chức hết sức chặt chẽ.
Xung quanh khu vực trung tâm có rất nhiều nhân viên an ninh làm nhiệm vụ. Đoạn đường từ khách sạn tới Quảng trường Đỏ không xa nhưng chúng tôi cũng phải vất vả mới vượt qua được các chặng kiểm soát để kịp có mặt tại địa điểm quy định dành cho phóng viên.
Trung tâm báo chí đặt tại Tòa nhà triển lãm trung tâm trên Quảng trường Manez. Trung tâm này được trang bị những máy móc thiết bị thông tin liên lạc hiện đại nhất: 520 màn hình Acer, điện thoại miễn phí gọi trực tiếp đi bất kỳ nơi nào, phòng chỉ dẫn thông tin sẵn sàng giải đáp mọi vấn đề cho các phóng viên báo chí, tầng 2 và 3 là phòng ăn phục vụ miễn phí trong những ngày diễn ra lễ kỷ niệm. Có 2.588 nhà báo trong nước và ngoài nước được cấp thẻ hoạt động trong dịp này.
Có mặt trên lễ đài Quảng trường Đỏ là các quan chức Nhà nước Nga, các vị khách mời, đại biểu các tầng lớp nhân dân và 3000 cựu chiến binh đã tham gia cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.
Đúng 10 giờ sáng, lễ diễu binh hùng hậu của các lực lượng vũ trang Nga bắt đầu với sự tham gia của hơn 11.000 binh lính, 161 xe tăng, thiết giáp và các trang thiết bị quân sự hiện đại nhất, 127 máy bay lên thẳng và máy bay chiến đấu, máy bay vận tải.
Các loại vũ khí nổi tiếng một thời và một số vũ khí hiện đại như hỏa tiễn Cachiusa, xe tăng T.34, xe tăng T-90, máy bay tiêm kích Su-27, MIG-31, tên lửa đạn đạo liên lục địa Topol-M... được giới thiệu tại cuộc diễu binh. Các binh chủng lần lượt diễu qua lễ đài trong tiếng nhạc hào hùng và những tiếng hô vang dậy.
Buổi diễu binh được kết thúc bằng màn trình diễn trên không hết sức ấn tượng của các phi đội máy bay lên thẳng, máy bay chiến đấu và vận tải, đặc biệt khi các máy bay xếp thành hình số 65 trên bầu trời kéo theo Quốc kỳ của Nga.
Buổi chiều, Quảng trường Đỏ tràn ngập không khí ngày hội của các tầng lớp nhân dân. Tại Đài tưởng niệm các liệt sĩ vô danh bên ngọn lửa vĩnh cửu, dòng người dài nối nhau vào đặt hoa viếng những người lính đã hy sinh cho Tổ quốc.
Trong tiếng nhạc buồn trang trọng, nhiều cựu chiến binh ngực đầy huân huy chương, đứng nghiêm trang cúi đầu tưởng nhớ những đồng đội một thời đã cùng nhau chiến đấu. Khuôn mặt họ đượm buồn và mắt họ ngấn lệ. Có lẽ trong sâu thẳm ký ức họ, các đồng đội năm xưa đang trở về. Họ xúc động khi được tặng hoa và được cám ơn.
Trời đã ngả về chiều nhưng vẫn còn rất nhiều người, trong đó có cả nam nữ thanh niên, các em nhỏ xếp hàng đặt hoa bày tỏ sự kính trọng và biết ơn các anh hùng liệt sĩ. Nhiều đoàn cựu chiến binh mang theo cả cờ búa liềm, cờ có hình Lenin, ảnh một số tướng soái đã chỉ huy các trận đánh nổi tiếng. Thật khó diễn tả đầy đủ những cảm xúc của những người có mặt ở đây trong ngày này.
Chúng tôi được gặp gỡ và chuyện trò với hai cựu chiến binh. Người thứ nhất là thương binh ở tận vùng Kavkaz xa xôi nhưng lại đặc biệt ấn tượng về Chủ tịch Hồ Chí Minh và hiểu biết về Việt Nam, đất nước cũng trải qua chiến tranh khốc liệt.
Trò chuyện cùng chúng tôi, ông kể về những chiến công của mình, về những vết thương ở mắt, ở cổ vẫn đeo bám ông từ 65 năm trước. Ông bày tỏ sự kính phục với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ông nói Hồ Chí Minh là một con người vĩ đại, một người tài năng, đức độ, có văn hóa.
Người thứ hai thì chủ động chào chúng tôi và vui vẻ tự giới thiệu tên là Chernikov. Ông đã từng đào tạo và huấn luyện phi công Việt Nam.
Chúng tôi hỏi ấn tượng của ông về những học viên Việt Nam. Ông nói: “Đó là những người lính thông minh và dũng cảm!” "Thế còn ngày kỷ niệm Chiến thắng hôm nay của nhân dân Nga ông thấy thế nào?", chúng tôi hỏi. Ông trả lời: "Đây là lịch sử. Không được quên, phải trân trọng và truyền lại cho thế hệ sau."
Trên Quảng trường Đỏ không khí thật tưng bừng, phấn khởi. Ánh nắng chan hoà làm những ngọn tháp trên nóc Điện Kremli càng trở nên lộng lẫy. Dòng chữ “65 năm Chiến thắng” nổi bật trên tấm băngrôn lớn trên quảng trường.
Một màn hình cỡ lớn phát chiếu những hình ảnh phim tư liệu, lịch sử chiến đấu hào hùng, khốc liệt của Hồng quân Xôviết trong những năm tháng chiến tranh. Từ loa phóng thanh cỡ lớn vang lên những bài ca hào sảng. Mọi người trong những trang phục đẹp đi lại vui vẻ, chụp ảnh, quay phim ghi những khoảnh khắc lịch sử hôm nay. Ấn tượng cuộc diễu binh buổi sáng dường như vẫn còn đọng lại trên các khuôn mặt tươi cười rạng rỡ.
Cách đây 65 năm, chủ nghĩa phátxít đã bị tiêu diệt bởi Hồng quân Xôviết và quân đội các nước tham gia liên minh chống phátxít, trong đó quân đội Liên Xô đóng vai trò quyết định. Cái giá phải trả cho chiến thắng là biết bao máu và nước mắt, là sinh mạng của 26,5 triệu người dân Xôviết, trong đó có hơn 8,5 triệu người lính.
Tổng thống Nga Medvedev đã nói tại lễ kỷ niệm: “Máu và nước mắt đã chảy. Chỉ có một sự lựa chọn mà thôi, đó là chiến thắng hay làm nô lệ?” Nhân dân Nga đã chọn con đường chiến thắng. Không thể để tái diễn thảm kịch một lần nữa.
Với sức mạnh quật cường của dân tộc thể hiện trong buổi trình diễn hôm nay, với ý chí và quyết tâm, với lòng tự hào và chủ nghĩa yêu nước, nước Nga đang trỗi dậy giành lại vị trí xứng đáng của mình và đóng góp quan trọng trong việc gìn giữ hoà bình thế giới./.
Cường Dũng-Hồng Quân (Vietnam+)
