Cách thị trấn Văn Bàn về phía Tây khoảng 80km, bãi vàng gốc Mà Sa Phìn nằmtrên thượng nguồn suối Nậm Xây Luông (xã Nậm Xây, huyện Văn Bàn - Lào Cai) nhữngngày cuối năm lại "nóng" tệ nạn khai thác vàng trái phép.
Thôn Mà Sa Phìn có chưa đầy 20 hộ dân là đồng bào Mông sống gần như biệtlập ít người biết đến, vậy mà từ năm 2010 sau khi phát hiện ở đây có mỏ vàng, cảthôn bản Mông nhỏ bé này bỗng chốc chứa tới hàng ngàn người dân tứ xứ đổ vềkhoét núi ngày đêm nhộn nhịp như một công trường lớn.
Ngay dưới chân núi, cách nơi khai thác chừng 2 km là khu lán trại của độiquân chuyên vận chuyển, cung ứng nhu yếu phẩm với giá cắt cổ. Trên những ngọnnúi cao ngất của bản Mà Sa Phìn có hàng chục lò vàng "thổ phỉ." Họ mặc sức nổmìn, nghiền đá rầm rầm suốt ngày đêm, khoét rỗng lòng núi.
Liên quan tới nạn khoét núi đào vàng trái phép, mới đây, lực lượng chứcnăng Công an tỉnh Lào Cai đã bắt tạm giam 3 đối tượng là Ngô Thanh Giang (sinhnăm 1958, trú tại phường Cốc Lếu, thành phố Lào Cai), Nguyễn Văn Phòng (sinh năm1960, hộ khẩu thường trú tại phường Kim Tân, thành phố Lào Cai) và Bùi Ngọc Lạng(sinh năm 1972, trú tại xã Võ Lao, huyện Văn Bàn) khi đang vận chuyển trái phéptrên 378 kg thuốc nổ, 4.000 kíp nổ, 8.200m dây cháy chậm vào bãi vàng MinhLương, Nậm Xây, Nậm Xé (huyện Văn Bàn).
Trên các điểm mỏ, chính quyền địa phương cũng tổ chức truy đuổi nhiều lầnnhưng do rừng núi hiểm trở, lực lượng tại chỗ mỏng, chính quyền xã gần như bấtlực khi phải đương đầu với hàng trăm đối tượng hung hãn. Nạn khai thác vàng tráiphép ở đây đã làm ô nhiễm nghiêm trọng suối Nậm Xây Luông do các đối tượng dùnghóa chất độc hại đãi vàng rồi xả thẳng xuống suối. Người dân địa phương khôngthể sử dụng nước suối do bị ô nhiễm hóa chất trầm trọng.
Hiện nay, trên các con suối Chăn, Nhù và Nậm Xây Luông, nạn khai thác vàngsa khoáng trái phép cũng diễn ra hết sức phức tạp. Công ty cổ phần Ecotech ViệtNam đã được tỉnh đồng ý cấp phép cho triển khai dự án khai thác vàng sa khoángkết hợp cải tạo, chỉnh trị dòng chảy trên chiều dài 81 km.
Dự án đi vào hoạt động từ tháng 5/2010 ở ba khai trường (Hòa Mạc, DươngQuỳ và Minh Lương) trên suối Nhù, khai thác bằng công nghệ phun nước sàng tuyển.Lợi dụng các đoạn suối dài, phân tán, khuất nẻo, một số phần tử xấu đã ngangnhiên vào khai thác trộm.
Khi bảo vệ và công nhân ra ngăn chặn, chúng còn liều lĩnh đánh trả, khiếnmột số công nhân của công ty bị thương nặng, phải đi bệnh viện cấp cứu. Trướcđó, vào đầu năm 2010, "vàng tặc" đã tấn công, đốt phá lán bảo vệ mỏ của Công tycổ phần Khoáng sản 3 để tranh chấp lãnh địa khai thác vàng với các công ty đượcNhà nước cấp phép.
Đào đãi vàng trái phép không chỉ lấy đi tài nguyên khoáng sản, gây ô nhiễmmôi trường mà còn làm nảy sinh phức tạp về trật tự trị an, phát sinh các tệ nạnxã hội. Dư luận quần chúng mong mỏi cơ quan chức năng trong những đợt ra quâncao điểm đấu tranh chống tội phạm xã hội tới cần triệt phá tận gốc nạn đào đãivàng trái phép ở địa phương.
Trước thực trạng bức xúc này, ông Hoàng Quốc Khánh, Chủ tịch Ủy ban Nhândân huyện Văn Bàn cho biết, trong thời gian tới (đặc biệt từ nay đến Tết Nguyênđán) sẽ tăng cường chỉ đạo, chủ động phối hợp cùng các cơ quan ban ngành có liênquan chấn chỉnh và lập lại trật tự khai thác vàng trên địa bàn huyện Văn Bànbằng những biện pháp quyết liệt và cứng rắn hơn nữa./.
Thôn Mà Sa Phìn có chưa đầy 20 hộ dân là đồng bào Mông sống gần như biệtlập ít người biết đến, vậy mà từ năm 2010 sau khi phát hiện ở đây có mỏ vàng, cảthôn bản Mông nhỏ bé này bỗng chốc chứa tới hàng ngàn người dân tứ xứ đổ vềkhoét núi ngày đêm nhộn nhịp như một công trường lớn.
Ngay dưới chân núi, cách nơi khai thác chừng 2 km là khu lán trại của độiquân chuyên vận chuyển, cung ứng nhu yếu phẩm với giá cắt cổ. Trên những ngọnnúi cao ngất của bản Mà Sa Phìn có hàng chục lò vàng "thổ phỉ." Họ mặc sức nổmìn, nghiền đá rầm rầm suốt ngày đêm, khoét rỗng lòng núi.
Liên quan tới nạn khoét núi đào vàng trái phép, mới đây, lực lượng chứcnăng Công an tỉnh Lào Cai đã bắt tạm giam 3 đối tượng là Ngô Thanh Giang (sinhnăm 1958, trú tại phường Cốc Lếu, thành phố Lào Cai), Nguyễn Văn Phòng (sinh năm1960, hộ khẩu thường trú tại phường Kim Tân, thành phố Lào Cai) và Bùi Ngọc Lạng(sinh năm 1972, trú tại xã Võ Lao, huyện Văn Bàn) khi đang vận chuyển trái phéptrên 378 kg thuốc nổ, 4.000 kíp nổ, 8.200m dây cháy chậm vào bãi vàng MinhLương, Nậm Xây, Nậm Xé (huyện Văn Bàn).
Trên các điểm mỏ, chính quyền địa phương cũng tổ chức truy đuổi nhiều lầnnhưng do rừng núi hiểm trở, lực lượng tại chỗ mỏng, chính quyền xã gần như bấtlực khi phải đương đầu với hàng trăm đối tượng hung hãn. Nạn khai thác vàng tráiphép ở đây đã làm ô nhiễm nghiêm trọng suối Nậm Xây Luông do các đối tượng dùnghóa chất độc hại đãi vàng rồi xả thẳng xuống suối. Người dân địa phương khôngthể sử dụng nước suối do bị ô nhiễm hóa chất trầm trọng.
Hiện nay, trên các con suối Chăn, Nhù và Nậm Xây Luông, nạn khai thác vàngsa khoáng trái phép cũng diễn ra hết sức phức tạp. Công ty cổ phần Ecotech ViệtNam đã được tỉnh đồng ý cấp phép cho triển khai dự án khai thác vàng sa khoángkết hợp cải tạo, chỉnh trị dòng chảy trên chiều dài 81 km.
Dự án đi vào hoạt động từ tháng 5/2010 ở ba khai trường (Hòa Mạc, DươngQuỳ và Minh Lương) trên suối Nhù, khai thác bằng công nghệ phun nước sàng tuyển.Lợi dụng các đoạn suối dài, phân tán, khuất nẻo, một số phần tử xấu đã ngangnhiên vào khai thác trộm.
Khi bảo vệ và công nhân ra ngăn chặn, chúng còn liều lĩnh đánh trả, khiếnmột số công nhân của công ty bị thương nặng, phải đi bệnh viện cấp cứu. Trướcđó, vào đầu năm 2010, "vàng tặc" đã tấn công, đốt phá lán bảo vệ mỏ của Công tycổ phần Khoáng sản 3 để tranh chấp lãnh địa khai thác vàng với các công ty đượcNhà nước cấp phép.
Đào đãi vàng trái phép không chỉ lấy đi tài nguyên khoáng sản, gây ô nhiễmmôi trường mà còn làm nảy sinh phức tạp về trật tự trị an, phát sinh các tệ nạnxã hội. Dư luận quần chúng mong mỏi cơ quan chức năng trong những đợt ra quâncao điểm đấu tranh chống tội phạm xã hội tới cần triệt phá tận gốc nạn đào đãivàng trái phép ở địa phương.
Trước thực trạng bức xúc này, ông Hoàng Quốc Khánh, Chủ tịch Ủy ban Nhândân huyện Văn Bàn cho biết, trong thời gian tới (đặc biệt từ nay đến Tết Nguyênđán) sẽ tăng cường chỉ đạo, chủ động phối hợp cùng các cơ quan ban ngành có liênquan chấn chỉnh và lập lại trật tự khai thác vàng trên địa bàn huyện Văn Bànbằng những biện pháp quyết liệt và cứng rắn hơn nữa./.
Lục Văn Toán (TTXVN/Vietnam+)
